15/1/14

Το Ενωτικό Δημοψήφισμα της 15ης και 22ας Ιανουαρίου 1950

Η Κορυφαία εκδήλωση εθνικής αυτογνωσίας 
95,7%

Μια Ξεχασμένη Επέτειος
 https://www.youtube.com/watch?v=4t-CO--AMYM

Στην Κύπρο διενεργήθηκαν όχι ένα αλλά τρία Ενωτικά δημοψηφίσματα. Το πρώτο έγινε στις 25 Μαρτίου 1921 και διενεργήθηκε με αφομή τα 100 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Το δεύτερο έγινε και πάλι στις 25 Μαρτίου 1930 και διενεργήθηκε με αφορμή τα 100 χρόνια από την ελληνική ανεξαρτησία. Στα πρώτα δύο αυτά δημοψηφίσματα υπέγραψαν μόνο οι μουχτάρηδες, οι αζάδες, οι δασκάλοι και οι ιερείς.  

Στο τρίτο όμως δημοψήφισμα του Ιανουρίου του 1950 συμμετείχε ολόκληρος ο λαός μαζικά. Ο ελληνικός πληθυσμός της νήσου -εκτός από μίαν ασήμαντη μειονότητα δημοσίων υπαλλήλων, στους οποίους η αποικιακή κυβέρνηση επέβαλε να απόσχουν- ψήφισε υπέρ της Ενώσεως με ποσοστό 95,7%. Συνολικά 215.108 δικαιούμενοι ψήφου Έλληνες Κύπριοι διετράνωσαν με εθνική έξαρση αλλά και πολιτική ωριμότητα τον ενωτικό τους πόθο, κατατέθοντας την ψυχή τους στις δέλτους αυτές, αξιώνοντας περίτρανα "ΕΛΛΑΔΑ ΘΕΛΟΜΕΝ ΚΙ ΑΣ ΤΡΩΓΩΜΕΝ ΠΕΤΡΕΣ" "ΈΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΕΝΩΣΗ". Το δημοψήφισμα διενεργήθηκε σε δύο συνεχόμενες Κυριακές, στις 15 και 22 Ιανουαρίου, κάτω από τους θόλους των εκκλησιών και μέσα σε ατμόσφαιρα ιερής μυσταγωγίας. Οι δέλτοι συγκολλήθηκαν και τοποθετήθηκαν σε 4 μεγάλους τόμους και με καράβια πήραν τον δρόμο τους για Ελλάδα, Αγγλία και ΟΗΕ. Μία αξίωση των κατοίκων του νησιού που την υπέγραψαν στη συνέχεια και με το αίμα τους κατά τον επικό αγώνα του 1955-1959, απαντώντας και πάλι στο κυνικό «ουδέποτε» του υφυπουργού Αποικιών Χόπκινσον, μ' ένα αντρίκειο ελληνικό «Τώρα».
 «Αγαπητέ μου φίλε. Πήρα το γράμμα σου το γραμμένο με την θέρμη της καρδιάς σου σε στιγμές έξαλλου ενθουσιασμού, στιγμές ή καλύτερα μέρες που τις έζησα κι εγώ με την ίδια θέρμη, με το ίδιο πύρωμα της καρδιάς. Την Λευτεριά μας, το ιδανικό των ιδανικών μας, την υπόγραψα κι εγώ, όχι μόνο σε χαρτί, μα φορώντας την τιμημένη στολή του Έλληνα φαντάρου και θα την υπογράψω οποιαδήποτε στιγμή το ζητήσει η Κύπρος μας και με το αίμα μου, όπως και κάθε Κύπριος. Δεν είναι θαύμα η εξύψωσις των ταπεινών, των χωρίς ιδανικά ανθρώπων, σε αγωνιστάς. Αυτός είναι ο Έλληνας.» Από την επιστολή του Γρηγόρη Αυξεντίου προς τον Σ. Έλληνα για το Ενωτικό Δημοψήφισματο από το βιβλίο "Κυπριακή Θύελλα" του Σπ. Παπαγεωργίου σελ. 185.
Ήταν η εποχή που ο Κυπριακός Ελληνισμός γνώριζε τι έχασε, τι έχει, τι του πρέπει και το κυριότερο γνώριζε πώς να το αποκτήσει, αντλώντας δύναμη και θερμουργό πνοή από τη βαθιά εθνική και θρησκευτική του συνείδηση. Ήταν η εποχή των οραματισμών και του πυρώματος της καρδιάς, των ιδανικών και του αταλάντευτου προσανατολισμού προς την Ελλάδα.

Η Κύπρος μας που στέναζε τόσους αιώνες σκλάβα (Ύμνος της Κύπρου)
https://www.youtube.com/watch?v=ig6TLLaLcGA
Στίχοι: Ιωάννης Περδίος
Μουσική: Θεόδουλος Καλλίνικος


 "Το 1950, όταν διηνεργείτο το Ενωτικό Δημοψήφισμα της Κύπρου ο Θεόδουλος Καλλίνικος τονώνει το ηθικό των Κυπρίων με την μουσική. Ακριβώς τότε ο δάσκαλος θα μετεγράψει σε νότες Βυζαντινής Μουσικής τον Ύμνο της Κύπρου το γνωστό "Η Κύπρος μαςπου στενάζε τόσους αιώνες σκλάβα" του Ιωάννη Περδίου και το διδάσκει στους μαθητές του σωστά. Έτσι την ημέρα που διεξαγώταν το δημοψήφισμα το τραγουδούσαμε ασταμάτητα εις το προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Ιωάννη αξιώνοντας την Ένωση της Κύπρου με την Μητέρα Ελλάδα."


Η Κύπρος μας που στέναζε τόσους αιώνες σκλάβα

Και μάτωναν τα χέρια της τόσα δεσμά βαριά

Απ΄την ψυχή της έχυσε την όμορφή της λάβα

Κι άνοιξε δρόμο φωτεινό

Να ιδεί τη λευτεριά (τρις)


Σε κάθε πόλη και χωριό τη φλόγα της απλώνει

σκλαβιάς να λειώσουν σίδερα και να ξεσκλαβωθεί

και στους ανέμους που φυσούν η φλόγα της φουντώνει

και φλέγεται στης μάνας της

τους κόρφους να ριχτεί (τρις)


Ας έλθουν όσοι λέγανε την Κύπρο μας τσιγγάνα

και στην πλαστογραφούσανε χωρίς καμμιά ντροπή

Να ιδούν κι αυτοί πώς φλέγεται για την γλυκιά της μάνα

Κι η γλώσσα τους να ρουφηχτεί

πριν σύρριζα κοπεί (τρις)

 http://antistasi.org/?p=25959

2 σχόλια:

  1. Η Ένωσις ως πολιτικός όρος στη νεότερη ελληνική ιστορία, αναφέρεται στο αίτημα του ελληνοκού πληθυσμού της Κύπρου για ενσωμάτωση της Κύπρου στον εθνικό κορμό, η οποία είναι μητέρα-πατρίδα από τον κυπριακό ελληνισμό. Παρόμοιες κινήσεις με ίδιο σύνθημα είχαν γίνει παλαιότερα και σε άλλες περιοχές με μεγάλους ελληνικούς πληθυσμούς, όπως στην Κρήτη, τα Επτάνησα, τη Σάμο και τα Δωδεκάνησα, οι οποίες περιοχές και ενσωματώθηκαν σταδιακά στο Βασίλειο της Ελλάδος.

    Ένωση ζητούσαν και οι Βορειοηπειρώτες, δεν κατάφεραν τελικά να Ενώσουν την ιδιαίτερη τους πατρίδα με τον Εθνικό κορμό. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εγκαταστάθηκαν περίπου 200.000 Βορειοηπειρώτες στον ελλαδικό χώρο.

    Η Ένωσις ήταν η φυσιολογική συνέχεια της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων της Κύπρου (που αποτελούσε σε ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού γύρω στα 80% από το 1882 μέχρι το 1960), μαζί με την αντι-αποικιακή προσπάθεια καθόλη τη διάρκεια της Βρετανικής Αυτοκρατορίας μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατ' ακρίβεια, η αντι-αποικιακή κίνηση στην Κύπρο ταυτίστηκε με την Ένωση, η οποία σύμφωνα με τον ελληνικό πληθυσμό της Κύπρου ήταν η μοναδική φυσιολογική πολιτική εξέλιξη μετά την απελευθέρωση του νησιού από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και στη συνέχεια από τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Επίσης, μια σειρά προτάσεων από τους Βρετανούς για τοπική αυτοδιοίκηση κάτω από βρετανική επικυριαρχία που έγιναν κατά καιρούς απορρίφθηκαν όλες.

    Το δημοψήφισμα
    Το Δεκέμβριο του 1949, η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου προκάλεσε τη Βρετανική Αποικιακή Κυβέρνηση να διεξάγει δημοψήφισμα για την Ένωση, σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ. Όπως ήταν αναμενόμενο, η αποικιακή κυβέρνηση αρνήθηκε και η Εκκλησία πραγματοποίησε δικό της δημοψήφισμα μέσα στις εκκλησίες υπό την επίβλεψη των ιερέων. Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε σε δύο συνεχόμενες Κυριακές, στις 15 και 22 Ιανουαρίου του 1950, με τη συντριπτική πλειοψηφία (95.7%) να ψηφίζει υπέρ της Ένωσης με το τότε Βασίλειο της Ελλάδας. Σε αντίθεση του τρόπου των σύγχρονων δημοψηφισμάτων που γίνονται με μορφή μυστικής ψήφου, το ενωτικό δημοψήφισμα έγινε με υπογραφές.[2][3]

    Η ίδρυση της ΕΟΚΑ
    Το 1955, δημιουργήθηκε η μαχητική Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ) που έδρασε κατά την χρονική περίοδο 1955-1959 για την απελευθέρωση της Κύπρου από την Βρετανική κυριαρχία και την ένωσή της με την Ελλάδα, ενάντια των απίστευτων μέτρων καθυπόταξης που είχε λάβει ο νέος τότε κυβερνήτης και πρώην στρατάρχης Τζ. Χάρτινγκ που προηγουμένως είχε καταπνίξει παρόμοιο κίνημα στη Κένυα. Σταδιακά, όμως, συνειδητοποιήθηκε από κάποιους αχρείους της εποχής και μειοδότες της ιδέας, ότι η Ένωσις ήταν ανέφικτη πολιτικά λόγω της παρουσίας της τουρκικής κοινότητας στο νησί, δηλαδή ...του 20% (σε βάρος του 80%) που αποτελούσε κατάλοιπο από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία όλο και αποκτούσε πρόσθετα δικαιώματα.
    Τελικά η δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους με περίπλοκες και άνισες διευθετήσεις συγκυβέρνησης από τις δύο κοινότητες επιβλήθηκε κατά τις αξιώσεις και τα συμφέροντα των Βρετανών και βεβαίως με τις προσυπογραφές των πρωθυπουργών Ελλάδας και Τουρκίας και έτσι το 1960 γεννήθηκε η τόσο "εύθραυστη" Κυπριακή Δημοκρατία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ειρήσθω
    Την Ελλάδα αγαπώ!
    15/03/2012 | Με τον Λάζαρο Μαύρο
    http://www.sigmalive.com/simerini/columns/iristho/473024

    Τ Η Ν ΕΛΛΑΔΑ αγαπώ: Το πρώτο από τα 10 τραγούδια στον δίσκο, αριστούργημα, «Ψυχή τε και σώματι», του Μάριου Τόκα του 1995. Πέντε απ’ τα τραγούδια, σε στίχους του απαγχονισθέντος 14 Μαρτίου 1957, μόλις πάτησε τα 19 του, αντάρτη της ΕΟΚΑ, ήρωα και ποιητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη.

    Νοέμβριο του 1993 η Ειρένα Ιωαννίδου Αδαμίδου είχε πάει στον Μάριο τα χειρόγραφα τετράδια του Ευαγόρα, που της εμπιστεύτηκε η αδελφή του ήρωα, προκειμένου να ετοιμάσει τραγούδια για την τηλεοπτική εκπομπή «Παρεξήγηση», με σκηνοθέτη τον Ανδρέα Κωνσταντινίδη, που θα προέβαλλε το ΡΙΚ-1 στην επέτειο της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1994.

    Απ’ τα τετράδια του Ευαγόρα έπεσ’ ένα χειρόγραφο χαρτί. Με το τετράστιχο «την Ελλάδα αγαπώ» και με το οκτάστιχο «ρώτησε τα μάτια». Τα είχε και στο βιβλίο του «Ευαγόρας Παλληκαρίδης - Ο ήρωας και ποιητής», από το 1965, ο Γιώργος Χατζηκωστής, στη σελίδα 123. Κι η ομορφότερη ψυχή του Τόκα τεχνούργησε το αριστούργημα με τους 12 στίχους, που τραγουδά ο Κώστας Χατζηχριστοδούλου.

    Α Λ Λ’ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, η Ειρένα κι ο Μάριος ανακάλυψαν ότι εκείνοι οι τέσσερις στίχοι δεν ήταν του Ευαγόρα. Ήταν από το Έπος του Σαράντα: Ανάμεσα στους 36 στίχους του τραγουδιού «Δυο αγάπες» που τραγουδούσε απ’ το 1941 η Σοφία Βέμπο, στίχοι Κώστα Κοφινιώτη και μουσική Μιχάλη Σογιούλ. Τους πήρε ο έφηβος ποιητής απ’ της Βέμπο το στόμα και πρόσθεσε διπλάσιους δικούς του.

    Έτσι μάς το εξηγούσε ο Μάριος. Έτσι το μνημόνευσε κι η Ειρένα, στο κρατικό ραδιόφωνο 25.5.2008, ένα μήνα μετά τον πρόωρο θάνατο του Τόκα. Το τραγούδι λοιπόν, συγκλονιστικά αγαπημένο και εν έτει 2012, πιστοποιημένα πλέον συνδέει τις δόξες μας του 1940 και του 1955. Το ΟΧΙ της Πίνδου με την ΕΟΚΑ. Τις θυσίες μας στη Βόρειά μας Ήπειρο κατά του Φασισμού και του Ναζισμού, με τα Φυλακισμένα Μνήματά μας κατά του Βρετανού Δυνάστη…

    Ε Υ Α Γ Ο Ρ Α Σ: «Ρώτησε τα μάτια που δακρύζουν / κάποιαν αλήθεια να σου πουν / κλαίνε πικρά σαν σ’ αντικρίζουν / γιατί μπορεί να σ’ αγαπούν».

    Α Π’ ΤΗ ΒΕΜΠΟ, ο Ευαγόρας: «Την Ελλάδα αγαπώ αλλά και σένα / μ’ έναν έρωτα μεγάλο αληθινό / τα γαλάζια σου τα μάτια τα θλιμμένα / τον γαλάζιο της θυμίζουν ουρανό».

    Ε Υ Α Γ Ο Ρ Α Σ: «Ρώτησε χείλια φλογισμένα / όταν σε δουν γιατί σιωπούν / θα κινηθούν κι αυτά θλιμμένα / για να σου πουν πως σ’ αγαπούν».

    Με την απέραντη ευγνωμοσύνη μας στον αγαπημένο Μάριο Τόκα, που η ομορφιά της ψυχής του μελωδούσε όσα πάντα, ακούγοντάς τα, ομορφαίνουν τις ψυχές μας.


    Λάζ. Α. Μαύρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή