26/3/14

Η δημοτική παραδοσιακή μουσική και οι παραδοσιακοί χοροί

Η ελληνική παραδοσιακή μουσική περιέχει όλα τα τραγούδια, τους σκοπούς και ρυθμούς των περιοχών της Ελλάδος. Τα ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια χαρακτηρίζονται από την περιοχή στην οποία παίζονται αλλά και ταξινομούνται με βάση το περιεχόμενό τους, την περίσταση στην οποία παίζονται καθώς και το μέτρο τους. Μία μεγάλη κατηγορία τραγουδιών που συμπεριλαμβάνεται στην ελληνική παραδοσιακή μουσική είναι τα δημοτικά τραγούδια. Τα δημοτικά τραγούδια παίζονται συνήθως σε γάμους αλλά και σε πανηγύρια και χωρίζονται σε Ακριτικά, Κλέφτικα, Ιστορικά, Παραλογές, Γαμήλια κ.τ.λ.. Η ελληνική δημοτική μουσική αναπτύχθηκε παράλληλα με την βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και διαδόθηκε κυρίως προφορικά. Είναι και αυτή μονοφωνική και τροπική στη δομή της. Δεν ήταν άγνωστο επίσης το φαινόμενο κατά το οποίο τα λόγια γνωστών εκκλησιαστικών μελών αντικαθίσταντο ακόμα και με σατιρικούς στίχους και τραγουδιούνταν σε γιορτές και πανηγύρια, πράγμα που είναι αποδεδειγμένο ότι συνέβαινε κατά καιρούς και με την δυτική εκκλησιαστική μουσική του Μεσαίωνα. Ωστόσο, στην ελληνική παραδοσιακή μουσική ενυπάρχουν και διάφορα όργανα όπως τα αερόφωνα (φλογέρες, γκάιντα, κλαρίνο), τα χορδόφωνα (λύρα, βιολί, λάουτο), τα κρουστά (νταούλια, τουμπερλεκι, ντέφι). Οι περισσότεροι μελετητές διαιρούν την ελληνική παραδοσιακή (δημοτική) μουσική σε δύο ομάδες
      1) Την στεριανή (Ήπειρος, Θεσσαλία, Μοριάς, Ρούμελη, Μακεδονία, όπου χορεύουν καλαματιανό, τσάμικο, κλέφτικο, συρτό, καρσιλαμά κ.α)
      2) Την νησιώτικη (νησιά και Μικρασιατικά παράλια, Θράκη καθώς όπου χορεύουν σούστα, μπάλο, πεντοζάλι, λέρικο, μαλεβιζιώτη κ.α)
Οι διαφορές των δύο ομάδων συνίστανται κυρίως
  1. Στους ρυθμούς. Οι νησιώτικοι χοροί είναι συνήθως δίσημοι, ενώ στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι πεντάσημοι και επτάσημοι χοροί είναι πολύ συχνοί (π.χ. Καλαματιανός σε 7/8).
  2. Τρόποι. Στη στεριά χρησιμοποιούνται κυρίως ανημιτονικές κλίμακες (κλίμακες που δεν έχουν ημιτόνια κατά την διαδοχή των φθόγγων τους), σε αντίθεση με τα νησιά.
  3. Ομοιοκαταληξία και αυτοσχεδιασμοί είναι συχνοί στα νησιά, ενώ στην στεριά παρατηρούνται πολύ σπάνια (π.χ. μανιάτικα μοιρολόγια)
  4. Συνδυασμοί οργάνων. Στην στεριά, ο χαρακτηριστικός συνδυασμός οργάνων ήταν αρχικά η "ζυγιά" νταούλι και ζουρνάς (αργότερα κλαρίνο), ενώ στα νησιά τουμπί και λύρα (αργότερα λαούτο και βιολί). Στα νεώτερα χρόνια οι καθιερωμένοι αυτοί συνδυασμοί αμβλύνθηκαν.
Ελα βρε Χαραλάμπη
https://www.youtube.com/watch?v=3LJGV1SvXgI
Παραδοσιακά - Δημοτικά

"Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το τραγούδι και ο χορός, αποτέλεσε ένα ισχυρό όπλο ενάντια στην αλλοτρίωση και την απώλεια της Εθνικής συνείδησης. Αλλωστε την περίοδο αυτή γεννιούνται και νέα είδη χορών που περιγράφουν ηρωικά κατορθώματα και μεγάλες στιγμές της Ελλάδας, πράγμα που ενίσχυε ακόμη περισσότερο την ηθική αντίσταση των υπόδουλων λ.χ οι κλέφτικοι χοροί, ήταν στενά συνδεδεμένοι με την στρατιωτική προετοιμασία και την ψυχαγωγία των άτακτων στρατιωτικών σωμάτων των κλεφταρματολών." http://paroutsas.jmc.gr/dances/index.ht

Μες του αιγαίου τα νερά- Σύλλογος Αναφαίων
http://www.youtube.com/watch?v=l8tAtMcqS04
Παραδοσιακά - Νησιώτικα 
Περιοχή: Δωδεκάνησα - Λέρος


"Mετά την απελευθέρωση και την δημιουργία του πρώτου ελληνικού κράτους, παρατηρείται μια γνήσια παραδοσιακή έκφραση στους χορούς και την μουσική που επηρεάστηκαν είτε από την ιστορία των περιοχών απ’ όπου προέρχονται είτε από την ομορφιά του ελληνικού τοπίου. Η γραφικότητα και η ποικιλία των χορών αυτών, η πλειονότητα των οποίων χαρακτηρίζεται από το ερωτικό κυρίως στοιχείο, συνδυαζόμενη με την γραφικότητα  των τοπικών φορεσιών, αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του Ελληνικού πολιτισμού και των διάφορων ομάδων που συνιστούν την Ελληνική ταυτότητα. Αποτελεί την γνήσια συνέχεια των λαϊκών χορών της αρχαιότητας, όπως καταφαίνεται σε πολλούς απ’ αυτούς, από το ρυθμό τους και τις κινήσεις τους. http://paroutsas.jmc.gr/dances/index.ht

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου