23/6/15

Μίλτος Σαχτούρης (1919-2005)

Μίλτος Σαχτούρης (Αθήνα, 29 Ιουλίου 1919 – Αθήνα, 29 Μαρτίου 2005) από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς Έλληνες ποιητές τιμημένος με τρία κρατικά βραβεία.
Ο Σαχτούρης αν και επηρεάστηκε από τον ευρωπαϊκό και τον ελληνικό υπερρεαλισμό δεν αφομοιώθηκε απ' αυτόν αλλά ενσωμάτωσε ευρηματικά πολλά από τα στοιχεία του. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ξέφυγε από αυτόν αποκτώντας μια καθαρά προσωπική φωνή. Μπορεί όμως με ευκολία να χαρακτηριστεί ποιητής του παραλόγου και του συμβολισμού καθώς η γλώσσα των ποιημάτων του είναι ελλειπτική, λιτή, τραγική, σκυθρωπή και σοβαρή. Ως προς τη δομή τους είναι ενιαία, δηλαδή εμπειρίες οι οποίες συνεχώς αναπαράγονται με μια κυκλική φορά, ενώ διακρίνει κανείς μια έντονη εικονοποιία. Τα ποιήματά του είναι εμπνευσμένα από την περίοδο της κατοχής και της μεταπολεμικής εποχής και έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ρωσικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Ισπανικά, Πολωνέζικα. Ποιήματα του διδάσκονται σε σχολεία και πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού. Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά, είναι ένας πρωτοποριακός ποιητής, με αντοχή στο χρόνο.

Ο Μίλτος Σαχτούρης καταγόταν από ξακουστή γενιά και με την έντονη προτροπή του πατέρα του, το 1937 άρχισε σπουδές νομικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στο σχολείο ήταν συμμαθητής με τον Επαμεινώνδα Γονατά. Το 1938 δημοσίευσε με το ψευδώνυμο Mίλτος Xρυσάνθης ένα διήγημα στο περιοδικό Εβδομάδα. Μερικά χρόνια αργότερα (1944), αν και βρισκόταν στο τέταρτο έτος της Νομικής, έκαψε τα βιβλία που διάβαζε, αποφασισμένος να επιδοθεί αποκλειστικά στην ποίηση. Την βιβλιοθήκη του πατέρα του, με τα νομικού περιεχομένου βιβλία, την πούλησε. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής έπασχε από φυματίωση με αποτέλεσμα για μεγάλο χρονικό διάστημα να παραμείνει καθηλωμένος στο κρεβάτι. Την εποχή του Εμφυλίου υπηρέτησε στον στρατό. Πρωτοέγραψε ποίηση την άνοιξη του 1941. Το 1943 γνωρίστηκε με τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Νίκο Εγγονόπουλο, με τον οποίο συνδέθηκε με στενή φιλία. Ως ποιητής στον χώρο των γραμμάτων εμφανίστηκε, ύστερα από παρότρυνση του Ελύτη, το 1944 στο περιοδικό Τα Νέα Γράμματα. Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή «Η Λησμονημένη». Το 1948 εξέδωσε τις «Παραλογαίς». Ακολούθησαν πολλές, ακόμη συλλογές με αποκορύφωμα την συλλογή «Με το πρόσωπο στον τοίχο» (1952), που εκείνη την εποχή πούλησε πέντε αντίτυπα, αν και ήταν το καλύτερο έργο του. Πήρε κακές κριτικές για τα πρώτα του ποιήματα από τους εκπροσώπους της γενιάς του '30 και ιδιαίτερα από τους Άλκη Θρύλο, Παλαιολόγο, Αιμίλιο Χουρμούζιο, Πέτρο Χάρη οι οποίοι αντιμετώπισαν το έργο του με χλεύη. Στις αρχές τις δεκαετίας του ΄60 οι κριτικοί άρχισαν να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στα ποιήματά του. Πρώτα ο Αλέξανδρος Αργυρίου και στη συνέχεια η Νόρα Αναγνωστάκη. Με το έργο του αργότερα ασχολήθηκαν οι Δ.Μαρωνίτης, Γιάννης Δάλλας, Χρήστος Μπράβος, Θάνος Κωνσταντινίδης, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Τατιάνα Μιλλιέξ κ.ά.

ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ Ή ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΕΛΟΣ ΛΑΓΟΣ
https://www.youtube.com/watch?v=eDpnABsS21g

Ο τρελός λαγός
https://www.youtube.com/watch?v=0dGIIOEzUVM
Ποίηση: Μίλτος Σαχτούρης
Μουσική: The GuyDeborians


Στρατιώτης ποιητής
https://www.youtube.com/watch?v=CXUqhxLnOPs
Ποίηση: Μίλτος Σαχτούρης
Μουσική: Γιάννης Σπανός
Εκτέλεση: Κώστας Καράλης


Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε σε ένα μικρό διαμέρισμα της οδού Μηθύμνης στην Κυψέλη γράφοντας ελάχιστα. Ο Σαχτούρης για να επιβιώσει είχε αναγκαστεί να πουλήσει το οικογενειακό του κτήμα στην Αργολίδα, το οποίο είχε δοθεί στην οικογένεια Σαχτούρη από τον Καποδίστρια, καθώς και το πατρικό του στην Κυψέλη, στην οδό Καλύμνου. Το Υπουργείο Πολιτισμού του είχε χορηγήσει τιμητική σύνταξη. Απεβίωσε στις 29 Μαρτίου 2005 στην Αθήνα και ετάφη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών δημοσία δαπάνη αφήνωντας πίσω την σύντροφο του Γιάννα Περσάκη, την κόρη της και τις εγγονές της. Για τον θάνατό του εκφράστηκαν θερμά ο τότε πρωθυπουργός Κώστα Καραμανλής, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γιώργος Παπανδρέου. Ενώ και ο τότε πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, εξέφρασε τα συλλυπητήρια του.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/miltos_saxtoyrhs_poems.htm

2 σχόλια:

  1. Για τον θάνατό του ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής δήλωσε: «Ο Μίλτος Σαχτούρης υπήρξε ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της μεγάλης γενιάς της νέας ελληνικής ποίησης. Η τολμηρή, ασυμβίβαστη γραφή του, η διαρκής αναζήτηση της ελευθερίας στην τέχνη και τη ζωή, συνόδευσαν μια ολόκληρη εποχή περιπετειών και αγώνων. Ανέδειξαν το έργο του πέρα και πάνω από τους περιορισμούς του χρόνου. Στους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια», ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Γεώργιος Παπανδρέου: «ο Μίλτος Σαχτούρης υπήρξε από τις μεγαλύτερες ποιητικές μορφές της σύγχρονης Ελλάδας. Υπηρέτησε τα ελληνικά γράμματα με πίστη, με σεμνότητα και ήθος. Η οικουμενικότητα των μηνυμάτων του πάντα ζωντανή και έντονη, μένει σε μας διαχρονική κληρονομιά. Στους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια» ενώ ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, εξέφρασε τα συλλυπητήρια του για τον θάνατο του Μίλτου Σαχτούρη, «του ποιητή που άνοιξε τους δικούς του υψηλούς ορίζοντες, με τη διεθνή του αναγνώριση, στην ελληνική ποίηση».


    Εργογραφία
    Ποιήματα

    «Η Μουσική των νησιών μου» (1941) (αποκηρυγμένη συλλογή δημοσιευμένη με το ψευδώνυμο Μίλτος Χρυσάνθης)
    «Η Λησμονημένη» (1945)
    «Παραλογαίς» (1948)
    «Μέ τό πρόσωπο στον τοίχο» (1952)
    «Όταν σας μιλώ» (1956)
    «Τα φάσματα ή Ή χαρά στον άλλο δρόμο» (1958)
    «Ό περίπατος» (1960)
    «Τα στίγματα» (1962)
    «Σφραγίδα ή Η όγδοη Σελήνη» (1964)
    «Το Σκεύος» (1971)
    «Ποιήματα» 1945-1971 (Εκδόσεις Κέδρος, 1977)
    «Χρωμοτραύματα» (1980)
    «Εκτοπλάσματα» (1986)
    «Καταβύθιση» (1990)
    «Έκτοτε» (1996)
    «Ανάποδα γυρίσαν τα ρολόγια» (1998)
    «Ποιήματα (1980-1998)» (Εκδόσεις Κέδρος, 2002)
    «Ποιήματα (1945-1998)» (Εκδόσεις Κέδρος, 2014)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Του θηρίου (Μίλτος Σαχτούρης)

    Μη φεύγεις θηρίο θηρίο με τα σιδερένια δόντια θα σου φτιάξω ένα ξύλινο σπίτι θα σου δώσω ένα λαγήνι θα σου δώσω κι ένα κοντάρι θα σου δώσω κι άλλο αίμα να παίζεις

    Θα σε φέρω σ’ άλλα λιμάνια να δεις τα βαπόρια πώς τρώνε τις άγκυρες πώς σπάζουν στα δυο τα κατάρτια κι οι σημαίες ξάφνου να βάφονται μαύρες

    Θα σου βρω πάλι το ίδιο κορίτσι να τρέμει δεμένο στο σκοτάδι το βράδυ θα σου βρω πάλι το σπασμένο μπαλκόνι και το σκύλο ουρανό που βαστούσε τη βροχή στο πηγάδι

    Θα σου βρω πάλι τους ίδιους στρατιώτες αυτόν που χάθηκε παν τρία χρόνια με την τρύπα πάνω απ’ το μάτι κι αυτόν που χτυπούσε τη νύχτα τις πόρτες με κομμένο το χέρι

    Θα σου βρω πάλι το σάπιο το μήλο

    Μη φεύγεις θηρίο θηρίο με τα σιδερένια δόντια

    ΑπάντησηΔιαγραφή