Αθήνα, η ένδοξη πόλη

Η Αθήνα είναι μία εκ των παλαιότερες πόλεων του κόσμου, με την καταγεγραμμένη ιστορία της να φθάνει ως το 3.200 π.Χ. ενώ την ίδρυση της στο 9.600π.χ Κέντρο των τεχνών, της γνώσης και της φιλοσοφίας, έδρα της Ακαδημίας του Πλάτωνα και το Λυκείου του Αριστοτέλη, αναφέρεται ευρέως ως λίκνο του Δυτικού πολιτισμού και γενέτειρα της δημοκρατίας. Στην Αρχαία Ελλάδα η πόλη αναφερόταν στον πληθυντικό: «Ἀθῆναι» (εξού και η μετάφραση Athens στην αγγλική) καθώς αποτελούσε "συνοικισμό" των διάσπαρτων δήμων της Αττικής, τους οποίους σύμφωνα με το μύθο συνένωσε ο μυθικός Θησέας. Οι ίδιοι οι Αθηναίοι καλλιέργησαν τον μύθο τους, δηλ. τον μύθο της αυτοχθονίας, ενώ συχνά στην πόλη αποδίδεται και το προσωνύμιο "τὸ κλεινὸν ἄστυ", δηλαδή η "ένδοξη πόλη".

Κατά τη μυθολογία λέγεται ότι η πόλη έχει το όνομα της θεάς Αθηνάς, μετά από τον αγώνα της με τον θεό της θάλασσας Ποσειδώνα. Συγκεκριμένα ο πρώτος βασιλιάς της Αθήνας Κέκροπας, ο οποίος ήταν μισός άνθρωπος μισός φίδι, έπρεπε να αποφασίσει ποιος θα ήταν ο προστάτης της πόλης του. Οι δύο θεοί Ποσειδώνας και Αθηνά θα έκαναν από ένα δώρο στον Κέκροπα και όποιος έκανε το καλύτερο, αυτός θα γινόταν ο προστάτης της. Πρώτος, ο Ποσειδώνας χτύπησε την τρίαινά του στο έδαφος και εμφανίστηκε ένα ρυάκι με γάργαρο νερό ενώ η Αθηνά χτύπησε το δόρυ της στο έδαφος και εμφανίστηκε μια μικρή ελιά. Ο Κέκροπας τότε, παραξενεύτηκε αλλά και εντυπωσιάστηκε από το δώρο της Αθηνάς και αποφάσισε να διαλέξει το δώρο της θεάς της σοφίας. Έτσι η πόλης πήρε το όνομα της θεάς. Ο Ποσειδώνας όμως, θυμωμένος με τον Κέκροπα, καταράστηκε την Αθήνα να μην έχει ποτέ αρκετό νερό.

Πέραν του μύθου, η κληρονομιά της κλασικής εποχής είναι ακόμη ολοφάνερη στην πόλη, εκπροσωπούμενη από αρχαία μνημεία και έργα τέχνης, με περιφημότερο όλων τον Παρθενώνα. Η Αθήνα παρέμενε μητρόπολη και στον ρωμαϊκό κόσμο, μέχρι και τον 3ο αιώνα μ.Χ, όταν λεηλατήθηκε από τη φυλή των Ερούλων και καταστράφηκε. Στους Βυζαντινούς χρόνους είχε καταντήσει σκιά του αρχαίου ένδοξου εαυτού της, και ουδέποτε επανέκτησε τη δυναμική που είχε κατά την κλασική και ρωμαϊκή περίοδο. Ακολούθησε η περίοδος της Φραγκοκρατίας (13ος-14ος) και της Τουρκοκρατίας (15ος -19ος). Μετά την απελευθέρωση της, και έγινε πρωτεύουσα του νέου Βασιλείου της Ελλάδας το 1833 ήταν μια μικρή ημιέρημη και μισοκατεστραμμένη πόλη. Η ανεξαρτησία της Ελλάδος παρέμενε εξαιρετικά εύθραστη και η πόλης έγινε θέατρο πολυάριθμων κινημάτων και πραξικοπημάτων για περισσότερα από 50 χρόνια, από το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί, τα πολυάριθμα κινήματα του ελληνικού μεσοπολέμου, έως το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967. Εδώ παίχτηκε η πρώτη πράξη του Ελληνικού Εμφυλίου, τα Δεκεμβριανά, όπως επίσης αποκαταστάθηκε η κοινοβουλευτική δημοκρατία μετά την πτώση της Χούντας το 1974.

Αθήνα και πάλι Αθήνα
https://www.youtube.com/watch?v=G5OoITAGXx0
Στίχοι: Μίμης Τραϊφόρου 
Μουσική: Μιχάλης Σουγιούλ
Βάλς του 1942, από το θεατρικό έργο "Στουρνάρα 288"

Αθήνα μου, Αθήνα
https://www.youtube.com/watch?v=R64BPI8pfuo
Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Μουσική-Εκτέλεση: Κώστας Χατζής