Η ιστορία της Μακεδονίας και η μουσική της

Καί γάρ ἐβούλοντο μιάναι τὴν γῆν ταύτην,

μή γιγνώσκοντες τὴν ὕβριν ἥν ἐποίουν...

Η ιστορία της Μακεδονίας είναι γεμάτη με λαμπρές σελίδες αγώνος, ηρωισμού, πολιτισμού, δράσης, καταστροφών, νικών και δόξας. Το όνομα Μακεδονία-Μακεδόνας προέρχεται απ' τη δωρική λέξη "μάκος" (το μήκος) το οποίο δήλωνε ότι η Μακεδονία είναι η χώρα με τους ψηλούς, μακριούς, ανθρώπους. Η έννοια Μακεδονία, σαν γεωγραφική και πολιτική οντότητα, ολοκληρώθηκε κατά τους κλασικούς χρόνους. Ο Έλληνας ιστορικός και γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι "Εστίν ουν Ελλάς και η Μακεδονία". Ενώ ο Ρωμαίος ιστορίκος Τίβος Λίβιος παραδέχεται την δυσκολία να αποδωθούν ορθά τα γεωγραφικά όρια του κράτους αυτού γράφοντας "Πόση είναι η Μακεδονία, και αυτοί ακόμη οι Μακεδόνες αγνοούσαν".

Η Μακεδονία μπαίνει στην ιστορία της Ελλάδας με το γιο του Αμύντα, τον Αλέξανδρο τον Α' (498-454π.Χ.), τον οποίο οι Αθηναίοι τίμησαν για την προσφορά του στους Μηδικούς Πολέμους και τον ονόμασαν "Φιλέλληνα" (=δηλ πατριώτη). Ο Αλέξανρος ο Α΄ήταν εκείνος που έθεσε τις στρατιωτικές και πολιτικές βάσεις του μακεδονικού κράτους και όλοι οι επόμενοι βασιλιάδες της Μακεδονίας συντέλεσαν στο να βαδίσει η χώρα τους σταθερά προς την πρόοδο. Η μετέπειτα ακμή της με το Μέγα Αλέξανδρο δεν ήταν ούτε τυχαία ούτε ξαφνική. Όλοι οι βασιλιάδες πριν τον Αλέξανδρο έβαζαν ο καθένας τη δική του πέτρα στο χτίσιμο της.  Ο Φίλιππος ο Β' (357-336 π.Χ.), ο πατέρας του Μ. Αλεξάνδρου κατόρθωσε να επιβληθεί στις πλείστες ελληνικές πόλεις-κράτη και ήταν εκείνος που έθεσε τους κανόνες της Πανελήνια Συμμαίας. Παράλληλα προετοίμασε μια δυνατή σφριγηλή Μακεδονία την οποία σαν ο επικεφαλής της  θα πραγματοποιούσε με τις εξαιρετικές ικανότητές του, στρατιωτικές και πολιτικές, να εκπληρώσει ένα από τα πιο φιλόδοξα εγχειρήματα να καταλύσει την Περσική αυτοκρατορία και να κατακτήσει το μισό του γνωστού τότε κόσμου. Ο Φίλιππος πρωτού πραγματοποιήσει τα φιλόδοξα σχέδια του δολοφονείται και στην θέση του ανεβαίνει ο 20χρονός γιός του. Ο Αλέξανδρος ξεπερνά και τις ίδιες τις υψηλές φιλοδοξίες του πατέρα του και επιτυγχάνει σε ελάχιστο χρόνοένα πραγματικό άθλο. Η Μακεδονία γίνεται η καρδιά κι ο νους των ελληνιστικών χρόνων.
 
Μετά έρχεται η ρωμαϊκή κατοχή (148π.Χ) και η Μακεδονία περνάει την περίοδο της πτώσης της. Στα επόμενα χρόνια, η τύχη της συνδέεται με την ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Την εποχή αυτή, απ' τον 4ο μ.Χ. αι. και μετά, η Μακεδονία δέχεται τις αλλεπάλληλες επιθέσεις κι επιδρομές διάφορων πολεμικών λαών. Τον 4ο αι. εισβάλλουν στη Μακεδονία οι Βησιγότθοι, ενώ τον 6ο και 7ο αι. οι Άβαροι, οι Ούννοι κι οι Σλάβοι προκαλούν φοβερές καταστροφές. Οι Σλάβοι θα αποικήσουν και αυτή την περιοχή. Ακολουθεί μια περίοδος ανάπτυξης αλλά τον 11ο αιώνας μετά από αλλεπάλληλες επιθέσεις οι Νορμανδοί καταλαμβάνουν την Θεσσσαλονίκη. Ακολουθεί η μάχη με τους Φράγκους ενώ η Βυζαντινή Αυτοκρατορία περνά τις τελευταίες του στιγμές κι η Θεσσαλονίκη γίνεται πόλος εθνικής συσπείρωσης. Οι Οθωμανοί όμως υπερτερούν και παρόλες τις προσπάθειες, ήταν δύσκολο ν' αναχαιτιστούν ενώ και οι Αρβανίτες οδηγούν πολλούς στον εξισλαμισμό ενώ πολλοί φεύγουν για τας Ευρώπας. Αμρατολοί και Κλέφτες γίνονται ένας μεγάλος πονοκέφαλος για την Υψηλή Πύλη γι΄αυτό και θα αποστείλει τον Αλή Πασά. Η κλεφτουριά ξαναζωντανεύει και μ' ενθουσιασμό δέχεται τα πρώτα επαναστατικά μηνύματα απ' τη νότια Ελλάδα, το Μάρτη του 1821. Αρχίζει ο αγώνας, στον οποίο οι Μακεδόνες δίνουν άπειρα παραδείγματα ηρωισμού κι αυτοθυσίας. Χτυπιούνται άγρια αλλά δεν υποχωρούν περιμένοντας την ελευθερία του Έθνους. Όμως η ελευθερία αυτή δεν ήρθε για τους Μακεδόνες τον ίδιο καιρό που αποχτήθηκε απ' τους υπόλοιπους Έλληνες. Το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος άφησε έξω τη Μακεδονία, που έμεινε στην κυριαρχία των Τούρκων για αρκετά ακόμα χρόνια. Μα ο αγώνας τους δε σταμάτησε. Συνεχίζεται με το Μακεδονικό Αγώνα και τους βαλκανικούς πολέμους (που ως κύριο στόχο είχαν τη Μακεδονία). Το 1913 θα υπογραφεί η Ειρήνη Βουκουρεστίου και η νότια Μακεδονία ενσωματώνεται στον εθνικό κορμό. Η παρουσία Βουλγάρων εντός των Ελληνικών ορίων θα τελειώσει οριστικά το 1949.

Περισσότερες Πληροφορίες: Συλλόγος Μακεδόνων Νομού Χανίων

Μακεδονικός Χορός
https://www.youtube.com/watch?v=YePbzpcl6j0
Πάνω σε αυτή την παλιά μελωδία θα γραφτεί το πιο τρανό τραγούδι της Ελλάδος, το "Μακεδονία Ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα'

Ράικο-Ελληνικός Παραδοσιακός χορός

https://www.youtube.com/watch?v=JON8mMOviMA

Η "μακεδονική διάλεκτος" έχει επηρρεαστεί από τους άλλους αρχαίους γειτονικούς λαούς, η οποία με την σειρά της επηρρέασε τις γλώσσες των σύγχρονων γειτονικώ λαών της. Τα παραδοσιακά Μακεδονικά τραγούδια υπάγονται στα μουσικά ιδιώματα της Ηπειρωτικής Ελλάδας αλλά χαρακτηρίζονται από μεγάλη ανομοιογένεια, λόγω των διαφόρων επιρροών που δέχτηκαν τόσο από τους γειτονικούς λαούς όσο και από τους πρόσφυγες -τους οποίους δέχτηκε η περιοχή- αλλά και λόγω της γεωγραφικής μορφολογίας του εδάφους. Έτσι στα ορεινά και στα νότια διαπιστώνουμε συγγενικές σχέσεις –αναλόγως των συνόρων- με τα Ηπειρώτικα ή τα Θεσσαλικά τραγούδια, ενώ μεγάλη είναι και παράδοση των ιστορικών και κλέφτικων τραγουδιών. Οι αστικές περιοχές (Πιερία, Βέροια, Κοζάνη, Σιάτιστα, Φλώρινα, Καστοριά κτλ) παρουσιάζουν ισχυρά τοπικά χαρακτηριστικά.

Η θεματολογία τους είναι πλατιά και καλύπτει όλα τα γεγονότα του ανθρώπινου βίου. Μεγάλη ποικιλία υπάρχει επίσης και στη χρήση μουσικών οργάνων. Ξεχωριστό πλούσιο κεφάλαιο στην ιστορία της μουσικής κατέχει η Θεσσαλονίκη, που, ως ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου, έχει αγκαλιάσει πολλές παραδόσεις με αποτέλεσμα να δημιουργήσει μία ξεχωριστή μουσική ιστορία.

Γνωστά Παραδοσικά Μακεδονικά Τραγούδια: Λυτός (Φλώρινα), Ασπρα μου περιστέρια, Ας χαμήλωναν τα βουνά, Ζάραμο (Φλώρινα), Με μήνυσε μια αρχόντισσα, Κόρη Ελένη, Μαύρο Γεράκι, Μπέλλα Ολυμπία, "Μακεδονικός Χορός"