 |
| Ο Χάροντας του Γκυστάβ Ντορέ |
Ο Χάρων (ή Χάρος στα νέα ελληνικά) ήταν ο πορθμέας του Άδη. Ήταν γιος του Ερέβους και της Νύχτας και με τη βάρκα του μετέφερε τους πρόσφατα αποθανόντες από τη μια όχθη του ποταμού Αχέροντα στην άλλη, όπου σύμφωνα με τη μυθολογία βρισκόταν η είσοδος του Άδη. Οι νεκροί έπρεπε οπωσδήποτε να πληρώσουν στον Χάροντα έναν οβολό για τα ναύλα. Γι' αυτό στην αρχαία Ελλάδα τοποθετούσαν πάντα έναν οβολό κάτω από τη γλώσσα των νεκρών σωμάτων πριν τα ενταφιάσουν, για να έχει να πληρώσει ο νεκρός τον Χάροντα. Όσοι δεν είχαν να πληρώσουν ήταν καταδικασμένοι να περιπλανιούνται στις όχθες του Αχέροντα για εκατό χρόνια. Η πλούσια ελληνική μυθολογία αναφέρει πως σπουδαίοι ζωντανοί μυθικοί ήρωες όπως ο Ηρακλής, ο Ορφέας, ο Αινείας, ο Θησέας, ο Σύσσιφος, ο Διόνυσος και ο Οδυσσέας ταξίδεψαν με τη βάρκα Χάροντα στον κάτο κόσμο και επιστρέψαν. Ο Χάροντας παριστανόταν σαν ένας ιδιότροπος, σκελετωμένος γέροντας ή ως φτερωτός δαίμονας με ένα διπλό δρεπάνι. Ανάλογη θεότητα υπάρχει και στην ετρουσκική μυθολογία.
Ψυχοπομπός ήταν σύμφωνα με τους αρχαίους ο συνοδός της ψυχής στον Άδη. Τον τίτλο αυτό έφεραν ο αγγελιοφόρος Ερμής και ο Απόλλων στην αρχαία Ελλάδα, αλλά και ο κυνοκέφαλος αιγύπτιος θεός Άνουβις. Στην γερμανική μυθολογία συναντάμε τις κόρες Βαλκυρίες που συγκομίζουν τις ψυχές των ηρώων στα πεδία της μάχης για να τις οδηγήσουν στην Βαλχάλλα. Οι Κέλτες πίστευαν ότι ο ρήτορας Όγμα είχε την ίδια ιδιότητα.
Ελεύθεροι(Παπαροκάδες) - Καβάλα πάει ο χάροντας
https://www.youtube.com/watch?v=b37QxplI1HI&spfreload=10
Ποίηση: Κωστής Παλαμάς
Μουσική: Πατήρ Παντελεήμων Παπανικολάου
Από το cd "Κοντά σας", 2002
Άλλες Εκτελέσεις: Γιάννης Χαρούλης
Στα Βυζαντινά χρόνια διαδεδομένη είναι και η μάχη του ανδρειομένου Διγενή Ακρίτη με τον Χάροντα στα Μαρμαρένια Αλώνια ενώ και η "Κόλαση" του Δάντη ("Θεία Κωμωδία") ενσωμάτωσε τον Χάροντα στη "Χριστιανική μυθολογία". Τέλος το όνομα Χάρων πιθανότατα προέρχεται από το επίθετο "χάρων", το οποίο αποτελεί ποιητικό τύπο του αρχαίου χαρωπός και του ρήματος χαίρω. Δεδομένου βέβαια ότι ο Χάρων ήταν χθόνια θεότητα, η απευθείας συσχέτιση με το ρήμα χαίρω οφείλεται σε ευφημισμό.
Ο Πλούτωνας (αρχαία ελληνικά: γενικά στην Ελληνική Μυθολογία σήμαινε τόσο τον κάτω κόσμο όπου μεταβαίνουν οι ψυχές μετά θάνατο όσο και την ίδια ιδεατή ανθρωπόμορφη δύναμη που κυβερνούσε αυτόν τον χώρο. Η λέξη αρχικά αναφερόταν αποκλειστικά στον θεό. Η γενική πτώση της λέξης (Ἅιδου), ήταν συντόμευση της φράσης “σπίτι του Άδη”, αλλά τελικά και η ονομαστική της λέξης άρχισε να περιγράφει την κατοικία των νεκρών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ αντίστοιχη Εβραϊκή λέξη είναι Σιεόλ, αφορά τον τόπο των νεκρών και σημαίνει κυριολεκτικά “αόρατος” ή “εκείνος που ζητάει”.
Ο αντίστοιχος Ρωμαϊκός θεός ήταν ο Πλούτο (από τον Ελληνικό Πλούτωνα), Ντις Πάτερ ή Όρκος.
Ο αντίστοιχος Ετρουσκικός θεός ήταν ο “Άιτα”. Ο όρος “Άδης” χρησιμοποιείται καμιά φορά από Χριστιανούς ως κλασικιστικός ευφημισμός για την Κόλαση, η οποία κατά τ’ άλλα έχει λίγα από τα χαρακτηριστικά του Πλούτωνα.
Τα τραγούδια του Χάροντα είναι σύντομα δημοτικά τραγούδια με επικό ή επικολυρικό χαρακτήρα εμπνευσμένα από το φαινόμενο του θανάτου. "Εχουν κυρίως λυπητερό ύφος, αλλά δεν έχουν τόσο την θλίψη για το χαμό αγαπημένων προσώπων, όσο την πνευματική προσπάθεια του ανθρώπου να ξεπεράσει τον φόβο που του προκαλεί το μυστήριο του θανάτου. Τα τραγούδια αυτά θέλουν να αφαιρέσουν τον τρομαχτικό χαρακτήρα και να εξοικειώσουν τον άνθρωπο ότι κάποια μέρα θα φ'υγει από την ζωή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑξίζει τέλος να σημειωθεί ότι τα δημοτικά τραγούδια του χάρου και του Κάτω Κόσμου δεν κάνουν διάκριση Παράδεισου-Κόλασης, μένουν δηλ. ανεπηρέαστα από την χριστιανική λογική.