Σερενάδα ή Καντάδα

Πήδηση στην αναζήτηση

Σερενάδα (Serenada) λέγεται το ερωτικό τραγούδι που τραγουδιέται με τη συνοδεία κιθάρας. Έχει ιταλική προέλευση και είναι ερωτικό τραγούδι που συνοδεύεται από μαντολίνο και κιθάρα. Το τραγουδούσαν ένας ή περισσότεροι νέοι τις νύχτες κάτω από τα παράθυρα των κοριτσιών. Μερικές φορές όμως, μπορεί να έχει και ειρωνικό περιεχόμενο. Στη νεοελληνική λογοτεχνία η σερενάδα έρχεται μαζί με τα υπόλοιπα είδη ποίησης από την Ιταλία και εμφανίζεται για πρώτη φορά στα Επτάνησα. Νεοέλληνες ποιητές που έχουν γράψει σερενάδες είναι ο Ιωάννης Γρυπάρης, ο Ιωάννης Πολέμης, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου κ.α.

Τελικά στην ελληνική γλώσσα επικράτησε ο όρος Καντάδα για το μουσικό είδος ενώ στην λογοτεχνία παρέμεινε ο όρος σερενάτα.

H "Καντάδα"(από το ιταλ. cantare που σημ. τραγουδώ και το ουσιαστικό canto που σημαίνει τραγούδι) τραγουδιέται συνήθως από έναν άνδρα προς μια γυναίκα με σκοπό την έκφραση της αγάπης και των συναισθημάτων του. Εκτελείται συνήθως υπό τη συνοδεία έγχορδων μουσικών οργάνων (συχνότερα κιθάρας και μαντολίνου) από ολιγομελή χορωδία, αποτελούμενη από αποκλειστικά από άντρες. Συνηθέστερα, ερμηνεύεται τις νυχτερινές ώρες στους δρόμους και διακρίνεται για την ευκολομνημόνευτη μουσική γραμμή του. Οι πρώτες καντάδες χρωστάνε τη δημιουργία τους στη Βενετοκρατία, καθώς συνδύασαν το ελληνικό στοιχείο των Επτανήσων με την ιταλική μουσικότητα. Με την Ένωση των Επτανήσων (το 1863) η καντάδα περνά και στην ηπειρωτική Ελλάδα, την εποχή που ο Αθηναϊκός ρομαντισμός του αστικού χώρου φτάνει στο ζενίθ του. Ο χαρακτήρας της Αθηναϊκής καντάδας είναι πιο λόγιος, καθώς διακρίνεται η σύνδεση με τους Αθηναϊκούς ποιητές του 19ου αιώνα, ενώ στην Επτανησιακή είναι πιο έντονο το λαϊκό στοιχείο. Αυτά τα ρομαντικά τραγούδια αναπτύχθηκαν κυρίως στην Κεφαλλονιά στις αρχές του 19ου αι. αλλά διαδόθηκαν καταμήκος της Ελλάδος μετά την απελευθέρωση. Το Αθηναϊκό είδος καντάδας δημιουργήθηκε, με τη συνοδεία βιολιού, κλαρίνου και λαούτου.

Πλέον η καντάδα σήμερα ακούγεται την περίοδο των καρναβαλιών π.χ. στην Λεμεσό της Κύπρου, όπου δραστηριοποιούνται έντον από το 1946 το διάσημο πολυμελές συγκρότημα κανταδόρων του Γιώργου Γιωργαλλέτου ("Οι Γιωργαλλέτοι").

Άστο το χεράκι σου
https://www.youtube.com/watch?v=EDCs5GCxso8

Στίχοι: Αλέκος Σακελλάριος

Μουσική: Κώστας Καπνίσης
Εκτέλεση: Κώστας Φυσσούν

Από την ταινία "Το Δόλωμα" 1964

Εις τον αφρόν της θάλασσας (Γιαλό Γιαλό)
https://www.youtube.com/watch?v=vGH4LKXd4P0
Κεφαλονίτικη Καντάδα
Ενορχστήρωση: Νικόλαος Τσιλίφης

.

Εις τον αφρόν εις τον αφρόν της θάλασσας η αγάπη μου η αγάπη μου κοιμάται

παρακαλώ σκυλόψαρα έλατε να τη φάτε

Εις τον αφρόν εις τον αφρόν της θάλασσας η αγάπη μου η αγάπη μου κοιμάται

παρακαλώ σας κύμματα έλατε να τη πιάτε