 |
| (16 Οκτ 1888, Ν. Υόρκη - 27 Νοε 1953, Βοστώνη) |
Ευγένιος Γκλάντστοουν Ο'Νηλ (Aμερικανός θεατρικός συγγραφέας που έδρασε στο Μπρόντγουεϊ). Τέσσερα από τα θεατρικά του έργα τιμήθηκαν με Βραβείο Πούλιτζερ, ενώ ο ίδιος τιμήθηκε με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1936. Ήταν ο πρώτος Aμερικανός δραματουργός που υιοθέτησε στο έργο του τις τεχνικές του ρεαλισμού. Τα θεατρικά του ήταν από τα πρώτα που γράφτηκαν στην αμερικάνικη ιδιωματική αργκό και πραγματεύονταν περιθωριοποιημένους χαρακτήρες που ενώ είναι βουτηγμένοι στη διαφθορά, πασχίζουν να διατηρήσουν όνειρα και φιλοδοξίες, φτάνοντας εν τέλει σε απόγνωση. Ο'Νηλ άντλησε την έμπνευσή του από προσωπικά και οικογενειακά βιώματα (αλκοολισμός, κατάθλιψη, σανατόρια κτλ).
Το 1920 τιμήθηκε με το πρώτο του βραβείο Πούλιτζερ για το έργο του Πέρα από τον ορίζοντα (Beyond the Horizon, γράφτηκε το 1918). To 1922 γράφει το έργο Άννα Κρίστι (Anna Christie) με το οποίο τιμήθηκε με δεύτερο βραβείο Πούλιτζερ, και το 1928 γράφει το έργο Παράξενο Ιντερμέτζο (Strange Interlude), για το οποίο έλαβε το τρίτο του Πούλιτζερ. Το 1936 τιμήθηκε με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας και έκανε μια παύση 10 χρόνων για να επανέλθει με το Ο παγοπώλης έρχεται (The Iceman Cometh, 1946). Το τέταρτο και τελευταίο του βραβείο Πούλιτζερ, Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα (Long Day's Journey Into Night) έκανε πρεμιέρα στο Μπρόντγουεϊ τέσσερα χρόνια μετά το θάνατό του και θεωρείται συνάμα και το καλύτερο.
Πολλά από τα δράματα του Ο'Νηλ μεταφέρθηκαν τόσο στη μικρή, όσο και στη μεγάλη οθόνη ενώ στην Ελλάδα πρώτοι έπαιξαν πολλά από τα έργα του η Κατίνα Παξινού, ο Αιμίλιος Βεάκης και ο Αλέξης Μινωτής.
Ο Ευγένιος Ο'Νηλ γεννήθηκε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στην πλατεία Τάιμς στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης και απεβίωσε στο δωμάτιο 401 του ξενοδοχείου Σέρατον στη Βοστώνη.
Ένας ευαίσθητος ληστής
https://www.youtube.com/watch?v=T7ueHMCPMMk
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος*
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Εκτέλεση: Ξανθίππη Καραθανάση
Άλλες Εκτελέσεις: Δήμητρα Γαλάνη, Γιώργος Ρωμανός, Τζίμης Πανούσης, Πασχάλης ΤερζήςΕκτέλεση: Ξανθίππη Καραθανάση
* Οι στίχοι του Γκάτσου είναι μεταγραφή από κείμενο του θεατρικού συγγραφέα Ευγενίου Ο'Νηλ και συγκεκριμένα από το έργο Ταξίδι μακριάς μέρας μεσα στη νύχτα (Long Day's Journey Into Night,
1941) αλλά με σημαντικές προσθήκες από τον στιχουργό. Η εκτέλεση της
Δήμητρας Γαλάνη έγινε κατά τη δεκαετία του '60, δεν κυκλοφόρησε
όμως σε δίσκο πριν το 1983, σε συλλογή με τίτλο 30 σπάνιες ερμηνείες 1955 - 1965.
Ο Ο'Νηλ γεννήθηκε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στην πλατεία Τάιμς, στο Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης. Ήταν γιος του ιρλανδικής καταγωγής ηθοποιού Τζέφρι Ο'Νηλ και της Μαίρη Έλεν Κουίνλαν. Λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του στάλθηκε σε μικρή ηλικία σε οικοτροφείο, όπου βρήκε παρηγοριά στα βιβλία, ενώ περνούσε ξέγνοιαστος τα καλοκαίρια του στο Νέο Λονδίνο του Κονέκτικατ. Κάποιο από εκείνα τα καλοκαίρια εργάστηκε στην εφημερίδα New London Telegraph, γράφοντας ποιήματα σε κάποια της στήλη. Όταν τελείωσε το σχολείο γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, από όπου και τον απέβαλλαν, αναγκάζοντάς τον να στραφεί στη θάλασσα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στα καράβια ο Ο'Νηλ έπεσε σε βαριά κατάθλιψη και έπνιγε τον πόνο του στο αλκοόλ. Οι περιπλανήσεις του στη θάλασσα έληξαν το 1913 όταν νοσηλεύτηκε σε σανατόριο, καθώς είχε προσβληθεί από φυματίωση. Ενώ βρισκόταν στο σανατόριο αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγγραφή θεατρικών έργων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρώτη σύζυγος του Ο'Νηλ ήταν η Καθλίν Τζένκινς, με την οποία υπήρξε παντρεμένος από το 1909 μέχρι και το 1912 και με την οποία απέκτησε τον πρώτο του γιο τον Ευγένιο (Γιουτζίν) το νεότερο. Το 1917 γνώρισε τη συγγραφέα Άγκνες Μπούλτον, με την οποία παντρεύτηκε ένα χρόνο αργότερα. Οι δυο τους απέκτησαν δυο παιδιά τον Σέιν και την Όονα. Το 1929 οι δυο τους χώρισαν όμως, αφότου ο Ο'Νηλ τους εγκατέλειψε για την ηθοποιό Καρλότα Μόντερεϊ. Ο Ο'Νηλ παντρεύτηκε τη Μόντερεϊ αμέσως μετά την έκδοση του διαζυγίου του από την Μπούλτον κι οι δυο τους πήγανε να ζήσουν στη Γαλλία[7]. Τα πρώτα χρόνια η Μόντερεϊ είχε οργανώσει τη ζωή τους με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνει τον Ο'Νηλ στη συγγραφή, αργότερα όμως εθίστηκε στο βρωμιούχο κάλιο προκαλώντας δυσκολίες στον έγγαμο βίο. Οι δυο τους βρέθηκαν σε διάσταση πολλές φορές χωρίς να χωρίσουν ποτέ, καθώς είχαν μεγάλη ανάγκη ο ένας τον άλλο. Επέστρεψαν στην Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του 30 κι από το 1937 εώς το 1944, έζησαν στο Ντάνβιλ της Καλιφόρνια. Το σπίτι του Ο'Νηλ στην Καλιφόρνια, το Tao House, λειτουργεί σήμερα ως μουσείο.
Το 1943 αποκλήρωσε την κόρη του Όονα που παντρεύτηκε σε ηλικία 18 χρονών τον 36 χρόνια μεγαλύτερό της Τσάρλι Τσάπλιν. Οι δυο τους δεν ξαναειδώθηκαν ποτέ. Δεν είχε επίσης καλές σχέσεις με κανέναν από τους δυο γιους του. Ο Γιουτζίν ο νεώτερος, που ήταν εθισμένος στο αλκοόλ αυτοκτόνησε το 1950, ενώ ο δευτερότοκός του, ο Σέιν, έκανε χρήση ηρωίνης και αυτοκτόνησε το 1977.
Ύστερα από χρόνια πάλη με τον αλκοολισμό και την κατάθλιψη, ο Ο'Νηλ βρέθηκε αντιμέτωπος με συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της νόσου του Πάρκινσον. Τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του, του ήταν αδύνατο να γράψει και προσπάθησε να υπαγορεύει σε άλλους, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Το 1953, ο Ο'Νηλ απεβίωσε στο δωμάτιο 401 του ξενοδοχείου Σέρατον στη Βοστώνη.Η αυτοψία που έγινε μετά το θάνατό του έδειξε ότι ο Ο'Νηλ δεν έπασχε από τη νόσο του Πάρκινσον, αλλά από εγκεφαλική ατροφία
Έργα
ΑπάντησηΔιαγραφήΘεατρικά έργα
Bread and Butter, 1914
Servitude, 1914
The Personal Equation, 1915
Now I Ask You, 1916
Πέρα από τον ορίζοντα - Beyond the Horizon, 1918 - Βραβείο Πούλιτζερ το 1920
The Straw, 1919
Chris Christophersen, 1919
Το χρυσάφι - Gold, 1920
Άννα Κρίστι - Anna Christie, 1920 - Βραβείο Πούλιτζερ το 1922
Ο αυτοκράτορας Τζόουνς - The Emperor Jones, 1920
Diff'rent, 1921
Ο πρώτος άνθρωπος - The First Man, 1922
Ο μαλλιαρός πίθηκος - The Hairy Ape, 1922
Το συντριβάνι - The Fountain, 1923
Τα εκατομμύρια του Μάρκο Πόλο - Marco Millions, 1923–25
Όλα τα παιδιά του θεού έχουν φτερά - All God's Chillun Got Wings, 1924
Welded, 1924
Πόθοι κάτω από τις λεύκες - Desire Under the Elms, 1925
Ο Λάζαρος γέλασε - Lazarus Laughed, 1925–26
Ο μέγας θείος Μπράουν - The Great God Brown, 1926
Παράξενο Ιντερμέτζο - Strange Interlude, 1928 - Βραβείο Πούλιτζερ
Δυναμό - Dynamo, 1929
Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα - Mourning Becomes Electra, 1931
Ω, Ερημιά! - Ah, Wilderness!, 1933
Μέρες δίχως τέλος - Days Without End, 1933
Ο παγοπώλης έρχεται - The Iceman Cometh, συγγραφή το 1939, θεατρική πρεμιέρα το 1946
Χιούι - Hughie, συγγραφή το 1941, θεατρική πρεμιέρα το 1959
Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα - Long Day's Journey Into Night, συγγραφή 1941, θεατρική πρεμιέρα το 1956 - Βραβείο Πούλιτζερ το 1957
Ένα φεγγάρι για τους καταραμένους - A Moon for the Misbegotten, συγγραφή το 1941-1943, θεατρική πρεμιέρα το 1947
Το σημάδι του ποιητή - A Touch of the Poet, ολοκληρώθηκε το 1942, πρεμιέρα το 1958
More Stately Mansions, το τελευταίο του θεατρικό, έκανε πρεμιέρα το 1967
The Calms of Capricorn, κυκλοφόρησε το 1983
Μονόπρακτα
Πλέοντας ανατολικά για το Κάρντιφ - Bound East for Cardiff, 1914
Στην πολεμική ζώνη - In The Zone, 1917
Το μακρύ ταξίδι της επιστροφής - The Long Voyage Home, 1917
Το φεγγάρι των καραϊβικών νησιών - Moon of the Caribbees, 1918
Τα παραπάνω μονόπρακτα διαδραματίζονται όλα στο πλοίο Glencairn, η συνένωσή τους είχε ως αποτέλεσμα την ταινία του Τζον Φορντ του 1940 Περιπέτεια στον ωκεανό.
Άλλα του μονόπρακτα είναι τα εξής:
A Wife for a Life, 1913
Το δίχτυ - The Web, 1913
Thirst, 1913
Recklessness, 1913
Warnings, 1913
Fog, 1914
Abortion, 1914
The Movie Man: A Comedy, 1914
The Sniper, 1915
Before Breakfast, 1916
Ile, 1917
Ο βρόχος - The Rope, 1918
Shell Shock, 1918
The Dreamy Kid, 1918
Εκεί που είναι ο σταυρός - Where the Cross Is Made, 1918