Αλεξάντρ Πούσκιν (1799-1837)

Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν (Μόσχα, 6 Ιουνίου 1799 – Αγία Πετρούπολη, 10 Φεβρουαρίου 1837), ο μεγαλύτερος ποιητής της Ρωσίας και ένας από τους πιο δόκιμους Ρώσους λογοτέχνες της νεώτερης περι(ποιητής, συγγραφέας, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, ιστορικός, μεταφραστής και κριτικός).

Οι γονείς του ήταν ευγενείς και ο πατέρας του αξιωματκός της τσαρικής φρουράς. Mε τους γονείς του μιλούσε γαλλικά, συνήθεια των ευγενών της εποχής. Τα ρωσικά τα έμαθε από τη γιαγιά του από και τους δουλοπάροικους που υπηρετούσαν στο σπίτι του. Το 1811, σε ηλικία 12 ετών έφυγε από τη Μόσχα για την Αγία Πετρούπολη και μπήκε υπότροφος στο Λύκειο του Τσάρσκογιε Σελό. Το Λύκειο αποτέλεσε λίκνο ελεύθερων πνευμάτων και επαναστατών, με πολλούς νέους, τέκνα ευγενών, να ενστερνίζονται φιλελεύθερες ιδέες. Η ποίηση αποτελούσε μάθημα με μεγάλη σπουδαιότητα, οι μισοί εξ αυτών θα γίνουν ποιητές. Ο Πούσκιν αποφοίτησε και διορίστηκε στο Υπουργείο των Εξωτερικών. Άρχισε να συχνάζει σε λογοτεχνικούς κύκλους και να ζει έντονα παραμελώντας τα καθήκοντά του και προσπαθώντας να χαρεί τη ζωή. Μέσω των γραπτών του κατά της κοινωνικής κατάστασης στην τσαρική Ρωσία και της έντονης δεσποτικής φύσης της, προκαλώντας τελικά την οργή του τσάρου Αλέξανδρου Α΄, ο οποίος αποφάσισε να τον στείλει εξόριστο στη Σιβηρία ή και πιο μακριά. Μετά όμως από παρέμβαση γνωστών Ρώσων δημιουργών και του ίδιου του Καποδίστρια κατέφυγε στη Νότια Ρωσία. Το 1821, ο Πούσκιν ήρθε πιο κοντά στην υπόθεση της προσπάθειας των Ελλήνων για ανεξαρτησία, αφού πίστευε ακράδαντα ότι η Ελλάδα θα θριαμβεύσει. Θα γράψει ποίημα υπέρ της Ελευθερίας της Ελλάδος, εκθειάζοντας την μεγάλη ανδρεία του Αλέξανδρου Υψηλάντη αλλά θα απογοητευτεί πολύ λόγω της αναβλητικότητας, της διχόνοιας και της αδιαφορίας. Την ίδια εποχή, έγραψε μια από τις καλύτερες μπαλάντες του, Το τραγούδι του σοφού Ολέγκ, σαφώς επηρρεασμένος  από το έργο και ιδέες του Λόρδου Βύρωνα.

Τον Δεκέμβριο του 1825 σημειώθηκε στην Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα εξέγερση κατά του τσάρου Νικολάου του Α', εξέγερση με διαφορετικό αίτημα στις δυο πόλεις. Στη μεν Αγία Πετρούπολη το αίτημα ήταν η παροχή Συντάγματος, στη δε Μόσχα η εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας. Οι θεωρούμενοι ως πρωταίτιοι της εξέγερσης καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού. Όλοι τους, με εξαίρεση έναν, ήταν πολύ καλοί φίλοι του Πούσκιν. Πολλοί άλλοι εξορίστηκαν σε καταναγκαστικά έργα στα βάθη της Σιβηρίας και πέθαναν από τις κακουχίες ή επέστρεψαν στα σπίτια τους μετά από πολλά χρόνια. Πολλοί από τους Δεκεμβριστές που μαρτύρησαν στους τόπους εξορίας ήταν από το Λύκειο του Τσάρσκογιε-Σελό παλιοί συμμαθητές του ποιητή. Πολλοί από αυτούς που τούς ανέκριναν ήταν συμμαθητές τους από το ίδιο Λύκειο. Ο Πούσκιν έγινε κι αυτός στόχος, ο Τσάρος όμως σκέφθηκε ότι η σύλληψη του πιο φημισμένου ποιητή της Ρωσίας θα έβλαπτε το θρόνο και τον ίδιο. Ακόμη και μετά την επιστροφή του από την εξορία, συνεχιζόταν η στενή παρακολούθηση του από τις αρχές, η λογοκρισία των έργων του ήταν εξίσου έντονη, οι κριτικοί αντιμετώπισαν τα έργα του αυτής της περιόδου δυσμενώς ενώ και πολλοί ομοϊδεάτες του τον κατηγόρησαν ως αποστάτη.

Τελικά ύστερα από μια περιπετειώδη σχέση, το 1831, παντρεύεται στην Μόσχα την Ναταλία Γκοτζάροβα αποκτώντας μαζί της τέσσρα παιδιά. Θα εγκατασταθούν στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο Πούσκιν διορίστηκε και πάλι σε κρατική θέση και το 1834 πήρε αυλικό αξίωμα. Το 1837 θα επιλέξει να μονομαχήσει με τον νόθο γιό του Ολλανδού πρευσβευτή καθώς εκείνος καυχόταν ότι ήταν εραστής της γυναίκας του.  Η μονομαχία που ακολούθησε έμελλε να ήταν και η τελευταία από τις πολυάριθμες που εδωσε. Τραυματίστηκε στο στομάχι και σε δύο μέρες πέθανε.

"Φίλα με τώρα" του Αλ. Πούσκιν
https://www.youtube.com/watch?v=xa3bheGb158
Απόδοση στα Ελληνικά: Ηρακλής Δ.Λογοθέτης
Μουσική Τάκης Μπαρμπέρης
Αφήγηση-Τραγούδι: Κερασία Σαμαρά
Από παράσταση"Αδύναμη Καρδιά"του Φ.Ντοστογιέφσκι.