ΑΜΛΕΤ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

 «Κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανμαρκίας.»

Ο Άμλετ κατέχει κεντρική θέση στην παγκόσμια δραματουργία. Είναι τραγωδία εκδίκησης και παράλληλα χαρακτηρίζεται ως πολιτική τραγωδία, φιλοσοφικό δράμα και στοχασμός πάνω στο θέατρο. Από δραματουργικής άποψης ο Άμλετ ανήκει στα κορυφαία δείγματα της παγκόσμιας παραγωγής, καθώς υπόκειται σε διαφορετικές ερμηνευτικές θεωρήσεις. Πραγματεύεται πολλά ζητήματα σχετικά με την πολιτική, την εξουσία, την ηθική, την απόσταση ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Εμπεριέχει ταυτόχρονα μια ερωτική τραγωδία, μια οικογενειακή τραγωδία, αγγίζει θέματα φιλοσοφίας, μεταφυσικής, ψυχολογίας, ακόμα και ζητήματα σχετικά με την τέχνη του θεάτρου. Ο Άμλετ είναι η πιο γνωστή τραγωδία του Σαίξπηρ και έχει γραφτεί περί το 1600-1602. Είναι ένα πολύστιχο θεατρικό έργο (2490 στίχοι) χωρισμένο σε 5 πράξεις και η ιστορία του Άμλετ προέρχεται από ένα μεσαιωνικό μύθο.

«Να ζει κανείς ή να μη ζει –ιδού η απορία».

"Η Τραγική Ιστορία του Άμλετ, Πρίγκιπα της Δανιμαρκίας".
Ο Άμλετ δεν μπορεί να αποδεκτεί το ξαφνικό χαμό του Βασιλιά πατέρα του, ενώ δυσφορεί έντονο και με την άνοδο του θείου του Κλαύδιου στο θρόνο αλλά και με το γεγονός ότι η μητέρα του Γερτρούδη, παντρεύεται με τον Κλαύδιο. Η εμφάνιση όμως ενός φαντάσματος θα αποκαλύψει στον Άμλετ πως ο νεκρός πατέρας του δολοφονήθηκε από τον Κλαύδιο και του ζητά να εκδικηθεί. Ο Άμλετ πείθεται ότι το φάντασμα είναι το φάντασμα του νεκρού πατέρα του και σχεδιάζει να αποκαλύψει την ενοχή του θείου του παριστάνοντας τον τρελό. Η αλλοπρόσαλλη κι επιθετική αυτή συμπεριφορά του Άμλετ κάνει την Οφηλία να διερωτάται κατα πόσον αν ο αγαπημένο της τρελλάθηκε λόγω έρωτα. Ο Άμλετ σχεδιάζει να ανεβάσει μια παράσταση που θα παρουσιάζει το φόνο του πατέρα του, σκοπεύοντας να ξεσκεπάσει έτσι τον Κλαύδιο, αλλά κατά τη διάρκεια του έργου, ο Κλαύδιος διακόπτει την παράσταση και αποχωρεί. Τότε ο Άμλετ αποφασίζει να τον εκδικηθεί και ετοιμάζεται να τον σκοτώσει, αλλά την τελευταία στιγμή διστάζει. Μένει μόνος και μονολογεί για την αδυναμία του να ξεσκεπάσει το έγκλημα και να πάρει εκδίκηση. Ο Άμλετ εμφανίζεται και λέει τον περίφημο μονόλογό του περί ζωής και θανάτου. Ακολουθεί η συνάντηση του με την Οφηλία, την οποία κατηγορεί για τη γυναικεία της φύση. Θα συναντήσει την μητέρα του αλλά άθελα του θα σκοτώσει τον πατέρα της Οφηλίας Πολώνιο που παρακολουθεί κρυφά τη συνομιλία και θα τον θάψει κρυφά. Ο Κλαύδιος ενημερώνεται από τη Γερτρούρδη για όσα συνέβησαν και φοβούμενος για την ασφάλειά του, στέλνει τον Άμλετ στην Αγγλία και μαζί του στέλνει, τους στενούς φίλους του Άμλετ, Ρόζεγκραντζ και Γκιλντεστέρν, με εντολή να τον δολοφονήσουν. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ο Άμλετ ανακαλύπτει την δολοπλοκία και οδηγεί στο θάνατο τους δύο επίδοξους δολοφόνους του αλλά το πλοίο θα πέσει στα χέρια πειρατών όμως ο Άμλετ πληρώνοντας λύτρα, τελικά αφήνεται ελεύθερος. Η Γερτρούδη συναντά την Οφηλία που έχει χάσει τα λογικά της. Ακολουθούν οι περίφημες σκηνές τρέλας της Οφηλίας, στις οποίες τραγουδάει και χορεύει. Από τη Γαλλία επιστρέφει γεμάτος οργή ο Λαέρτης, ο γιος του Πολώνιου και αδελφός της Οφηλίας. Ο Κλαύδιος πείθει το Λαέρτη να μονομαχήσει με τον Άμλετ. Η μάχη όμως είναι στημένη: το σπαθί του Λαέρτη έχει δηλητήριο, όπως και το κρασί στο ποτήρι του Άμλετ. Η Γερτρούδη ενημερώνει τον Λαέρτη ότι η Οφηλία πνίγηκε. Κατά τη διάρκεια της μάχης, η Γερτρούδη πίνει από το δηλητηριασμένο κρασί και πεθαίνει. Ο Λαέρτης καταφέρνει να τραυματίσει τον Άμλετ, αλλά λαβώνεται κι αυτός από τον Άμλετ. Προτού όμως ξεψυχήσει, αποκαλύπτει το σχέδιο δολοφονίας του Κλαύδιου εναντίον του Άμλετ και ο Άμλετ, πριν αφήσει την τελευταία του πνοή από το δηλητήριο, καταφέρνει να σκοτώσει τον Κλαύδιο. Ο Άμλετ πεθαίνει δίνοντας οριστικό τέλος στη «σαπίλα του βασιλείου της Δανιμαρκίας». Ο νέος κύκλος ανοίγει και πάλι όταν καταφθάνει ο Φόρτινμπρας, ένας Νορβηγός φιλόδοξος πρίγκιπας που έρχεται εναντίον της Δανμαρκίας με το στρατό του. Ο Οράτιος θα του εξιστορήσει τα όσα συνέβησαν και αυτός θα αποδώσει τιμές στο νεκρό Άμλετ.

Ο σαιξπηρικός Άμλετ είναι ίσως ο πιο αινιγματικός χαρακτήρας ολόκληρης της θεατρικής δημιουργίας.

Ο Άμλετ της σελίνης
https://www.youtube.com/watch?v=Eds_ME_Ww6I
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Εκτέλεση: Χρήστος Θηβαίος