Κώστας Σκαρβέλης (1880-1942)

Ο γνωστός κιθαρίστας, συνθέτης, στιχουργός του ρεμπέτικου ύφος και πρώτος καλλιτεχνικός διευθυντης της Ελληνικής δισκογραφικής εταιρείας Columbia Κώστας Σκαρβέλης, γεννήθηκε το 1880 στην Κωνσταντινούπολη. Λόγω όμως απροσδιόριστων αντιπαλοτήτων, κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας δεν κατάφερε να εισαχθεί σε ελληνικό σχολείο της Πόλης και ως εκ τούτου στερήθηκε των απαραίτητων βασικών δεξιοτήτων της γραφής και της ανάγνωσης. Εντούτοις έριξε από νωρίς το ενδιαφέρον του για τη μουσική και, από την ηλικία των 17 ετών, είχε γίνει πολύ καλός κιθαρίστας. Με την ενηλικίωσή του, εγκατέλειψε τη χώρα, προκειμένου να αποφύγει την στρατολόγηση του στον Οθωμανικό στρατό. Εγκαταστάθηκε αρχικά στην Αλεξάνδρεια στην Αίγυπτο και τελικά στην Αθήνα, μεταξύ του 1915 και 1920. Πριν αρχίζει τη σταδιοδρομία του σαν επαγγελματίας μουσικός, ο Σκαρβέλης εργαζόταν σαν υποδηματοποιός σε μία βιοτεχνία παπουτσιών πολυτέλειας. Την μουσική του σταδιοδρομία, αρχικά ως κιθαρίστας και αργότερα σαν συνθέτης μετά από την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία το 1922 και την εκδίωξη των περισσότερων Ελλήνων από τους Οθωμανούς (και τελικά την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών), ο Σκαρβέλης επανασυνδέθηκε στην Ελλάδα με πολλούς μουσικούς από εκείνες τις περιοχές που έφθασαν ως πρόσφυγες και με τους οποίους μοιραζόταν ένα κοινό μουσικό υπόβαθρο. Ανάμεσα τους οι Αντώνης Διαμαντίδης (Νταλκάς), Κώστας Καρίπης, Σπύρος Περιστέρης, Ρίτα Αμπατζή και Γρηγόρης Ασίκης. Τελικά το 1930 ο ίδιος ανέλαβε τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή της Columbia και από τη θέση εκείνη επιρρέασε περαιτέρω την εξέλιξη της ελληνικής μουσικής. Ενώ παράλληλα βοηθούσε και στις ενορχηστρώσεις των κομματιών που ηχογραφούνταν αφού πολλές φορές συνόδευε και με την κιθάρα του τις ηχογραφήσεις των περισσότερων συνθετών και τραγουδιστών που έφταναν εκεί. Ο Σκαρβέλης συνέχισε να εργάζεται όμως κανονικά και σαν κιθαρίστας σε νυκτερινά κέντρα κα μεταξύ άλλων εργάστηκε και με τη διάσημη "Τετράδα του Πειραιά" που αποτελούσαν οι Βαμβακάρης, Μπάτης, Παγιουμτζής και Δελιάς. Ο Σκαρβέλης συνέθεσε εκατοντάδες τραγούδια (αλλά έχουν διασωθεί και ηχογραφηθεί περίπου 200 από αυτά), συνεργάστηκε με πολλούς τραγουδιστές στη δισκογραφία κυρίως με τον Γιώργο Κάβουρα, αλλά και με τους Ρίτα Αμπατζή, Κώστα Ρούκουνα, Στελλάκη Περπινιάδη, Μαρίκα Φρατζεσκοπούλου, Κώστα Τσανάκο, Μάρκο Βαμβακάρη, Απόστολο Χατζηχρήστο. Σαν στιχουργός, ο Σκαρβέλης έγραψε συνήθως τραγούδια για την αγάπη. Η πλειοψηφία ανήκει στο υποείδους του χασάπικου, του οποίου ερεύνησε όλες του τις παραλλαγές και η μουσική του υπογραφή θεωρείται σαν η πιο αντιπροσωπευτική της αστικής μουσικής παράδοσης της Κων/Πόλης.

Ο Κώστας Σκαρβέλης πέθανε στις 8 Απριλίου 1942 στην Αθήνα συνεπεία του φοβερού λιμού που οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες Έλλήνες κατά τη διάρκεια της μεγάλης πείνας που προέκυψε από τη τριπλή Κατοχή της Ελλάδας από τις χώρες του Άξονα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τράβα ρε μάγκα και αλάνι
https://www.youtube.com/watch?v=eGyZjfPUDNY
Στίχοι-Μουσική: Κώστας Σκαρβέλης
Εκτέλεση: Ρόζα Εσκενάζυ (1934)

  

Θέλω να πίνεις να μεθάς
https://www.youtube.com/watch?v=7Qn36NeOtYw
Στίχοι-Μουσική: Κώστας Σκαρβέλης
Εκτέλεση: Γιώργος Κάβουρα (1940)