Τα 9 πιο υπερτιμημένα και υπερεκτιμημένα βιβλία που έχω διαβάσει

Κριτική: Τα 9 πιο υπερτιμημένα και πιο υπερεκτιμημένα βιβλία που έχω διαβάσει... 

1) "Ο Ηγεμών" (Il Principe) του Φλωρεντινού αξιωματούχου και πολιτικού φιλοσόφου Νικολό Μακιαβέλλι.

- Ένα εξαιρετικά σύντομο συγγραφικό έργο του Μακιαβέλι, που ασφαλώς δεν αντανακλά το σύνολο του έργου και των θέσεων του αλλά είναι η πλέον μνημονευόμενη και η αφορμή για την ευρύτερη χρήση του μειωτικού όρου "Μακιαβελικός/Μακιαβελισμός". Η πραγματεία αυτή αναφέρεται σε μία άλλη εποχή, διαφορετικών καταστάσεων με άλλα πολιτικά και στρατιωτικά δεδομένα και πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να κάνει αναγωγή στο σήμερα και να το χρησημοποιήσει προς όφελος του.

2) "Το εγχειρίδιο του πολεμιστή του φωτός" του Πάουλο Κοέλο

- Γενικά ομιλούντες όλα τα βιβλία αυτοβελτίωσης και σε ένα βαθμό όλοι οι οδηγοί θετικής σκέψεως δεν με πείθουν όπως βεβαίως και το "εγχειρίδιο" του Κοέλο. Είναι ένα από τα χειρότερα που έχει γράψει. Ο Κοέλο έχει γράψει πολύ καλά μυθιστορήματα (Αλχημιστής, Η Βερόνικα αποφασίζει να πεθάνει, Η μάγισσα του Πόρτομπέλο) αλλά μόνο ως μυθιστορήματα, το φιλοσοφικό υπόβαθρο τους είναι εξαιρετικά ρηχό.

3) "Άκου Ανθρωπάκο" του Βίλχελμ Ράιχ.

- Ενώ η ιστορία του Αυστριακός ψυχαναλυτή Βίλχελμ Ράιχ είνα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, το μικρό αυτό βιβλιαράκι (προσωπικό ημερολόγιο) δεν προκαλεί εντύπωση παρά μόνο ίσως τα περίεργα σκίτσα. Άλλωστε οι περίεργες θεωρίες του Ράιχ όπως ο "συσσωρευτής οργόνης" δεν έπεισαν ποτέ την διεθνή επιστημονική κοινότητα και μοιραία περιθωριοποιήθηκαν.

4) "Ο Άτλας Επαναστάτησε" της Άυν Ραντ

- Οι οικονομικές θεωρίες που ανέπτυξε η Άυν Ραντ έχουν τύχει ευρείας αποδοχής στις Η.Π.Α. όπως επίσης και πολλές από τις ευρύτερες φιλοσοφικές της αντιλήψεις. Το ογκοδέστατο όμως μυθιστορήμα της, ήταν το προϊόν όλων των βασικών θέσεων της και η προσπάθεια εφαρμογής και αποδοχής τους. Η ιστορία μιλά για ένα εργοστάσιο και ένα έρωτα. Εξαιρετικά φλύαρο και αρκετά κουραστικό.

5) "Τα εννιά πρόσωπα του Χριστού" του Ευγένιου Ουιτγουερθ

- Πρόκειται για ένα βιβλίο γύρω από τη μυστική αληθινή θρησκεία που κρύβεται -υποτίθεται- πίσω απ΄ όλες τις θρησκείες. Στην πραγματκότητα είναι ένα βιβλίο-εργαλείο για όσους θέλουν να αμφισβητήσουν. Προπαγανδιστικό βιβλίο με στόχο είτε μία οικουμενική πανθρησκεία είτε την αθεΐα. Οι ομοιότητες μεταξύ των θρησκειών, των μυθολογιών, των δοξασιών, των διαφόρων γλωσσών δεν σημαίνει ότι υπήρχε μία κοινή μυθολόγια ή μια κοινή δοξασία ή μια κοινή γλώσσα ή μια κοινή θρησκεία.

6) "Ταξίδι στο χθες" του Brian Weiss

Πολυάριθμες ιστορίες και αφηγήσεις ανθρώπων που πραγματοποίησαν αναδρομές σε προηγούμενες ζωές τους, είτε με τη βοήθεια θεραπευτή είτε από μόνοι τους. Γενικά οι μεταθανάτιες εμπειρίες και οι άλλες ζωές είναι από τα θέματα που προσωπικά δεν με πείθουν.

7) "Bitter Lemons" του Άγγλου συγγραφέα Λώρενς Ντάρελ

- Ο Λώρενς Ντάρελ έρχεται στην Κύπρο το 1953 και μένει σε αυτήν μέχρι το 1956. Κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής του διδάσκει Αγγλικά στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, ενώ διετέλεσε και διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Πληροφορίων της αποικιοκρατικής διοίκησης. Διετέλεσε ακόμη κυβερνητικός εκπρόσωπος και διευθυντής της ραδιοφωνίας και της εκπαίδευσης. Οι εντυπώσεις από την παραμονή του στο νησί καταγράφηκαν στο βιβλίο ταξιδιωτικών εντυπώσεων Πικρολέμονα. Για τον Ντάρελ η Κύπρος ανήκει στην Ανατολή και οι κάτοικοι του νησιού ήταν "ανώριμοι, γραφικοί, αστείοι, ακαλλιέργητοι, οκνηροί, κινούμενοι με βραδείς ρυθμούς χαρακτηριστικά ανατολίτικους, κουτσομπόλιδες, κρυψίβουλοι, ανειλικρινείς και ρέπουν σε παζαρέματα". Ιδιαίτερη όμως έμφαση δίνει στον φανατισμό, τη συνακόλουθη βία και τις ακρότητες που συνεπάγεται η προβολή της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο Ντάρελ φτάνει στο σημείο να παρουσιάσει τους Κύπριους ως παραδοσιακά αγγλόφιλους και σταθερά φίλα διακείμενους προς τους αποικιοκράτες και θεωρεί ως αποκλειστικά υπεύθυνη την μεταστροφή της στάσης των Κυπρίων την ελληνική κυβέρνηση.

Το έργο πρωτοεκδόθηκε το 1957 και επαινέθηκε από τον βρετανικό τύπο, ενώ του απονεμήθηκε το λογοτεχνικό βραβείο Duff Cooper Memorial Price. Όμως δεν έλειψαν και τα αρνητικά σχόλια από αρκετούς, ακόμα και τον Όστεν Χάρισον, στον οποίο ήταν αφιερωμένα τα Πικρολέμονα, αλλά και τον θετό γιο του, τον Έλληνα φωτογράφο Δημήτρη Παπαδήμο. Ο Ρόδης Ρούφος γράφει το δικό του μυθιστόρημα-απάντηση στα Πικρολέμονα, προκειμένου να αναιρέσει τις αντικυπριακές θέσεις του Ντάρελ: είναι το The Age of Bronze που κυκλοφορεί ταυτόχρονα και στην Ελλάδα το 1960 με τίτλο Η Χάλκινη εποχή. Ο ποιητής Κώστας Μόντης έγραψε το 1964 το αντιρρητικό βιβλίο "Κλειστές πόρτες"^.
 

8) "Ο φύλακας στη σίκαλη" του J.D. Salinger (Μετ. Τζένη Μαστοράκη) 

- Πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα που ενώ αρχικά προοριζόταν για τους ενηλίκους, στη συνέχεια έγινε δημοφιλές στους ανήλικους αναγνώστες εξαιτίας των θεμάτων του όπως η ανησυχία και η αποξένωση των εφήβων. Έτσι ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος Χόλντεν Κώλφηλντ έχει γίνει σύμβολο της εφηβικής επανάστασης. Το μυθιστόρημα επίσης πραγματεύεται τα σύνθετα ζητήματα της ταυτότητας, της ταύτισης, της απώλειας και των σχέσεων. 

9) "Η Ανατολή" της Βικτώριας Χίσλοπ

 - Όπως και στην περίπτωση του Ντάρελ έτσι και στην περίπτωση της Χίσλοπ, η Αγγλίδα συγγραφέας (γνωστή από το μυθιστόρημα της το "Νησί" που παίχτηκε στην ελληνική τηλεόραση) παρουσίασε μια Κύπρο εντελώς αλλοιωμένη. Το τελευταίο μυθιστόρημα της έχει ως φόντο την Κύπρο και πιο συγκεκριμένα την Αμμόχωστο και έναν έρωτα που θα γεννηθεί εκεί το 1972. Η Χίσλοπ παρουσιάζει με τα πιο μελανά χρώματα το μέσο Κυπρίο "ως κακούργο, εκμεταλλευτή, κομπιναδόρο, κλέφτη, ενώ ο Τουρκοκύπριος ως ανιδιοτελής, συμπονετικός, αλτρουιστής" φτάνει όμως και ένα βήμα πάρα πέρα αφού διακαιολογεί την επακόλουθη Τουρκική Εισβολή και εξισώνει τους θύτες με τα θύματα, ενώ δεν ξεχνά να μας πει και και τη γνώμη της για το 1955-59.