Ρένος Λυσιώτης

Ο Ρένος Λυσιώτης γεννήθηκε στη Λάρνακα το 1931 και είναι γιος του παλιού λυρικού ποιητή Ξάνθου Λυσιώτη. Το 1933, η οικογένεια Λυσιώτη μετοίκησε στη Λευκωσία, όπου ο Ρένος τελείωσε το «Ελένειον» Δημοτικό Σχολείο. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παγκύπριο Γυμνάσιο από όπου αποφοίτησε το 1949. Ακολούθως, έφυγε για το Λονδίνο, όπου σπούδασε Νομικά στο Gray’s Inn και αναγορεύθηκε Barrister at Law το 1955. Τον ίδιο χρόνο επέστρεψε στην Κύπρο και έκανε την άσκησή του στο δικηγορικό γραφείο του Ιωάννη Κληρίδη, πατέρα του Γλαύκου Κληρίδη. Αμέσως μετά, άνοιξε δικό του δικηγορικό γραφείο στην Πλατεία Δικαστηρίων της Λευκωσίας. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, ο Ρένος Λυσιώτης ανέλαβε με άλλους συναδέλφους του δικηγόρους την υπεράσπιση πολλών αγωνιστών ενώπιον των αποικιοκρατικών ειδικών δικαστηρίων, πάντοτε βέβαια αφιλοκερδώς. Ανεξίτηλη παραμένει στη μνήμη του η καταδίκη και ο απαγχονισμός των ηρώων Μιχαήλ Κουτσόφτα και Ανδρέα Παναγίδη. Ο Ρένος Λυσιώτης υπήρξε δραστήριο μέλος της ΕΟΚΑ, όπου είχε διαδοχικά τρία αγωνιστικά ψευδώνυμα: “Μαρτίνος”, “Αυγερινός” και “Ραφαήλ”. Διετέλεσε υπεύθυνος της Νεολαίας της ΕΟΚΑ (Τομέας Λευκωσίας) από τον Μάρτιο έως τον Ιούλιο του 1956, οπότε ορίστηκε πρώτος υπεύθυνος της ΠΕΚΑ (Πολιτικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα). Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, του ανατέθηκε η οργάνωση ομάδας νέων για παρακολούθηση και συλλογή πληροφοριών. Υπήρξε επίσης δραστήριο μέλος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του δικηγορικού συλλόγου Λευκωσίας. Στις 5 Νοεμβρίου 1956 ο Ρένος Λυσιώτης συνελήφθη από τους Άγγλους και, αφού κρατήθηκε για δεκαοκτώ μέρες στο ανακριτήριο της Ομορφίτας, στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Πύλας, όπου, με εντολή του αρχηγού της ΕΟΚΑ, Γεώργιου Γρίβα-Διγενή, ανέλαβε υπεύθυνος των εκεί κρατουμένων αγωνιστών. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του κρατούσε ημερολογιακές σημειώσεις και συνέτασσε αναφορές για βασανισμούς που υφίστατο ο ίδιος ή άλλοι συγκρατούμενοί του, τις οποίες διαβίβαζε μυστικά στο ελληνικό Προξενείο και στο Ρόδη Ρούφο, για να σταλούν στον ΟΗΕ και στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο Στρασβούργο. Τον Ιανουάριο του 1958, ο Ρένος Λυσιώτης μεταφέρθηκε στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και ακολούθως στο Πυρόι, από όπου απολύθηκε στις 13 Μαρτίου του 1958. Μετά την απόλυσή του από τα κρατητήρια, συνέχισε να αγωνίζεται για την τόνωση του ηθικού των αγωνιστών και του λαού, αρθρογραφώντας σε κυπριακά και ελλαδικά έντυπα. Μετά την Ανεξαρτησία, διετέλεσε Πρόεδρος του Συνδέσμου Πολιτικών Κρατουμένων και μέλος του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ (Σ.Ι.Μ.Α.Ε.). Είναι επίτροπος του Ιδρύματος Απελευθερωτικού Αγώνα (1955-1959) και μέλος των Συνδέσμων Αγωνιστών ΕΟΚΑ (1955-1959). Το 2005 τιμήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία για την προσφορά του στον Αγώνα.

Τέλος έχει εκδώσει τρία βιβλία: το 2011, εκδόθηκε το βιβλίο "Γιγάντιες Ψυχές", το οποίο περιλαμβάνει ομιλίες, πανηγυρικούς, χαιρετισμούς και συνεντεύξεις του. Το 2012, εκδόθηκε το βιβλίο του "Το ημερολόγιο του D.P. 743", όπου καταγράφονται όσα συνέβησαν κατά την περίοδο της κράτησής του από τους Άγγλους και τέλος, το 2016, εκδόθηκε το βιβλίο του «Στρατάρχα μου, παραδίδομαι» και 19 άλλες ιστορίες, με στιγμιότυπα από την περίοδο του Αγώνα. Πολύ πρόσφατα έγινε και έκθεση Φωτογραφιών του Ρένου Λυσιώτη την περίοδο του αγώνος.

Ρένος Λυσιώτης "Οι κρίκοι της αλυσίδας που μας ένωσαν είναι ατσάλινοι και ασάλευτοι"

https://www.youtube.com/watch?v=6N9iwiiqBRc

"Το ημερολόγιο του D.P. 743"

https://www.youtube.com/watch?v=wqS1HVPngUg