Βακχυλίδης (518-452π.Χ.)

Ο αρχαίος λυρικός ποιητής Βακχυλίδης έζησε μεταξύ του 518 και 452 π.Χ. στην νήσο Κέα και ήταν ανεψιός του διάσημου ποιητή και επιγραμματοποιού Σιμωνίδη του Κείου. Ο Βακχυλίδης υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής και στους ελληνιστικούς και μεταχριστιανικούς χρόνους ενώ αναφερόταν και στον Κανόνα των Αλεξανδρινών με τους 9 πιο αξιομνημόνευτους ποιητές της αρχαιότητας. Παρά την ξεχωριστή του γραφή, ανάλαφρη και καλοδουλεμένη, με ιδιαίτερο λεξιλογικό πλούτο και εικονοπλαστική δύναμη, είχε την ατυχία να συγκρίνεται αδιάκοπα με τον θείο του τον Σιμωνίδη αλλά και τον άσπονδο εχθρό του τον Πίνδρο. Άλλωστε είναι γνωστός και ο ανταγωνισμός των θείου και ανεψιού με τον Πίνδαρο ενώ οι Αλεξανδρινοί λόγιοι θεωρούν ότι ο ανταγωνισμός των δύο δημιουργών ήταν τόσο έντονος, ώστε μερικές στροφές του Πίνδαρου αποτελούσαν ουσιαστικά επιθέσεις εναντίον του Βακχυλίδη και του Σιμωνίδη ενώ και φράσεις ή νύξεις του Βακχυλίδη λειτούργησαν σαν ανταπάντηση του, σε μια άτυπη μάχη που κράτησε 30 ολόκληρα χρόνια. Ο Βακχυλίδης ήταν σύγχρονος του Πινδάρου και πολύ νέος πήγε στη Θεσσαλία και στην αυλή των Αλευαδών συνάντησε τον Πίνδαρο. Τον Βακχυλίδη συνέστησε σε πλούσιες οικογένειες της Θεσσαλίας και στον τύραννο της Σικελίας Ιέρωνα, ο Σιμωνίδης. Ο ανταγωνισμός του με τον Πίνδαρο, έφτασε στο αποκορύφωμα του το 476π.Χ. όταν και οι δύο συνέθεσαν Επινίκια για την νίκη του τύραννου Ιέρωνα στους αγώνες της Ολυμπίας. Το 470π.Χ. ο Ιέρωνας ζήτησε από τον Βακχυλίδη να συντάξει νέο Επίνικο για τη νίκη του στα Πύθια, για την οποία συνέταξε αντίστοιχο και ο Πίνδαρος κάνοντας του όμως και παραινέσεις για ανοχή και μετριοπάθεια.  Το 468π.Χ. ο Ιέρωνας νίκησε στους αγώνες της Ολυμπίας και ζήτησε να γράψει τον επίνικο ο Βακχυλιδης και πιθανόν το αντικίνητρο του Ιέρωνα να μην ήταν αποκλειστικά η άσκηση κριτικής από τον Πίνδαρο, αλλά απλώς η προτίμησή του στην πιο γλαφυρή, κατανοητή, προσιτή και απλή γλώσσα που χρησιμοποιούσε ο Βακχυλίδης. Ο Πλούταρχος στο Περι φυγής αναφέρει ότι ο ποιητής εξορίστηκε γισ χρόνια στην Πελοπόννησο χωρίς να γνωρίζουμε όμως ούτε το πότε ούτε το γιατί.
 
Γύρω στο 490π.Χ. φέρεται να έχει αρχίσει να γράφει, αφού συνέθεσε ωδή για τη Δήλο  αλλά και εγκώμιο για ένα συμπόσιο στη Μακεδονία προς τιμή του νεαρού τότε πρίγκιπα Αλέξανδρου του Α΄ του Φιλέλληνα. Υπήρξε εκπρόσωπος της χορικής ποίησης, και ειδικότερα για το έργο του ελάχιστα ήταν γνωστά μέχρι το 1897 όταν και βρέθηκε αναπάντεχα σε αιγυπτιακό τάφο από ιδιώτες μια μούμια που περίειχε ένα μεγάλο κομμάτι παπύρου από το οποίο συνετέθησαν κυρίως από Βρετανούς άλλες 1.382 αράδες του ποιητή και προέκυψαν από αυτόν σχεδόν 6 ολοκληρωμένα έργα και πολλά αποσπασματικά προσφέροντας όχι μόνο γνώσεις για τον ποιητή, αλλά και πάνω από εκατό καινούργιες λέξεις της ελληνικής γλώσσας που μέχρι τότε δεν είχαν μνημονευτεί σε λεξικά.

Τέλος ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα έργα του είναι ο παιάνας του για την ειρήνη.

ΕΙΡΗΝΗ
https://www.youtube.com/watch?v=985tOEVN1a0
Ποίηση: Βακχυλίδης (απόδοση Άκος Δασκαλόπουλος)
Μουσική: Μιχάλης Τερζής Απόδοση: Νικόλας Μητσοβολέας

Τίκτει δε τε θνατοίσιν

ειρήνα μεγάλα

πλούτον μελιγλώσσων

τα’ αοιδάν άνθεα...

Τα πλούτη και τα πιο όμορφα

γλυκά τραγούδια

δώρα για τους θνητούς

απ’ τη μεγάλη ειρήνη

Ο ύμνος για την ειρήνη
https://www.youtube.com/watch?v=-SJiNtjccpk
Απόδοση στα νέα Ελληνικά: Εύα Λίτινα
Εκτέλεση: Γιάννης Γλέζος

Σε πιο ελεύθερη απόδοση:

Η ειρήνη γεννά για τους θνητούς πλούτο από σθένος και λουλούδια από γλυκόφωνα τραγούδια. Πάνω στους επιδέξια σκαλιστούς βωμούς των θεών η φλόγα η δυνατή καίει κρέατα πυκνόμαλλων αρνιών και μοσχαριών. Οι νέοι έχουν στο μυαλο τους την παλαίστρα, τον αυλό και το γλέντι. Στη λαβή της ασπίδας τη δεμένη με σίδερο, πλέκονται λαμπεροί ιστοί αράχνης και τα δίκοπα σπαθιά, τις λόγχες απ τα ξίφη και τα δόρατα, τα νικάει η μούχλα.....δεν ακούγεται ο χάλκινος ήχος της σάλπιγγας ούτε ληστεύει μές το χάραμα απ' τα βλέφαρα τον ύπνο που γλυκαίνει το μυαλό και μαλακώνει την καρδιά. Γεμίζουν οι δρόμοι με ερωτικές γιορτές και όλους τους καταπίνουν σαν φλόγες οι φωνές από τα παιδικά τραγούδια