Παύλος Μάτεσις (1933-2013)

Ο συγγραφέας, μεταφραστής και στιχουργός Παύλος Μάτεσις, γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1933 στη Δίβρη Ηλείας. Μέχρι τα 19 του έζησε σε πολλές επαρχιακές πόλεις και σπούδασε θέατρο στη Δραματική Σχολή Αθηνών. Εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος και εγκατέλειψε τη ασφάλεια της δουλειάς αυτής για να αφοσιωθεί στο θέατρο και τη λογοτεχνία. Ως ηθοποιός, εμφανίστηκε παίζοντας τον Υιό στη "Φαύστα" του Μποστ και τον Αϊνστάιν στην κωμωδία "Αρσενικό και παλιά δαντέλα" του Κέσελρινγκ. Δίδαξε υποκριτική στη Σχολή Σταυράκου (1963-64). Διετέλεσε βοηθός δραματουργός στο Εθνικό Θέατρο, μεταξύ 1971-1973. Επίσης, έγραψε και σκηνοθέτησε δύο τηλεοπτικές σειρές που παίχτηκαν στην ΥΕΝΕΔ (1974-76) και ένα το οποίο προβλήθηκε από την ΕΡΤ το 1983. Στο χώρο των γραμμάτων εμφανίστηκε με το μονόπρακτο θεατρικό έργο "Ο σταθμός", το 1964, που διακρίθηκε στο διαγωνισμού του θιάσου "Δωδέκατη Αυλαία" και ακολούθησε "Η τελετή", που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Θεάτρου το 1966. Στην πρώτη φάση της θεατρικής του δημιουργίας, ο Μάτεσις κινήθηκε στο χώρο της σκληρής απομυθοποίησης του ελληνικού μικροαστισμού και στη συνέχεια -με οριακή δημιουργία το "Φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο"- στράφηκε προς μια γραφή που παραπέμπει στο λεγόμενο θέατρο του παραλόγου με σαφείς αναφορές στο έργο του Σάμουελ Μπέκετ. Στην πεζογραφία πραγματοποίησε την πρώτη του εμφάνιση το 1987 με τη νουβέλα "Αφροδίτη", και έγινε γνωστός το 1990 με τη "Μητέρα του σκύλου", το οποίο και μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες και περιλήφθηκε στη λίστα του αγγλικού εκδοτικού οίκου Quintet Publishing "1001 βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας που πρέπει να έχει διαβάσει κάποιος μέχρι το τέλος της ζωής του". Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση λογοτεχνικών και θεωρητικών έργων (από συγγραφείς όπως οι Σαίξπηρ, Μπεν Τζόνσον, Αριστοφάνης, Μολιέρος, Ίψεν, Μπωμαρσαί, Βιτράκ, Αρτώ, Πίντερ, Μάμετ, Σέπαρντ, Αραμπάλ). Το 1989 ο Δήμος Αθηναίων του απένειμε το Βραβείο Κάρολος Κουν για το έργο Περιποιητής φυτών. Πέθανε στην Αθήνα στις 20 Ιανουαρίου 2013, στα 80 του χρόνια, ενώ νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο. Η κηδεία του έγινε 2 μέρες αργότερα στο Νεκροταφείο Παπάγου.

Στίχους και κυρίως από θεατρικές του παραστάσεις μελοποίησαν οι Σταύρος Ξαρχάκος, Νίκος Δανίκας, Λάκης Παπαδόπουλος κ.α.

Τη σπάθα σήκωσε και πάλι
https://www.youtube.com/watch?v=pqFJ1M0C9Qk
Στίχοι: Παύλος Μάτεσης
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης & Χορωδία

Πουλημένοι

https://www.youtube.com/watch?v=XBacHtLzp14

Στίχοι: Παύλος Μάτεσης
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης & Χορωδία

Συγκεκριμένα, στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η πρώτη εκτέλεση (1974) όπως παρουσιάστηκε από τον Κώστα Καρρά και χορωδία του θεατρικού έργου "Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα" που αποτελεί διασκευή του πρωτότυπου θεατρικού του Seán O'Casey (πρεμιέρα Δουβλίνο 1943). Ελληνικοί στίχοι: Παύλος Μάτεσις, μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η εκτέλεση από τον Νίκο Ξυλούρη και χορωδία, όπως ενσωματώθηκε στο δίσκο "Η συμφωνία της Γιάλτας και της πικρής αγάπης τα τραγούδια" (1976).

Κουρσάρος
https://www.youtube.com/watch?v=mUVCye-6Qrs
Στίχοι: Παύλος Μάτεσης
Μουσική: Λάκης Παπαδόπουλος
Εκτέλεση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου