Ατσίκκος (1911-1995) "Το καμάρι της Μεσαρκάς"

Ο Κύπριος λαϊκός ποιητής από την Λύση, Γιακουμής Ατσίκκος, γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1911 στη Λύση και πέθανε το 1995 στην προσφυγιά. Γονείς του ήταν ο Κυριάκος Γιακουμή Χατζηξενή και η Κουλλού Γρηγόρη Κατσούνα. Ο Ατσίκκος έπαιζε πιθκιαύλι καθώς ήταν βοσκός στο επάγγελμα αλλά μετά την Τουρκική Εισβολή του 1974 βρέθηκε στην Ξυλοτύμπου όπου έμεινε 6 χρόνια και στη συνέχεια στο συνοικισμό Καμάρες στη Λάρνακα όπου παρέμεινε μέχρι και τον θάνατό του. Εξέδωσε τρεις ποιητικές συλλογές ("Το Φεγγάρι του Γεννάρη" 1985, "Το ξερίζωμα" 1986, "Η τελευταία μου κατάθεση" 1994) και βραβεύτηκε για την ποίησή του σε διαγωνισμούς του Κατακλυσμού της Λάρνακας και εκπροσώπησε την Κύπρο μέσω του ΡΙΚ τόσο σε παγκόσμιους ποιητικούς διαγωνισμούς, αλλά και σε διαγωνισμό παραδοσιακής Μουσικής στην Ιαπωνία. Πολλά από τα ποιήματά του στις ποιητικές του συλλογές αναφέρονται στον ξεριζωμό αλλά και πόθο της επιστροφής.

Έ"ντεκα γρόνους ώς τωρά στην προσφυγιάν που ζιούμεν

νυχτοξημερωννούμαστιν τζι’ άγρυπνοι καρτερούμεν

να ξαναπάμεν έσσω μας, τζει κάτω να ταφούμεν.

Βρίσκουσιν τρόπους, κάθονται εις τες συνομιλίες,

μα λύσην ’εν ι-βρίσκουσιν, πιντώννουν τες αιτίες.

Οι ξένοι πάντα μάχουνται για το δικόν τους κκιάρι

τζιαι μας ’δα κάτω να τα βρουν ―πετσίν, τζι’ άλλοι τομάρι.

Όπου αγάπη τζι’ ο Θεός, οι πρωτινοί λαλούσι,

έτσι έχουν μιαν δύναμιν τζιαι τ’ άδικον νικούσι,

τούτ’ εν’ η στράτα η καλή, τζι’ ούλλοι μας να τη[ν] δούμεν,

ατ τ’ ’εν να λείψ’ η προσφυγιά τζιαι να ξαναστραφούμεν

στα σπίθκια μας που καρτερούν, τζι’ ειρήνικά να ζιούμεν."

Γιακουμής Ατσίκκος (Πιθκιαύλι)
https://www.youtube.com/watch?v=3GF1yg-wi7Q
Το 1978-1985, το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα και υπό την επίβλεψη του Φοίβου Ανωγειανάκη, πραγματοποίησε πολλές ηχογραφήσεις δημοτικής μουσικής στην Κύπρο. Η ηχογράφηση αυτή του βοσκού Ατσίκκου από τη Λύση είναι χαρακτηριστική το τί διέσωσε εκείνη η αποστολή!

"Εν πεθανίσκω καρτερώ
τούτη η ποινή να λήξει

να’ ρτει ειρήνη τζιαι χαρά

η στράτα μας ν΄ανοίξει

να πάμε πάλε στο βορκάν

πον τα δικά μας τα χωρκά

να μεν μας τρώει η πλήξη

ν΄ανθίσουν να μυρίσουσιν

τα φκιόρα της αυλής μας

πον ριζιμιά εν ζωντανά πον η μισή ζωή μας"

Αχ Αυξεντίου τα βουνά

https://www.youtube.com/watch?v=JGQd-HHLl0M

Ποίηση: Γιακουμής Ατσίκκος

Μουσική: Ευφροσύνη Γιάγκου

Εκτέλεση: Χρίστος Αλεξάνδρου