Dario Fo [Ντάριο Φο (1926-2016)]

Ντάριο Φο, Ιταλός, αριστερός θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1997. Τα έργα του και ιδιαίτερα οι μονόλογοί του, συχνά βασίζονται στον αυτοσχεδιασμό και στο ύφος της commedia dell' arte. Γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1926 στο Sangiano και πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 2016 στο Μιλάνο. Τα πιο γνωστά του έργα είναι "Οι Άγγελοι δεν παίζουν φλίππερ", "Ο Μίστερο Μπούφο", "Δεν πληρώνω! Δεν πληρώνω!" κ.ά.

Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Μιλάνο αλλά εκεί αναμείχθηκε με τα λεγόμενα μικρά θέατρα (teatri piccoli), στα οποία άρχισε να παρουσιάζει τους αυτοσχέδιους μονολόγους του. Το 1950 άρχισε να εργάζεται σε θέατρο και σταδιακά εγκατέλειψε την εργασία του ως βοηθός αρχιτέκτονα. Το 1951 ο Φο συναντάει τη Φράνκα Ράμε, με την οποία πολύ σύντομα θα αρραβωνιαστούν και θα συνεργαστούν στενά. Τον ίδιο χρόνο ο Φο προσκλήθηκε να παρουσιάσει τη ραδιοφωνική εκπομπή Κοκορίκο στο εθνικό ραδιόφωνο της Ιταλίας. Εκεί έκανε 18 σατιρικούς μονολόγους όπου μετέτρεπε βιβλικές ιστορίες σε πολιτική σάτιρα, οι αρχές όμως ακύρωσαν την εκπομπή. Το 1953 γράφει και σκηνοθετεί το σατιρικό έργο Δάχτυλο στο μάτι, αλλά η κυβέρνηση και η εκκλησία αντιδρούν και εν συνεχεία η θεατρική ομάδα με δυσκολία έβρισκε θέατρο όπου μπορούσε να παίξει. Παρ' όλα αυτά, το έργο έτυχε θερμής υποδοχής απ' το κοινό. Ο Φο δούλευε στο Μιλάνο και παρόλο που η σάτιρά του υπέφερε όλο και πιο πολύ απ' τη λογοκρισία, συνέχιζε να παραμένει δημοφιλής. Από το 1955 ο Φο και η Ράμε δουλεύουν σε κινηματογραφικές παραγωγές ενώ το 1959 ιδρύουν θεατρική ομάδα. Ο Φο έγραφε σενάρια, έπαιζε, σκηνοθετούσε, και σχεδίαζε τα κουστούμια και τα σκηνικά. Η Ράμε ανάλαβε τις διοικητικές δουλειές. Η ομάδα έκανε πρεμιέρα στο Μικρό Θέατρο και μετά άρχισε, για πρώτη φορά, τις ετήσιες τουρνέ της σ' ολόκληρη την Ιταλία. Η δεκαετία του ΄60 είναι η περίοδος όπου γίνεται γνωστός σε όλη την Ιταλία αλλά και πέρα και έξω από αυτή. Τα καυστικά του σχόλια συχνά προκαλούσαν εκνευρισμό στη καθολική εκκλησία, στις αρχές αλλά και σε διάφορες ακροδεξιές οργανώσεις που τον απειλούν. Στις 8 Μαρτίου, μια νεοφασιστική ομάδα απήγαγε τη Φράνκα Ράμε, βασανίζοντάς την και βιάζοντας την. Η Ράμε επέστρεψε στη σκηνή μετά από δύο μήνες με νέους αντιφασιστικούς μονολόγους. Παρήγαγαν έργα βασισμένα στον αυτοσχεδιασμό για τα σύγχρονα προβλήματα. Στα έργα του είχε ασκήσει κριτική, μεταξύ των άλλων, στην πολιτική της Καθολικής εκκλησίας για τις αμβλώσεις, τις πολιτικές δολοφονίες, το οργανωμένο έγκλημα, την πολιτική διαφθορά κ.ά. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Ο Ντάριο Φο τιμήθηκε και στη χώρα του αλλά και στο εξωτερικό ενώ προτάθηκε για Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1975, ένα βραβείο που τελικά απέσπασε το 1997. Το 2006 ήταν υποψήφιος για δήμαρχος του Μιλάνο και πήρε πάνω απ' το 20% των ψήφων, υποστηριζόταν από την Κομμουνιστική Επανίδρυση (PRC).

Το τραγούδι των τρελλών, Ντάριο Φο
https://www.youtube.com/watch?v=MN9vwaTQiJA

Το τραγούδι των κοινών, Ντάριο Φο
https://www.youtube.com/watch?v=6l8DxRmo3x8

"Το 1999 η Μόνικα Βασιλείου με κάλεσε να γράψω τη μουσική για το θεατρικό έργο του Ντάριο Φο, Κλέψε λιγότερο (ΘΟΚ). Στην παράσταση έπαιζαν διάφοροι ηθοποιοί οι οποίοι και συμμετείχαν στην ηχογράφηση των τεσσάρων τραγουδιών: Ε. Πουλλαϊδης, Σ. Λούρας, Α. Κατσαρής, Α Τσουρής, Κ. Ευθυμίου, Ν. Βήχας, Ζ. Κυπριανού, Ε. Χριστοφή, Σ. Φυρογένη, Ε. Παπαδοπούλου, Λ. Σορόκου, Α. Βασιλείου, Κ. Ττοφαρίδης, Σ. Κασκαούνιας... Τα τραγούδια έγιναν με τον τρόπο του Midi, όλα σε Η. Υπολογιστή, εκτός από τις φωνές. Αν και τότε τα ξέχασα θεωρώντας τα αποτυχημένα, σήμερα σκέφτηκα πως χαρακτηρίζουν την αποτυχία, την ψευτιά και την μπαγαποντιά της κοινωνίας μας γι αυτό κι αποφάσισα να τα ανεβάσω στον ιστοχώρο." ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ