Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 3ης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Ο Όθωνας βρέθηκε εξαρχής αντιμέτωπος με μία σωρεία προβλημάτων και κιδύνων, αφού πέρα από τα θέματα του στρατού, της διοίκησης και της δικαιοσύνης προστίθενται πλέον και η λαϊκή δυσαρέσκεια για τον απολυταρχικό τρόπο άσκησης της διακυβέρνησής του αλλά και επιπλέον τα προβλήματα που ταλάνιζαν το λαό όπως το αγροτικό ζήτημα, το θέμα των εθνικών γαιών, των τιμών της γης και των ακινήτων, της τοκογλυφίας, τα της εκπαίδευσης αλλά και κάποιων μικροεξεγέρσεων που αντιμετωπίζονταν από το στρατό και το παλάτι. Το χειρότερο όμως ήταν ότι η χώρα είχε περιέλθει πλέον σε δεινή οικονομική θέση φτάνοντας μάλιστα στα πρόθυρα πτωχεύσεως, λόγω αδυναμίας αποπληρωμής του δανείου 60 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων που είχε λάβει η χώρα το 1833 με την εγγύηση των τριών προστάτιδων δυνάμεων, της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας. Παράλληλα οι μεγάλες δυνάμεις για δικούς τους λόγους η κάθε μία φαίνονταν υπέρ της παροχής κάποιας μορφής συντάγματος και αποδυνάμωσης του Βαυαρού Όθωνα. Συγκεκριμένα η Αγγλία πίστευε ότι ο κοινοβουλευτισμός θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντα της, ενώ η Γαλλία δεν ήθελε να φαίνεται αντίθετη με την παραχώρηση ελευθεριών ενώ η Ρωσία έλπιζε στην πτώση του Όθωνα και την αντικατάσταση του από κάποιο Ρώσσο Πρίγκηπα έτσι απαίτησε την άμεση καταβολή των τοκοχρεολυσίων των πρώτων δύο δόσεων του 1833 και την επιστροφή των προκαταβολών της 3ης δόσης. Με αυτά συμφώνησαν και οι υπόλοιπες δυνάμεις για με αποτέλεσμα να μεγαλώσει η δυσφορία κατά του Όθωνα, ο οποίος αναγκάστηκε να καταφύγει σε αντιλαϊκά μέτρα (σταμάτησε την εκτέλεση έργων, ανέστειλε την καταβολή μισθών και απέλυσε πολλούς δημοσίους υπαλλήλους). Η δυσαρέσκεια οδήγησε στη συνωμοσία μερικών πολιτικών και αξιωματικών - με αρχηγούς τους Στρατηγούς Μακρυγιάννη και Καλλέργη- οι οποίοι ήθελαν να επιβάλουν στον Όθωνα την παραχώρηση Συντάγματος.
Η αρχική ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος είχε ορισθεί να είναι η 25η Μαρτίου 1844, για να συμπίπτει με τον εορτασμό της Ελληνικής παλιγγενεσίας όμως ο ενθουσιώδης Μακρυγιάννης διέδωσε το μυστικό σε πολλούς, με αποτέλεσμα να επισπευσθεί η εκδήλωση του κινήματος. Το κίνημα είχε αποφασισθεί να ξεσπάσει στους στρατώνες, έτσι ώστε να ακινητοποιηθούν άμεσα τα στελέχη του Οθωνικού καθεστώτος. Τη νύχτα της 2ης προς 3ης Σεπτεμβρίου πολλά σημαίνοντα στελέχη του κινήματος κατευθύνθηκαν προς το σπίτι του Μακρυγιάννη για να δώσουν το τελικό σύνθημα όμως η χωροφυλακή παρατηρεί τις ύποπτες κινήσεις γύρω από την οικία του και την περικυκλώνουν. Ο Καλλέργης, συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα της κατάστασης, καταφθάνει στους στρατώνες και ξεσηκώνει τους αξιωματικούς με το σύνθημα "Ζήτω το Σύνταγμα". Αμέσως διατάζει έναν λόχο να διαλύσει την πολιορκία του οίκου του Μακρυγιάννη και άλλον ένα να ανοίξει τις φυλακές του Μεντρεσέ, ενώ αυτός παράλληλα κατευθυνόταν με 2.000 στρατιώτες στα ανάκτορα. Επιπλέον είχε στείλει στρατιωτικά αποσπάσματα να καταλάβουν το νομισματοκοπείο, την Εθνική Τράπεζα, το Δημόσιο Ταμείο και τα διάφορα υπουργεία. Η άφιξη του στρατού με ζητωκραυγές και συνθήματα συντέλεσε, ώστε να σπεύσουν προς τα ανάκτορα και οι κάτοικοι της Αθήνας και να ενωθούν με τον στρατό. Ο Βασιλιάς έστειλε τον υπασπιστή του Γρίβα Γαρδικιώτη και τον υπουργό στρατιωτικών Αλέξανδρο Βλαχόπουλο να βολιδοσκοπήσουν την κατάσταση και να προσπαθήσουν να μεταπείσουν τους στρατιώτες. Κατά διαταγή όμως του Καλλέργη συνελήφθησαν αμέσως. Ο Όθωνας, φοβούμενος για τα χειρότερα, έστειλε τον Στάινστορφ, τον διαγγελέα του, στο Σχινά για να φέρει τα πυροβόλα. Ο τελευταίος όμως προτίμησε να συνταχθεί με τους κινηματίες. Ο Μακρυγιάννης αυτοανακηρύχθηκε φρούραρχος της πόλης και ανέλαβε την προστασία των ανακτόρων και των δημοσίων καταστημάτων. Στις 3 τα ξημερώματα προσήλθαν και οι πολιτικοί αποστάτες και μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας κάλεσαν τους υπόλοιπους συμβούλους της επικρατείας σε συνεδρία για να επικυρώσουν τις επαναστατικές πράξεις. Το συμβούλιο αναγνώρισε το κίνημα, καθόρισε τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης και διόρισε μία εξαμελής επαναστατική επιτροπή η οποία θα παρουσίαζε τις αποφάσεις του στο Βασιλιά. Η επιτροπή παρουσιάστηκε στον βασιλιά και τον ανάγκασε να διατάξει σύγκληση Εθνικής Συνέλευσης το 1843 για την ψήφιση του Συντάγματος. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο έγιναν οι εκλογές του 1843 και οι εκλεγμένοι πληρεξούσιοι συγκρότησαν την συνταγματική Εθνική Συνέλευση που είχαν απαιτήσει όσοι έλαβαν μέρος στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και συνέταξαν Σύνταγμα, το οποίο επικύρωσε ο Όθωνας αλλά η νέα κυβέρνηση ζητούσε από τον βασιλιά όχι μόνο αμνηστία αλλά και την απονομή μεταλλίου στους πρωτεργάτες της Επανάστασης. Ο βασιλιάς αρχικά δε συμφώνησε, αλλά τελικά πιέστηκε από τις Μ.Δ., υποχώρησε και έγινε δεκτός από τον λαό και τον στρατό, έτσι με βασιλικά διατάγματα η 3η Σεπτεμβρίου ανακηρυσσόταν σε μέρα εθνικής γιορτής, ενώ ο Δημήτριος Καλλέργης παρασημοφορούνταν, ως αρχηγός του επαναστατικού κινήματος. Η νύχτα της 3ης Σεπτεμβρίου αποτέλεσε το τέλος της απόλυτης μοναρχίας στην Ελλάδα και από τότε η πλατεία των Ανακτόρων μετονομάστηκε σε Πλατεία Συντάγματος.
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Εκτέλεση: Αντώνης Καλογιάννης & Άλκηστις Πρωτοψάλτη
Από το δίσκο "Γράμματα στον Μακρυγιάννη και άλλα λαϊκά"
ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΡΆΣΤΑΣΗ "ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΤΣΙΡΚΟ":
ΑπάντησηΔιαγραφή"ΚΑΛΑ ΝΤΕ, ΤΗΝ ΟΔΟ ΤΡΊΤΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΊΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ ΔΕΝ ΞΈΡΟΥΜΕ?" ΑΘΆΝΑΤΗ ΤΖΕΝΗ