Εστρόνγκο Ναχάμα, "ο τραγουδιστής του Άουσβιτς"Ο Εβραϊκής καταγωγής κάντορας και τραγουδιστής Εστρόνγκο Ναχάμα γεννήθηκε στις 4 Μαΐου 1918 στη Θεσσαλονίκη από γονείς σεφαραδίτες Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο, το 1936 άρχισε να δουλεύει ως πωλητής στην επιχείρηση του πατέρα του, ενώ τα Σάββατα ως ψάλτης στη Συναγωγή. Τον Μάρτιο του 1939 κατατάχθηκε στον στρατό για να υπηρετήσει τη θητεία του, ενώ κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου βρέθηκε ως ασυρματιστής στο 50ο Τάγμα Πεζικού το οποίο επανδρωνόταν κυρίως από Έλληνες Εβραίους. Το 1942, κατά τη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής, υποχρεώθηκε σε καταναγκαστικά έργα στο αεροδρόμιο Σέδες της Θεσσαλονίκης. Τον Απρίλιο του 1943, ακολουθώντας τη μοίρα των περισσοτέρων Εβραίων της Θεσσαλονίκης, στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης του Άουσβιτς. Εκεί όλα τα μέλη της οικογένειάς του θανατώθηκαν στους θαλάμους αερίων, ενώ ο ίδιος ως νεαρός και ικανός προς καταναγκαστική εργασία οδηγήθηκε στα λατομεία ενός υποστρατοπέδου. Κατά τη διάρκεια της σκληρής εργασίας συνήθιζε να τραγουδά και γρήγορα έγινε γνωστός για την εξαιρετική φωνή του. Οι φρουροί τον έβαζαν να τραγουδάει για να τους διασκεδάζει και ως αντάλλαγμα του πέταγαν ένα κομμάτι ψωμί στις λάσπες. Λόγω της φωνής του κατάφερε να μείνει ζωντανός και απέκτησε το προσωνύμιο "ο τραγουδιστής του Άουσβιτς". Στις αρχές του 1945, καθώς οι σοβιετικοί πλησίαζαν, ο Εστρόγκο Ναχάμα μαζί με τους υπόλοιπους κρατούμενους, συμμετείχε αναγκαστικά στις επονομαζόμενες πορείες θανάτου, καθώς οι περισσότεροι πέθαιναν από το κρύο, την εξάντληση, τις ασθένειες ή δολοφονούνταν. Ο Ναχάμα επέζησε και οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ζάξενχαουσεν κοντά στο Βερολίνο, όπου υποχρεώθηκε πάλι σε καταναγκαστική εργασία. Καθώς πλησίαζε το τέλος του πολέμου, το στρατόπεδο εκκενώθηκε στις 10 Απριλίου 1945 και οι κρατούμενοι υποχρεώθηκαν σε μία ακόμη πορεία θανάτου. Ανάμεσα στους λίγους που επέζησαν και απελευθερώθηκαν τις 5 Μαΐου του 1945 από τον Κόκκινο Στρατό ήταν και ο Εστρόγκο Ναχάμα, ο οποίος ζύγιζε μόλις 35 κιλά. Μετά την απελευθέρωσή του παρέμεινε προσωρινά στο Βερολίνο καθώς σκόπευε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Όμως το 1951 πληροφορήθηκε επίσημα ότι κανείς από την οικογένειά του δεν επέζησε και μη έχοντας πλέον κανέναν ζώντα συγγενή στην Ελλάδα παρέμεινε στο Βερολίνο. Εκεί ήρθε σε επαφή με τους εναπομείναντες Εβραίους και την μικρή μεταπολεμική κοινότητά τους και το 1947 έγινε αρχικά κάντορας (ψάλτης) στη Συναγωγή και στη συνέχεια αρχικάντορας. Ο ραδιοφωνικός σταθμός RIAS μετέδιδε κάθε εβδομάδα τη λειτουργία της συναγωγής και αυτό βοήθησε στο να γίνει γνωστή και να αναγνωριστεί το ταλέντο του. Έψαλε επίσης και στη συναγωγή του Βερολίνου που εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των Αμερικανών στρατιωτών εβραϊκού θρησκεύματος. Μετά την ανέγερση του τείχους και τον χωρισμό της πόλης σε δυτικό και ανατολικό τομέα, στο Ναχάμα δόθηκε άδεια, επειδή παρέμενε Έλληνας υπήκοος, να μεταβαίνει στο Ανατολικό Βερολίνο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της εκεί μικρής εβραϊκής κοινότητας. Στο Βερολίνο ο Εστρόνγκο Ναχάμα με τη δουλειά και το ταλέντο του αναδείχθηκε σε σημαντική προσωπικότητα της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. Έκανε ηχογραφήσεις δίσκων με εβραϊκή θρησκευτική μουσική, εμφανίστηκε σε κινηματογραφικές ταινίες, όπως στο "Καμπαρέ" του Μπομπ Φόσι το 1972, όπου υποδύθηκε το ρόλο του ραβίνου, ενώ εμφανίστηκε σε πολλές συναυλίες, στην Ευρώπη, στις Η.Π.Α. και στο Ισραήλ. Έδωσε επίσης συναυλίες μαζί με χριστιανικές χορωδίες και σε χριστιανικούς ναούς προωθώντας τη συνεργασία των δύο θρησκευτικών κοινοτήτων. Το 1959 επισκέφθηκε για τρεις εβδομάδες την Θεσσαλονίκη προς αναζήτηση συγγενών, αντιμετώπισε δυσκολίες στην ανανέωση του διαβατηρίου του επειδή είχε κηρυχθεί ανυπότακτος από το ελληνικό κράτος, αλλά διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του την ελληνική υπηκοότητα παρότι του προτάθηκε πολλές φορές η απονομή της γερμανικής. To 2012 το Ίδρυμα Meridian στο Βερολίνο καθιέρωσε προς τιμή του το "Βραβείο Εστρόνγκο Ναχάμα για την ανεκτικότητα και το πολιτικό θάρρος" με το οποίο βραβεύεται κατ' έτος μία προσωπικότητα για τις δράσεις της σε αυτούς τους τομείς.
Oberkantor Estranga Nachama Kiddush (L. Lewandowski)
https://www.youtube.com/watch?v=C11TfG3qqHw
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου