Φιλέλληνες & Φιλελληνισμός

Η Ελλάς ευγνωμονούσα γράφει εις την πλάκα της αθανασίας 
τα ονόματα των αγωνισθέντων υπέρ της ελευθερίας της φιλελλήνων 

(Δ. Ζωγράφος, Κατάλογος Φιλελλήνων, λιθογραφία, Αθήνα, Πολεμικό Μουσείο)

Ως Φιλελληνισμό ονομάζουμε εκείνο το ιδεολογικό και πολιτικό κίνημα και λογοτεχνικό ρεύμα, που αναπτύχθηκε κατά την περίοδο πριν και κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 με ηθική στήριξη και υλική συμπαράσταση πολλών επιφανών ξένων και διανοουμένων ενώ με τον όρο Φιλέλληνες έμειναν γνωστοί οι ξένοι υπήκοοι, που βοήθησαν την Ελληνική Επανάσταση με διάφορους τρόπους. Ως αίτια καλλιέργιας και ανάπτυξης του φιλελληνισμού θα μπορούσαν να απαριθμηθούν: α) ο θαυμασμός προς την αρχαία Ελλάδα και κλασσικισμό αλλά και μεγάλα πνευματικά κινήματα όπως ο Ουμανισμός, η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός έχουν ως ιδεώδες τους την κλασική αρχαιότητα, β) το ομόθρησκον δηλ. Χριστιανισμός, γ) ο πολιτικός φιλελευθερισμός και η αναζωπύρωση των διδαγμάτων της Γαλλικής Επανάστασης, δ) ο Ρομαντισμός και ιδεαλισμός, ε) η διεθνής φιλανθρωπία, στ) οι Ελληνικές κοινότητες της διασποράς και οι Έλληνες λογίους που δρουν στη Δύση, ζ) ο περιηγητισμός, η) οι προσωπικές φιλοδοξίες μεμονωμένων ατόμων που δεν είναι πάντα εύκολο να διαχωριστούν από τον θαυμασμό για τον αρχαίο πολιτισμό ή το ενδιαφέρον για τον αγώνα των Ελλήνων, θ) οι πολιτικές επιδιώξεις και οι ανταγωνισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.

Περισσότεροι από 1.200 Ευρωπαίοι (Γερμανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Πολωνοί, Ελβετοί, Άγγλοι) συμμετείχαν ενεργά στον αγώνα των Ελλήνων, παίρνοντας μέρος σε μάχες. Παράλληλα σχηματίστηκαν Φιλελληνικές Επιτροπές σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, με σκοπό την ενίσχυση του αγωνιζόμενου λαού είτε με υλικά μέσα, στέλνοντας χρήματα, τροφές και πολεμοφόδια είτε παρέχοντας ηθική υποστήριξη με δημοσιεύσεις σε έντυπα και εφημερίδες, καλλιτεχνικά έργα και συναυλίες. Πρωτοστάτες υπήρξαν πανεπιστημιακοί καθηγητές που αρθρογραφούσαν υπέρ της Επανάστασης, αλλά και τραπεζίτες. Η πρώτη αποστολή Φιλελλήνων έφτασε στην επαναστατημένη Ελλάδα τον Ιούνιο του 1821 με έξοδα του Δημήτριου Υψηλάντη και η δεύτερη δύο μήνες αργότερα με επικεφαλής τον Τόμας Γκόρντον, εύπορο αξιωματικό του βρετανικού στρατού. Εξαιτίας όμως της έλλειψης συντονισμού μεταξύ των εθελοντών και των Ελλήνων αγωνιστών, το πρώτο Τάγμα των Φιλελλήνων συγκροτήθηκε το Μάιο του 1822. Υιοθετώντας τους γαλλικούς στρατιωτικούς κανονισμούς, το τάγμα αυτό συμμετείχε στη μάχη στο χωρίο Πέτα της Άρτας, όπου όμως διαλύθηκε έχοντας μεγάλες απώλειες. Δύο χρόνια αργότερα, παρόμοιες επιτροπές ιδρύθηκαν στη Γαλλία και την Αγγλία, το Βέλγιο και την Ολλανδία. Μέλη των επιτροπών αυτών ήταν και σημαντικοί Φιλέλληνες. Τέλος στην Αμερική, παρά το διάγγελμα του προέδρου της Μονρόε το 1822 υπέρ του αγώνα των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία τους, το φιλελληνικό ενδιαφέρον περιορίστηκε κυρίως στη συγκέντρωση και αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.

100 ΜΕΓΑΛΟΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ

1. Αντόνιο Αλμέιδα (Figueira d'Almeida, 1784-1847) Πορτογάλος αξιωματικός και φιλέλληνας από το Έλβας. Διακρίθηκε σε πολλές μάχες (Τριπολιτσά, Χίος, Αττική)
2. Ιωσήφ Αμπάτης (Abbati, 1780-1850) Φιλέλληνας από το Μπονιφάτσο της Κορσικής. Στη μάχη του Πέτα κυρίευσε μία τουρκική σημαία.
3. Φραγκίσκος Άμπνεϋ Άστιγξ (Hastings, 1794-1828) Άγγλος αξιωματικός του ναυτικού και θερμός φιλέλληνας. Με το ατμήλατο πλοίο ''Καρτερία'' πήρε μέρος σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις με μεγάλη επιτυχία (Βόλος, Βασιλάδι κ.ά.). κατά την από θάλασσα επίθεση στο Μεσολόγγι και το Αιτωλικό (1828), τραυματίστηκε βαριά και μετά μια εβδομάδα πέθανε στη Ζάκυνθο.
4. Ιωσήφ Βαλέστρας (Joseph Balestra, - 1822) Γάλλος φιλέλληνας αξιωματικός, κορσικανικής καταγωγής πού γεννήθηκε στην Κρήτη . Ήρθε στην Ελλάδα μαζί με τον Δημήτρη Υψηλάντη, οργάνωσε το πρώτο μικρό σώμα τακτικού στρατού και κατόρθωσε με αυτό να αποκρούσει τουρκική απόβαση στις ακτές της Μεσσηνίας. Σκοτώθηκε πολεμώντας ηρωικά έξω από το Ρέθυμνο στις 14 Απριλίου 1822
5. Πέτρος-Ιωάννης Βερανζέρος (Beranger, 1780-1857) Γάλλος ποιητής από το Παρίσι και θερμός φιλέλληνας. Έγραψε ενθουσιώδη ποιήματα εξυμνώντας τα κατορθώματα των αγωνιστών του 1821.
6. Ολιβιέ Βουτιέ (Voutier, 1796-;) Γάλλος φιλέλληνας ειδικός στο πυροβολικό. Ανακάλυψε στη Μήλο το άγαλμα της Αφροδίτης και το έστειλε στη Γαλλία. Ήταν υπασπιστής του Μαυροκορδάτου στο Πέτα (1822). Πήρε μέρος σε πολλές μάχες, στης Τριπολιτσάς, κ.λπ.
7. Λόρδος Βύρων (Byron, 1788-1824), Άγγλου ρομαντικού ποιητή και μεγάλου φιλέλληνα. Εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι και άρχισε να οργανώνει στρατιωτικά σώματα με δικά του έξοδα. Πέθανε στις 19 Απριλίου 1824 στο Μεσολόγγι μέσα σε γενικό πένθος
8. Μοσταφά Γκέκας Τουρκαλβανός φιλέλληνας στην περιόδο της Ελληνικής Επανάστασης
9. Τόμας Γκόρντον (Thomas Gordon, 1788-1841) Σκώτος συνταγματάρχης, μεγαλοκτηματίας και περιηγητής, ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους εθελοντές που ήλθαν στην Ελλάδα κατά την Επανάσταση του 1821
10. Φρέντερικ Νορθ Γκυίλφορντ (Guilford 1766-1827) Άγγλος φιλέλληνας, ιδρυτής της Ιονίου Ακαδημίας στην Κέρκυρα (1820)
11. Δανιήλ Γουέμπστερ (Webster, 1782-1852) Αμερικανός νομομαθής και πολιτικός, θερμός φιλέλληνας. Κατά την Επανάσταση του 1821 άφησαν εποχή οι αγορεύσεις του υπέρ αυτής, την οποία και έμπρακτα ενίσχυσε κατά πολλούς τρόπους.
12. Ανδρέας Δάνιας (1786-1822) Ιταλός φιλέλληνας από τη Γένουα. Έλαβε μέρος στη μάχη του Παλαμηδίου το Δεκέμβριο του 1821 και στη μάχη του Πέτα όπου και σκοτώθηκε
13. Έντουαρντ Έβερετ (Edward Everett, 1794-1865) Αμερικανός πάστορας, διπλωμάτης, πολιτικός, φιλόλογος και ακαδημαϊκός και γνωστός για το φιλελληνισμό του
14. Πέτρος φον Ες (Peter von Hess, 1792-1871) Γερμανός ζωγράφος
15. Ιωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος (Eynard, 1775-1863) Γαλλοελβετός οικονομολόγος και θερμός φιλέλληνας που πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στην Ελλάδα, τόσο στην Επανάσταση του 1821 όσο και μετά
16. Χατζή Χαλίλ Εφέντης (Hacı Halil Efendi) Οθωμανός αξιωματούχος και ένα απο τα πρώτα θύματα της επανάστασης του 1821 γιατί αρνήθηκε να επικυρώσει την εντολή του σουλτάνου Μαχμούτ Β΄ για αθρόα σφαγή των ελλήνικών πληθυσμών, με τίμημα την εξορία του και τη δολοφονία του
17. Φρειδερίκος Θείρσιος (Thiersch, 1784-1860) Γερμανός φιλόλογος και παιδαγωγός από το Φράιμπουργκ, θερμός φιλέλληνας. Πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στον Ελληνικό Αγώνα του 1821 οργανώνοντας φιλελληνικές επιτροπές και διενεργώντας εράνους
18. Γεώργιος Κάννινγκ (Canning, 1770-1827) Περίφημος βρετανός πολιτικός και φιλέλληνας από το Λονδίνο. Μαρμάρινος ανδριάντας του, έργο του βρετανού γλύπτη Τσάντρεϋ (Chantrey) βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία της Αθήνας
19. Ιωνάς Κιγκ (Jonas King, 1792-1869) Αμερικανός Προτεστάντης ιερέας και φιλέλληνας που ήρθε στην Ελλάδα το 1828, φέρνοντας μαζί του μεγάλες ποσότητες από τρόφιμα και ρούχα για τους Έλληνες που εκείνη την εποχή ήταν σε δύσκολη κατάσταση, και έτυχε θερμής υποδοχής από τον Ιωάννη Καποδίστρια
20. Σερ Έντουαρντ Κόδρινγκτον (Sir Edward Codrington, 1770-1851) Ναύαρχος του Βρετανικού στόλου, ήρωας της ναυμαχίας του Ναυαρίνου
21. Αλεξάντερ Κόλμπε (-1860) Γερμανός φιλέλληνας στρατιωτικός.
22.  Χασάν Αγάς Κουρταλής Οθωμανός υπήκοος, σπουδαίος γιατρός χειρουργός του Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Στρατηγού Μακρυγιάννη 
23. Αλέξανδρος Κουσιανόφσκυ Πολωνός φιλέλληνας από τη Βαρσοβία. Αμέσως μετά την έναρξη της Επανάστασης του 1821 κατέβηκε στην Ελλάδα
24. Τόμας Αλεξάντερ Κόχραν (Thomas Cochrane, 1775-1860) Βρετανός αξιωματικός του ναυτικού και ένας από τους φιλέλληνες της ελληνικής επανάστασης του 1821. Αποτέλεσε αρχηγό του ελληνικού στόλου στη θέση του Ανδρέα Μιαούλη, καθώς του ζητήθηκε από τους Έλληνες να βοηθήσει στην εκστρατεία τους, λόγω της καλής του φήμης στα στρατιωτικά και ναυτικά ζητήματα
25. Καρλ Κράτσαϊζεν (Karl Krazeisen, 1794-1878) Γερμανός αξιωματικός του στρατού, εικονογράφος και φιλέλληνας που πολέμησε ως εθελοντής κατά την Ελληνική Επανάσταση και φιλοτέχνησε πορτραίτα μεγάλων μορφών του αγώνα, όπως οι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης κ.ά.
26. Γουλιέλμος Κρουγκ (Krug, 1770-1842) Γερμανός καθηγητής φιλοσοφίας στον Παν. της Λειψίας
27. Ιππόλυτος Λεφέβρ (Lefebvre, +1827) Γάλλος φιλέλληνας. Ήλθε στην Ελλάδα το 1825 και κατατάχθηκε στο σώμα του Φαβιέρου. Πήρε μέρος στη μάχη του Αναλάτου, αιχμαλωτίσθηκε από τους Τούρκους, οι οποίο τον σκότωσαν στις 6 Μαΐου 1827
28. Άντολφ φον Λύμπτοβ Πρώσος φιλέλληνας ο οποίος σκοτώθηκε στο Μεσολόγγι το 1826
29. Ιωάννης-Ιάκωβος Μάγ(ι)ερ (Meyer, 1798-1826) Ελβετός γιατρός και φιλέλληνας από τη Ζυρίχη. Το 1823 κατέβηκε στο Μεσολόγγι και ίδρυσε νοσοκομείο. Παντρεύτηκε Ελληνίδα. Πολέμησε στο Μεσολόγγι και σκοτώθηκε στην Έξοδο (10 Απριλίου 1826)
30. Εδουάρδος Μέισον (Edward Masonμ 1799-1873) Σκώτος φιλέλληνας εκδότης, διανοούμενος και εκπαιδευτικός, αλλά και νομομαθής που υπηρέτησε ως ο πρώτος Εισαγγελέας του νεοσύστατου ελληνικού κρατιδίου
31. Πιέρ Μινιάκ (Mignac, +1822) Γάλλος φιλέλληνας ήλθε στην Ελλάδα το 1822. σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822) πολεμώντας γενναία
32. Μιρτσιέφσκυ (Mirziewsky, +1822) Πολωνός φιλέλληνας. Σκοτώθηκε πολεμώντας γενναία στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822)
33. Τζέιμς Μονρόε (James Monroe, 1758-1831) O 5ος πρόεδρος των ΗΠΑ και ο οποίος το 1822 στήριξε με διάγγελμα του την Ελληνική Επανάσταση
34. Κάρολος Μούρραιυ (Lord Charles Murray, + 1824) Σκώτος φιλέλληνας. Κατέβηκε μαζί με τον Μπάιρον στην Ελλάδα, αλλά αρρώστησε και πέθανε στις 11 Αυγούστου 1824. Διέθεσε πολλά χρήματα για τον Αγώνα
35. Σάμουελ Μπαρφ (Samuel Barff, 1793-1880) Άγγλος τραπεζίτης και υποστηρικτής της ελληνικής επανάστασης
36. Ιωσήφ Μπεραντζέφσκυ (19ος αι.) Πολωνός φιλέλληνας, ήλθε στην Ελλάδα το 1821 με τους δύο αδελφούς του και 180 στρατιώτες εξοπλισμένους με δικά του έξοδα
37. Μπρούνο (Bruno) Ιταλός που ήρθε μαζί με το Λόρδο Βύρωνα στην Ελλάδα και πέθανε στο Ναύπλιο το 1827
38. Ευγένειος Ντελακρουά (Delacroix, 1798-1863) Μεγάλος Γάλλος ρομαντικός ζωγράφος που εμπνεύστηκε από ιστορικά γεγονότα όπως η Ελληνική και η Γαλλική Επανάσταση
39. Κάρολος Αλβέρτος ντ'Ερενφελς Νόρμαν (Normann, 1784-1822) Γερμανός κόμης φιλέλληνας από τη Στουτγάρδη. Τραυματίστηκε στη μάχη του Πέτα και πέθανε από το τραύμα του στο Μεσολόγγι
40. Ερρίκος Ντυμόν (Dumont, +1852) Γάλλος γιατρός και φιλέλληνας από το Νεσατέλ
41. Λουί Ντυπρέ (Louis Dupré, 1789-1837) ήταν Γάλλος ζωγράφος, φιλέλληνας και αρχαιολάτρης.
42. Μορίς Περζά (Maurice Persat Puy-de-Dome, 1788-1858) Γάλλος αξιωματικός, φιλέλληνας και συγγραφέας, από τους πρώτους εθελοντές του τακτικού ελληνικού στρατού
43. Θεοβάλδος Πισκατορύ (Théobald Piscatory, 1800- 1870) Γάλλος πολιτικός, διπλωμάτης και ένθερμος φιλέλληνας
44. Φρανσουά Πουκεβίλ (Pouqeville, 1770-1838) Γάλλος διπλωμάτης, περιηγητής και ιστορικός από το Μαλρώ, θερμός φιλέλληνας. Τα έργα του συνέβαλαν πολύ στην ανάπτυξη του φιλελληνικού ρεύματος στην Ευρώπη
45. Ραζιέρι (Rasieri, +1825) Ιταλός φιλέλληνας από το Πεδεμόντιο ή από τη Σαρδηνία, αξιωματικός του μηχανικού
46. Φρειδερίκος Έντουαρντ φον Ράινεκ (Baron Friedrich Eduard von Rheineck, 1796-1854) υπήρξε Γερμανός βαρώνος, στρατιωτικός και φιλέλληνας. Το 1822 ήρθε στην Κόρινθο φέρνοντας οικονομική βοήθεια που είχαν συγκεντρώσει οι φιλέλληνες του Κόμπλεντς για την ενίσχυση της Ελληνικής Επανάστασης. Έγινε υπασπιστής του Αλ. Μαυροκορδάτου και πήρε μέρος στην υπεράσπιση του Μεσολογγίου. Τιμήθηκε για την ανδρεία του και έγινε συνταγματάρχης του Ελληνικού στρατού. Το 1828 στάλθηκε από τον Καποδίστρια με στρατό στην Κρήτη. Εκεί διηύθηνε την Επανάσταση μέχρι το 1829. Προάχθηκε σε υποστράτηγο
47. Κλοντ - Ντενίς Ραφενέλ (Claude Denis Raffenel, 1797-1827) Γάλλος φιλέλληνας, διπλωμάτης, περιηγητής, εκδότης και συγγραφέας.
48. Στέφανος Κλαύδιος Ριγκάλ (Rigal, +1827) Αξιωματικός του γαλλικού στρατού και φιλέλληνας, από την πόλη Αρλ. Με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 ήλθε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε στο λόχο των Φιλελλήνων
49. Ιωσήφ Ροζαρόλα Σκόρζα (Rossaroli, 1775-1825) Ιταλός βαρώνος,, υποστρατιωτικός και φιλέλληνας από τη Νεάπολη, καταγόμενος από τους κόμητες Λαβάνια
50. Φραγκίσκος Ρομπέρ (Robert, 1796q-1826) Γάλλος φιλέλληνας, αξιωματικός (ταγματάρχης) του στρατού του Ναπολέοντος. Μετά την έναρξη της Επανάστασης του 1821 ήλθε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε στο σώμα των Φιλελλήνων.
51. Σαντόρε ντι- Σανταρόζα (Santarosa, 1783-1825) Ιταλός κόμης και φιλέλληνας από το Σαβιλιάνο της Σαβοΐας
52. Φρανσουά Ωγκύστ Ρενέ Σατωβριάνδος (Chauteaubriand, 1768-1848) Γάλλος υποκόμος συγγραφέας, πρόδρομος του Ρομαντισμού, ακαδημαϊκός και πολιτικός, θερμός φιλέλληνας
53. Λουϊ-Λουδοβίκος Σεβαλιέ (Chevalier +1822) Ελβετός αντισυνταγματάρχης και φιλέλληνας από την πόλη Ορντρ (Ordre)
54. Πέρσυ Μπυςς Σέλλεϋ (Sheley, 1792-1822) Ένας από τους μεγαλύτερους λυρικούς ποιητές της Αγγλίας και θερμός φιλέλληνας
55. Λέστερ Στάνχωπ (Stanhope, 1784-1862) Άγγλος ευγενής (κόμης του Χάρρινγκτον), συνταγματάρχης, φίλος του Λόρδου Βύρωνος και θερμός φιλέλληνας, μέλος της Εταιρείας των Φιλομούσων
56. Γρηγόριος Αλεξάνδροβιτς Στρογκόνωφ (1770-1857) Ρώσος διπλωμάτης, από μεγάλη οικογένεια ευγενών. Ήταν πρεσβευτής στην Τουρκία την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Θερμός φιλέλληνας, βοήθησε με κάθε τρόπο τον Αγώνα
57. Γουλιέλμος Ταϊχμάν (Teichmann, +1822) Πρώσος φιλέλληνας υπολοχαγός από το Βερολίνο, που σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822)
58. Πέτρος Ταρέλλα (Tarella, +1822) Ιταλός φιλέλληνας, από το Πεδεμόντιο. Πολέμησε στη μάχη του Πέτα, όπου και τραυματίστηκε βαριά, ενώ υποχωρούσε με το σύνταγμά του μέσα από το χωριό. Πέθανε έπειτα από λίγο στην Άρτα
59. Τζωρτζ Τζάρβις (George Jarvis, 1797- 1828) O πρώτος αμερικανικής καταγωγής φιλέλληνας, που έλαβε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.
60. Ριχάρδος Τζώρτς (Church, 1784-1873) Στρατιωτικός και φιλέλληνας από το Κορκ της Ιρλανδίας
61. Ερρίκος Τράιμπερ (Treiber, 1769-1882) Γερμανός γιατρός και φιλέλληνας από το Μαϊνίγγεν της Σαξονίας
62. Φρειδερίκος φον Τσέντνερ (Zentner) Φιλέλληνας βαυαρός ιππότης αξιωματικός (λοχαγός) του μηχανικού, από αριστοκρατική οικογένειας
63. Κάρολος-Νικόλαος Φαβιέρος (Fabvier, 1782-1855) Γάλλος βαρώνος, φιλέλληνας, συνταγματάρχης του πυροβολικού, που ήλθε και έδρασε στην Ελλάδα κατά την Επανάσταση του 1821
64. Γεώργιος Φίνλεϋ (Finley, Finlay, 1799-1875) Σκώτος ιστορικός και φιλέλληνας, από το Φάβερσαμ
65. Χάμιλτον (Commodore Hamilton, 1788;-1856;) Σκώτος κομμοδόρος (+αρχηγός μοίρας) του βρετανικού ναυτικού, θερμός φιλέλληνας
66. Άνταμ Φρίντελ (Adam Friedel, περίπου 1780 - ;) Δανός Φιλέλληνας και τυχοδιώκτης.  Γνωστός για τα πορτραίτα του ηρώων της Ελληνικής Επαναστάσεως
67. Αμαδαίος-Εμμανουήλ Χαν (Hahn, 1801-1867) Ελβετός φιλέλληνας αξιωματικός από τη Βέρνη
68. Σαμουήλ Γκρίντλεϋ Χάου (Howe, 1801-1876) Αμερικανός γιατρός, παιδαγωγός και φιλάνθρωπος, θερμός φιλέλληνας από τη Βοστόνη. Ήλθε στην Ελλάδα το 1824 ως απεσταλμένος του Φιλελληνικού Κομιτάτου της Βοστόνης. Αργότερα μετά τα γεγονότα της ανατίναξης του Αρκαδίου συνστήνεται στην Βοστώνη ο σύλλογος «Greek Relief Comitee», όπου πρωτοστατεί και πάλι ο Χάου. 
69. Ιωάννης-Ερρίκος Χιλλ (John Henry Hill, 1791-1882) Αμερικανός ιεραπόστολος και φιλέλληνας από την Κολούμπια
70. Δαυίδ Ωρκαρτ (Urquhart, Ουρκουάρτος, 1805-1877) Άγγλος (Σκώτος) φιλέλληνας, διπλωμάτης και συγγραφέας

ΑΛΛΟΙ ΠΡΟΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ Ή ΚΑΙ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ  

1. Βασιλιάς Όθων (1815-1867) Ο πρώτος βασιλιάς του σύγχρονου ελληνικού κράτους
2. Βασίλισσα Αμαλία (1818-1875)
3. Γκαίτε (1749-1832) Κορυφαίος Γερμανός ποιητής, μυθιστοριογράφος, δραματουργός, θεωρητικός της Τέχνης και φυσιοδίφης
4. Αλεξάντρ Πούσκιν (1799-1837) Ρώσος λογοτέχνης και ποιητής
5. Λέων Τολστόι (1828-1910) Ρώσος συγγαφέας
6. Βίκτωρ Ουγκό (1802-1885) Γνωστός Γάλλος συγγραφέας, που έγραψε ποιήματα εμπνευσμένα από την ελληνική επανάσταση
7. Μαξίμ Ρεμπώ (1854-1891) Γάλλος Φιλέλληνας, συνταγματάρχης και συγγραφέας
8. Ερρίκος Σλήμαν (1822-1890) Γερμανός αρχαιολογίας, γνωστός για τις ανασκαφές του στην αρχαία Τροία και στις Μυκήνες 
9. Καρλ Βίλχελμ φον Άιντεκ (1786-1868) Βαυαρός στρατιωτικός που ακολούθησε τον Όθωνα στην Ελλάδα και ήταν μέλος της Αντιβασιλείας του
10. Γιόχαν Γιοάχιμ Βίνκελμαν (1717-1768) Γερμανός θεολόγος, βιβλιοθηκάριος στην περίφημη βιβλιοθήκη του κόμητα Heinrich von Bünau στο Nothnitz, κοντά στη Δρέσδη) και επιφανής αρχαιογνώστης και ένθερμος φιλέλληνας
11. Τόμας Σμαρτ Χιούζ (1786 -1847), Άγγλος θεολόγος, ιστορικός και συγγραφέας
12. Πήτερ Ούλουφ Μπρόντστεντ (1780-1842) Δανός θεολόγος, φιλόλογος, αρχαιολόγος, αρχαιόφιλος και περιηγητής
13. Φρίντριχ Σίλερ (1759-1805) Γερμανός ποιητής
14. Μαρκήσιος ντε Λα Φαγιέτ (1757-1814) Κατά τη διάρκεια της επανάστασης τον Ιούλιο του 1830 στη Γαλλία, ο Αδαμάντιος Κοραής άφησε να εννοηθεί ότι ο Γάλλος ευγενής αξιωματικός και πολιτικός είχε κληθεί να αναλάβει την προεδρία της Ελλάδάς
15. Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας (1786-1868)
16. Χένρικ Νικολά Κρέιερ (1799 -1870) Δανός Ζωολόγος και Φιλέλληνας
17. Ερνστ Μιχαήλ Μάνγγελ (1800-1887) Ούγγρος μουσικός, συνθέτης, και φιλέλληνας, Αρχιμουσικός της πρώτης στρατιωτικής μπάντας της Επανάστασης του 21 και του Ελληνικού Βασιλείου
18. Μαρί Γκαμπριέλ Φλοράν Ογκύστ ντε Σουαζέλ - Γκουφιέ (1752-1817) ασχολήθηκε εκτεταμένα με την ελληνική γεωγραφία και ιστορία
19. Τζωρτζ Χόρτον (1859-1942) Αμερικανός διπλωμάτης, ποιητής και φιλέλληνας γνωστός για το κορυφαίο έργο του "Μάστιγα της Ασίας"
20. Οκτάβιος Μερλιέ (1897-1976) Γάλλος φιλόλογος, φιλέλληνας και διανοούμενος που διετέλεσε διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα
21. Ριτσιόττι Γαριβάλντι (1847-1924) Ιταλός στρατιώτης και πολιτικός
22. Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας (1729-1796) Αυτοκράτειρα της Ρωσσίας της οποίας η πολιτική της συνδέθηκε στενά με την αναγέννηση του ελληνικού βίου λόγω της συνθήκης Κιουτσούκ-Καϊναρτζή
23. Ελπίς Μέλαινα (1818-1899) Γερμανίδα συγγραφέας βιβλίων σχετικά με τον απελευθερωτικό αγώνα της Κρήτης
24. Κάρολος Ογλ (1851- 1878) Άγγλος αρχιτέκτονας που διακρίθηκε για τα φιλελληνικά του αισθήματα αφού κατά την διάρκεια της επανάστασης της Θεσσαλίας του 1878 κατέφθασε στο Πήλιο ως απεσταλμένος των "Times" του Λονδίνου για να καλύψει τα γεγονότα και βρήκε τραγικό θάνατο στη μάχη της Μακρυνίτσας
25. Βίλχελμ φον Χούμπολτ (Friedrich Wilhelm Christian von Humboldt, 1767-1835) Πρώσος φιλόσοφος, κρατικός λειτουργός, διπλωμάτης και ιδρυτής του Πανεπιστημίου Φρειδερίκου-Γουλιέλμου στο Βερολίνο, 
26. Σοφί ντε Μαρμπουά-Λεμπρέν Δούκισσα της Πλακεντίας (1785-1854) Αμερικανογαλλίδα φιλέλλην με μεγάλη οικονομική και κοινωνική συνεισφορά κατά τα πρώτα χρόνια εδραίωσης του ελληνικού κράτους, εν μέσω πολιτικών ταραχών
27. Τζωρτζ Χόρτον (1859-1942) Αμερικανός διπλωμάτης, ποιητής και φιλέλληνας
28. Λεόν Γκαμπετά ή Λέων Γαμβέτας (1838-1882) Γάλλος πολιτικός και φιλέλληνας
29. Ροβέρτος Γκάλλι (1840-1931) Ιταλός πολιτικός, δημοσιογράφος και φιλέλληνας
30. Ντόρα Ντ' Ίστρια (1828-1888) Ρουμάνα, συγγραφέας του 19ου αιώνα και φιλέλλην
31. Εμίλ Εγκέ (1813-1885) Γάλλος λόγιος και ελληνιστής φιλέλληνας
32. Αμίλκαρε Τσιπριάνι (1843-1918) Ιταλός επαναστάτης, αναρχικός και φιλέλληνας
33. Ιωσήφ Πέκκιο (1785-1837) Ιταλός φιλέλληνας, νομομαθής, λόγιος και δημοσιογράφος, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομική συγκρότηση, του τότε, νεοσύστατου κράτους

Άλλοι σπουδαίοι ελληνιστές και ελληνίστριες της εποχής μας ήταν η μεγάλη Γαλλίδα φιλόλογος Ζακλίν ντε Ρομιγί (1913-2010), ο επίσης Γάλλος λόγιος Ροζέ Μιλλιέξ (1913- 2006), ο Γερμανός νεοελληνιστής Αλεξλαντερ Στάινμετς (1879-1973), η Αμερικανίδα Μαριάννα Μακντόναλντ, ο Άγγλος Ρόντρικ Μπιτόν (1951-), η Αμερικανίδα Κάθριν Ελίζαμπεθ Φλέμινγκ (1966 -), ο Ιταλός Κρεσέντσιο Σαντζίλιο (1943-) κ.λ.π.   

Lord Byron -The isles of Greece

https://www.youtube.com/watch?v=hBxc0H5aZy0

Ποίηση: Λόρδος Βύρων

Μελοποίηση: Σταμάτης Χατζηευσταθίου

Απόδοση: Ανδριάνα Μπάμπαλη

Χαιρετισμός των νεκρών φιλελλήνων

https://www.youtube.com/watch?v=aFUk5iybxuI

Ποίηση: Κωστής Παλαμάς

Μελοποίηση: Σταμάτης Χατζηευσταθίου

Απόδοση: Παντελής Θαλασσινός

Φίλε μου, την Ελλάδα, την πατρίδα του Σωκράτους, την αγαπώ με έρωτα, που έχει μέσα του κάτι το ιερό. Ο ελληνικός λαός, γενναίος, αγαθός, που έχει επιζήσει ύστερ' από ολόκληρους αιώνες δουλείας, είναι αδελφός του δικού μου λαού. Κοινές είναι οι τύχες της Ιταλίας και της Ελλάδας, και επειδή δεν μπορώ να κάνω τίποτε για την πατρίδα μου, οφείλω ν' αφιερώσω τα λίγα χρόνια της ακμής που μου μένουν...

— Σανταρόζα (Νοέμβριος 1824) —