ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ: Γερμανοεβαίος συγγραφέας ο οποίος έζησε στη σημερινή Τσεχία και έγραψε όλα τα βιβλία του στη γερμανική γλώσσα. Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα του περιλαμβάνονται η νουβέλα "Η Μεταμόρφωση" (1915) και τα μυθιστορήματα Η Δίκη (1925), "Ο Πύργος" (1926) και "Αμερική" (1927) έργα που θεωρούνται ουσιαστικά ημιτελή.
Ο Κάφκα γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου 1883 στην Πράγα, που τότε αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και πρωτεύουσα της Βοημίας.Είχε τρεις αδελφές, οι οποίες δολοφονήθηκαν αργότερα σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, καθώς και δύο νεότερους αδελφούς, Γκέοργκ και Χάινριχ, οι οποίοι όμως πέθαναν σε ηλικία δεκαπέντε και έξι μηνών αντίστοιχα. Μητρική γλώσσα του Κάφκα ήταν τα Γερμανικά, τα οποία μιλούσαν και οι δύο γονείς του. Διέθετε παράλληλα ευχέρεια και στην τσεχική γλώσσα, αλλά προτιμούσε να γράφει στα Γερμανικά λόγω του ενδιαφέροντος που έδειχνε στη γερμανική κουλτούρα. Από το 1889 έως το 1893, φοίτησε στο γερμανικό δημοτικό σχολείο αρρένων, όπου υπήρξε επιμελής και υποδειγματικός μαθητής. Αργότερα, συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές, στο Γερμανικό Γυμνάσιο Altstädter Deutsches Gymnasium, το οποίο είχε παράδοση στην εκπαίδευση μελλοντικών κρατικών λειτουργών ή δικηγόρων και όπου ο Κάφκα διακρίθηκε και πάλι για την επιμέλειά του, πραγματοποιώντας παράλληλα λιγοστές φιλίες, όπως με τον φιλόσοφο Ούγκο Μπέργκμαν και τον ιστορικό της τέχνης Όσκαρ Πόλλακ. Τα προσωπικά ενδιαφέροντά του, ήταν κυρίως λογοτεχνικά, ενώ αντιμετώπιζε σημαντικές δυσκολίες στα μαθηματικά. Το Νοέμβριο του 1901, ξεκίνησε τις σπουδές του στο γερμανικό Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας. Αρχικά παρακολούθησε τις διαλέξεις στο Ινστιτούτο Χημείας, μαζί με τον Ούγκο Μπέργκμαν, ωστόσο μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων, συνειδητοποίησε πως δεν είχε τις ικανότητες για να ακολουθήσει τον κλάδο της χημείας και μετεγγράφηκε στη Νομική. Παράλληλα, παρακολουθούσε τις παραδόσεις γερμανικής λογοτεχνίας ενώ προσχώρησε και στην Αίθουσα Αναγνώσεων και Ομιλιών Γερμανών Φοιτητών, μία λέσχη φοιτητών που διοργάνωνε λογοτεχνικές εκδηλώσεις, αναγνώσεις και άλλες δραστηριότητες. Στο τέλος του πρώτου έτους σπουδών του, γνώρισε τον Μαξ Μπροντ, φοιτητή στο πανεπιστήμιο, ο οποίος έμελλε να γίνει ένας από τους στενότερους φίλους του Κάφκα μέχρι το τέλος της ζωής του. Στο χρονικό διάστημα 1902-1904, τοποθετείται και το πρώτο πεζογράφημα του Κάφκα, το οποίο έχει διασωθεί, η Περιγραφή ενός Αγώνα. Με το τέλος των σπουδών του, την αναγόρευση του σε διδάκτορα της Νομικής μετά από εξετάσεις και την επιστροφή του στην Πράγα θα εργαστεί αρχικά σε ένα δικηγόρο και στα δικαστήρια. Από τον Οκτώβριο του 1907 εργαζόταν σε ασφαλιστικές εταιρείες ενώ καθώς η υγεία του υπήρξε από τα παιδικά του χρόνια εύθραυστη και σε ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποιούσε κατά διαστήματα θεραπείες σε σανατόρια τον οδήγησαν να συνταξιοδοτηθεί ανυποχρεωτικά το 1822. Καθ όλη αυτή την περίοδο και παράλληλα με την εργασία του και ιδίως στον ελευερο του χρόνο και τα ταξίδια του έγραφε, ενώ παράλληλα κρατούσε ημερολογιο και διατηρούσε αλληλογραφία με τα προσφιλή του πρόσωπα. Η επιδείνωση της υγείας του ξεκινά κατά την Άνοιξη του 1924 και στις 10 Απριλίου, θα μεταφερθεί στην Πανεπιστημιακή Κλινική της Βιέννης και μία εβδομάδα αργότερα, σε σανατόριο όπου και τελικά πεθαίνει στις 3 Ιουνίου 1824.
Ο Κάφκα παρότι έχαιρε κάποιας φήμης ως συγγραφέας στην εποχή του, θεωρείται πως ήταν οι πρώτες μετά θάνατον εκδόσεις των μυθιστορημάτων του που είχαν καταλυτική συνεισφορά στην εδραίωση της θέσης του στην παγκόσμια λογοτεχνία παρότι ο ίδιος ζήτησε από τον Μπροντ να τα κάψει. Οι κριτικοί τον χαρακτήρισαν ως τον σπουδαιότερο μοντερνιστή γερμανόφωνο πεζογράφο ενώ και το έργο του έχει αναλυθεί εκτενώς. Τα έργα του Κάφκα αποτέλεσαν ένα είδος συμβόλου της αγωνίας του σύγχρονου ανθρώπου, μέσω της επαναλαμβανόμενης περιγραφής ενός ασφυκτικού, γραφειοκρατικού και συχνά παράλογου περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο δρουν οι ήρωες του. Ως κύρια καφκικά στοιχεία θεωρούνται ο εφιάλτης, το σκοτεινό και δυσοίωνο όνειρο, το αινιγματικό μυστήριο, η χαμένη ατομικότητα, ο καθορισμός από τους άλλους και το εξωπραγματικό. Η Δίκη και Ο Πύργος εξιστορούν ακριβώς την εφιαλτική εμπλοκή του ήρωα στα γρανάζια μιας απρόσωπης, αδυσώπητης δύναμης που τον τιμωρεί για κάτι μη συγκεκριμένο, για ένα έγκλημά του που ο ίδιος αγνοεί ή που υπάρχει ενδεχομένως στο υποσυνείδητό του. Τέλος το αν ο Κάφκα ήταν ένας πολιτικός συγγραφέας ή αν υφέρπουν κάποιες σοσιαλιστικές ή ακόμη και αναρχικές ιδέες στα έργα του αυτό εξακολουθεί να είναι ένα θέμα ανοικτό για συζήτηση.
Γεύμα με τον Κάφκα
https://www.youtube.com/watch?v=QOIgFBC6g_8
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική-Εκτέλεση: Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Ο Κάφκα γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου 1883 στην Πράγα, που τότε αποτελούσε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και πρωτεύουσα της Βοημίας.Είχε τρεις αδελφές, οι οποίες δολοφονήθηκαν αργότερα σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, καθώς και δύο νεότερους αδελφούς, Γκέοργκ και Χάινριχ, οι οποίοι όμως πέθαναν σε ηλικία δεκαπέντε και έξι μηνών αντίστοιχα. Μητρική γλώσσα του Κάφκα ήταν τα Γερμανικά, τα οποία μιλούσαν και οι δύο γονείς του. Διέθετε παράλληλα ευχέρεια και στην τσεχική γλώσσα, αλλά προτιμούσε να γράφει στα Γερμανικά λόγω του ενδιαφέροντος που έδειχνε στη γερμανική κουλτούρα. Από το 1889 έως το 1893, φοίτησε στο γερμανικό δημοτικό σχολείο αρρένων, όπου υπήρξε επιμελής και υποδειγματικός μαθητής. Αργότερα, συνέχισε τις γυμνασιακές του σπουδές, στο Γερμανικό Γυμνάσιο Altstädter Deutsches Gymnasium, το οποίο είχε παράδοση στην εκπαίδευση μελλοντικών κρατικών λειτουργών ή δικηγόρων και όπου ο Κάφκα διακρίθηκε και πάλι για την επιμέλειά του, πραγματοποιώντας παράλληλα λιγοστές φιλίες, όπως με τον φιλόσοφο Ούγκο Μπέργκμαν και τον ιστορικό της τέχνης Όσκαρ Πόλλακ. Τα προσωπικά ενδιαφέροντά του, ήταν κυρίως λογοτεχνικά, ενώ αντιμετώπιζε σημαντικές δυσκολίες στα μαθηματικά. Το Νοέμβριο του 1901, ξεκίνησε τις σπουδές του στο γερμανικό Πανεπιστήμιο του Καρόλου της Πράγας. Αρχικά παρακολούθησε τις διαλέξεις στο Ινστιτούτο Χημείας, μαζί με τον Ούγκο Μπέργκμαν, ωστόσο μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων, συνειδητοποίησε πως δεν είχε τις ικανότητες για να ακολουθήσει τον κλάδο της χημείας και μετεγγράφηκε στη Νομική. Παράλληλα, παρακολουθούσε τις παραδόσεις γερμανικής λογοτεχνίας ενώ προσχώρησε και στην Αίθουσα Αναγνώσεων και Ομιλιών Γερμανών Φοιτητών, μία λέσχη φοιτητών που διοργάνωνε λογοτεχνικές εκδηλώσεις, αναγνώσεις και άλλες δραστηριότητες. Στο τέλος του πρώτου έτους σπουδών του, γνώρισε τον Μαξ Μπροντ, φοιτητή στο πανεπιστήμιο, ο οποίος έμελλε να γίνει ένας από τους στενότερους φίλους του Κάφκα μέχρι το τέλος της ζωής του. Στο χρονικό διάστημα 1902-1904, τοποθετείται και το πρώτο πεζογράφημα του Κάφκα, το οποίο έχει διασωθεί, η Περιγραφή ενός Αγώνα. Με το τέλος των σπουδών του, την αναγόρευση του σε διδάκτορα της Νομικής μετά από εξετάσεις και την επιστροφή του στην Πράγα θα εργαστεί αρχικά σε ένα δικηγόρο και στα δικαστήρια. Από τον Οκτώβριο του 1907 εργαζόταν σε ασφαλιστικές εταιρείες ενώ καθώς η υγεία του υπήρξε από τα παιδικά του χρόνια εύθραυστη και σε ολόκληρη τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποιούσε κατά διαστήματα θεραπείες σε σανατόρια τον οδήγησαν να συνταξιοδοτηθεί ανυποχρεωτικά το 1822. Καθ όλη αυτή την περίοδο και παράλληλα με την εργασία του και ιδίως στον ελευερο του χρόνο και τα ταξίδια του έγραφε, ενώ παράλληλα κρατούσε ημερολογιο και διατηρούσε αλληλογραφία με τα προσφιλή του πρόσωπα. Η επιδείνωση της υγείας του ξεκινά κατά την Άνοιξη του 1924 και στις 10 Απριλίου, θα μεταφερθεί στην Πανεπιστημιακή Κλινική της Βιέννης και μία εβδομάδα αργότερα, σε σανατόριο όπου και τελικά πεθαίνει στις 3 Ιουνίου 1824.
Ο Κάφκα παρότι έχαιρε κάποιας φήμης ως συγγραφέας στην εποχή του, θεωρείται πως ήταν οι πρώτες μετά θάνατον εκδόσεις των μυθιστορημάτων του που είχαν καταλυτική συνεισφορά στην εδραίωση της θέσης του στην παγκόσμια λογοτεχνία παρότι ο ίδιος ζήτησε από τον Μπροντ να τα κάψει. Οι κριτικοί τον χαρακτήρισαν ως τον σπουδαιότερο μοντερνιστή γερμανόφωνο πεζογράφο ενώ και το έργο του έχει αναλυθεί εκτενώς. Τα έργα του Κάφκα αποτέλεσαν ένα είδος συμβόλου της αγωνίας του σύγχρονου ανθρώπου, μέσω της επαναλαμβανόμενης περιγραφής ενός ασφυκτικού, γραφειοκρατικού και συχνά παράλογου περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο δρουν οι ήρωες του. Ως κύρια καφκικά στοιχεία θεωρούνται ο εφιάλτης, το σκοτεινό και δυσοίωνο όνειρο, το αινιγματικό μυστήριο, η χαμένη ατομικότητα, ο καθορισμός από τους άλλους και το εξωπραγματικό. Η Δίκη και Ο Πύργος εξιστορούν ακριβώς την εφιαλτική εμπλοκή του ήρωα στα γρανάζια μιας απρόσωπης, αδυσώπητης δύναμης που τον τιμωρεί για κάτι μη συγκεκριμένο, για ένα έγκλημά του που ο ίδιος αγνοεί ή που υπάρχει ενδεχομένως στο υποσυνείδητό του. Τέλος το αν ο Κάφκα ήταν ένας πολιτικός συγγραφέας ή αν υφέρπουν κάποιες σοσιαλιστικές ή ακόμη και αναρχικές ιδέες στα έργα του αυτό εξακολουθεί να είναι ένα θέμα ανοικτό για συζήτηση.
Γεύμα με τον Κάφκα
https://www.youtube.com/watch?v=QOIgFBC6g_8
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Μουσική-Εκτέλεση: Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου