Αντώνης Μαρτελάος (1754-1819)

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΡΤΕΛΑΟΣ: Επτανήσιος ποιητής και δάσκαλος. Απόγονος οικογένειας ευγενών της Ζακύνθου. Έργα του ήταν οι "Θούριοι", ο "Ύμνος εις την περίφημον Γαλλίαν" κ.α.. 

Πατέρας του ήταν ο ιερέας Αντώνιος Μαρτελάος και μητέρα του η Άννα Σουμάκη. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 4 Ιουλίου 1954, δύο μήνες μετά τον θάνατο του πατρός του, του οποίου έλαβε το όνομα. Ήταν εκ φύσεως ζωηρός και τολμηρός. Σπούδασε στη Ζάκυνθο Ελληνική Φιλολογία και μελέτησε της ηθικές επιστήμες με καθοδήγηση δασκάλων όπως ο Παναγιώτης Παλαμάς. Από δυτικούς μοναχούς διδάχτηκε την Ιταλική και Λατινική φιλοσοφία και φιλολογία. Νέος ακόμη περιβλήθηκε το ράσο των ορθόδοξων κληρικών, με σκοπό να γίνει ιερέας στην ιδιόκτητη εκκλησία της Αναλήψεως στην πόλη της Ζακύνθου. Όταν όμως μεγάλωσε προτίμησε να αφιερωθεί στη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας, καθώς και με την ποίηση, αλλά διατήρησε την ιερατική ενδυμασία μέχρι τον θάνατό του.

Ο Μαρτελάος ήταν από τους πρώτους που ασπάστηκε τα ιδεώδη της Γαλλικής επανάστασης. Διέδιδε τις νέες φιλελεύθερες ιδέες τόσο στους μαθητές του όσο και στον λαό, κηρύσσοντας από τον άμβωνα της Εκκλησίας. Αν και καταγόταν από οικογένεια ευγενών, έγινε φλογερός δημοκράτης και δε δίσταζε να στηλιτεύει δημόσια τις καταχρήσεις και αδικίες, την καταπίεση και την εκμετάλλευση που ασκούσε η αριστοκρατία στον λαό. Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν ο Διονύσιος Σολωμός και ο Ούγος Φώσκολος. Ο Μαρτελάος ήταν ο πλέον δημοτικιστής ποιητής της εποχής του. Ήταν γνώστης της αρχαίας ελληνικής γλώσσας έγραψε σε αυτήν πολλές ωδές και επιγράμματα. Τελικά επιλέγει τη δημοτική γλώσσα και είναι ο πρώτος Επτανήσιος ποιητής που δεν χρησιμοποιεί βενετσιάνικες λέξεις.Τα έργα του γίνονταν αμέσως γνωστά σε όλο το νησί γιατί ήταν στην καθομιλουμένη δημοτική γλώσσα. Η επιρροή που άσκησε στον Σολωμό ήταν μεγάλη. Παρέδιδε δωρεάν μαθήματα στους φτωχούς και προσπαθούσε με κάθε μέσο να χτυπήσει την αμάθεια και αγραμματοσύνη. Έτσι σιγά-σιγά δημιούργησε μία γενιά νέων με νέες αντιλήψεις και αρχές για την κοινωνία. Η δράση του αυτή δημιούργησε φανατικούς εχθρούς ανάμεσα στους αριστοκράτες, ενώ οι ενοχλήσεις και οι απειλές άρχισαν να πληθαίνουν. Μετά την κατάργηση της Βενετικής κυριαρχίας και τη δημιουργία της Επτανήσου Πολιτείας το 1800, οι ιδέες της Φιλικής εταιρίας άρχισαν να διαδίδονται και στη Ζάκυνθο. Ο Μαρτελάος έγινε αμέσως μέλος και άρχισε μα φανατισμό να υποστηρίζει τα ιδανικά των Φιλικών. Πέθανε στις 8 Νοεμβρίου 1819.

Όθεν είσθε των Ελλήνων

https://www.youtube.com/watch?v=cDPpbVLYuec

Από τον "Ύμνος εις την περίφημον Γαλλίαν" του Αντωνίου Μαρτελάου

Όθεν είσθε των Eλλήνων παλαιά ανδρειωμένα, κόκκαλα εσκορπισμένα, λάβετε τώρα πνοήν. Στες φωνές της σάλπιγγός μου, οχ το μνήμα αναστηθείτε, και το Γένος μας να ιδείτε εις τη πρώτη του τιμή.