11/11/13

Η ιστορία του Ζεϊμπέκικου

Οι μάγκες δεν υπάρχουν πια τους πάτησε το τρένο,
με μάγκικο σαλπάρανε με ναργιλέ σβησμένο. 
"Το ζεϊμπέκικο δεν σε κάνει μάγκα· πρέπει να είσαι για να τον χορέψεις. Είναι χορός μοναχικός· χορός αντρικός και ζόρικος. Ο χορευτής περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του, τον οποίο τοποθετεί στο κέντρο του κόσμου· πότε μ' ανοιχτά τα μπράτσα μεταρσιώνεται σε αϊτό και πότε σκύβει τσακισμένος σε ικεσία προς τη μοίρα και το θείο. Για πάρτη του καίγεται, για πάρτη του πονάει... 
"Το ζεϊμπέκικο είναι το ξέσπασμα του πόνου, του καημού, της λύπης ή του παράπονου. Είναι η έκρηξη του σιωπηλού πόνου του άντρα, ο οποίος συσσωρεύεται σιγά-σιγά και αρχίζει να τον “τρώει” εσωτερικά. Ναι, το ζεϊμπέκικο είναι ιερατικός χορός. Δεν είναι για διασκέδαση. Είναι το κλάμα της ψυχής, η στροφή του χορευτή προς τον εαυτό του. Είναι χορός που μπορεί άλλοτε να εκφράσει απελπισία ή και το όνειρο το ανεκπλήρωτο." musicheaven.gr/ Τζουβάρας Γιάννης  (tzouv)

Ο ζεϊμπέκικος δεν έχει βήματα, γιατί είναι καθ' ολοκληρίαν αυτοσχεδιαστικός. Είναι εννεάσημος, αργός και αυστηρός αρσενικός χορός, στα 9 τέταρτα (και όχι στα 9 όγδοα, όπως συχνά εκφέρεται λανθασμένα). Ο χαρακτήρας του χορού, εκπέμπει συναισθήματα μοναξιάς, θλίψης, νοσταλγίας, ψυχικού βασανισμού και μελαγχολίας. Ο χορευτής κοιτάζει αγέλαστος τη γη. Για να χορευτεί ο ζεϊμπέκικος αρκούν 4 τετραγωνικά μέτρα και δάπεδο στερεό και επίπεδο (δεν χορεύεται ποτέ στο χώμα ή σε πλαστικό γκαζόν[1]...)

O zεϊμπέκικο, είναι αρχαίος Ελληνικός - Θρακικός χορός που τον μετέφεραν στην Ασία οι αρχαίοι Αργείοι-Θράκες, όταν ίδρυσαν αποικία στις Τράλλεις της Μ. Ασίας. Σύμφωνα με λαογράφους όπως ο Θάνος Βελλούδιος, η λέξη Ζεϊμπέκικος προέρχεται κατά το πρώτο συνθετικό από το Ζεύς (Ζεϊ-) και κατά το δεύτερο από τη λέξη μπέκος ή βέκος (-μπέκικος), που σημαίνει «άρτος» κατά τον Ηρόδοτο, δηλαδή τον αρχαίο λαό που κατά τους αρχαίους χρόνους υμνούσε το Δία και χορεύοντας, προσευχόταν για γήινη γονιμότητα και ψωμί. Τα βασικά του βήματα (εκτός από τους αυτοσχεδιασμούς και τις παραλλαγές-"φιγούρες") είναι 9 και αναλογούν επακριβώς στο κάθε μουσικό μέτρο (βήμα ανά τέταρτο ή, αν έχουμε 9/8, ανά όγδοο). H επίδραση από τη Βυζαντινή μουσική είναι φανερή σε ό,τι αφορά τα ηχοχρώματα και τις μελωδίες. 

Τάκης Καλογερόπουλος, Λεξικό της Ελληνικής μουσικής, εκδόσεις Γιαλλελή, 2001
https://www.youtube.com/watch?v=Ri4A16DfUTo

Ρόζα - Μητροπάνος χορεύει απίστευτο ζεϊμπέκικο 29/1/09 ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ
http://www.youtube.com/watch?v=InaLQRmF2CA
Στίχοι: Αλκης Αλκαίος 
Μουσική: Θάνος Μικρούρσικος


Στο άδειο μου πακέτο -Φίλιππος Νικολάου
https://www.youtube.com/watch?v=3X_sZZ7phVk
Στίχοι: Μαρί Μωραΐτη
Μουσική: Αλέξης Παπαδημητρίου

 https://www.youtube.com/watch?v=jHjwDJTU1PE
(Δυστυχώς το αρχικό video έχει καταργηθεί)

Τα 10 καλύτερα ζεϊμπέκικα: Το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας (Λοΐζος), Αϊβαλιώτικο ζεϊμπέκικο (Μητσάκης), Όταν βραδιάζει (Ψυχογιός), Βρέχει φωτιά στην στράτα μου, Παλιατζής (Διονυσίο), Ένα τραγούδι πες μου ακόμα, Μια ζωή πληρώνω (Σακελλαρίου), Αετός (Σφακιανάκης), Φεύγοντας (Τερζής), Μια καρδιά για σένανε (Νικολάου)

Οι ζεϊμπεκκιές των Ελλήνων πολιτικών
https://www.youtube.com/watch?v=EGxklpJb8LM

2 σχόλια:

  1. Τα ζεϊμπέκικα των Παπανδρέου
    του Σωτήρης Ξενάκης, 4 Ιανουαρίου 2011

    Η φωτογραφία του πρωθυπουργού να χορεύει ζεϊμπέκικο σε νυχτερινό κέντρο ξημερώματα Πρωτοχρονιάς, που δημοσίευσε η εφημερίδα «Δημοκρατία» προκάλεσε πολλά σχόλια, κυρίως αρνητικά. Η επιλογή του να ρίξει τις βόλτες του κάτω από τα χειροκροτήματα κάποιων από τους θαμώνες του καταστήματος, ενδεχομένως δεν ήταν και η ευτυχέστερη στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Σε μια βραδιά μάλιστα που ο περισσότερος κόσμος ήταν κλεισμένος στο σπίτι του η σε σπίτια φίλων γιατί τα οικονομικά δεν επέτρεπαν εξόδους.

    Ενδεχομένως κάποιοι να χαρακτηρίσουν υπερβολικά ως και υποκριτικά τα αιχμηρά σχόλια που ακούστηκαν και γράφτηκαν. Η αλήθεια είναι ότι δημιουργεί πλέον μια παράδοση να χορεύει δημοσίως ζεμπέκικο και στη συνέχεια να επικρίνεται γι' αυτό. Ήταν το καλοκαίρι του 2001 και ο πολυσυζητημένος χορός του μπροστά στον τότε υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας μακαρίτη πια Ισμαήλ Τζεμ που του χτυπούσε παλαμάκια . Και τότε ο Γιώργος Παπανδρέου είχε ακούσει ουκ ολίγα σε Ελλάδα και Κύπρο.

    Ζεϊμπέκικο χόρευε και ο πατέρας του, ο Ανδρέας Παπανδρέου . Οι φωτογραφίες από το «Περιβόλι του Ουρανού» στην Πλάκα την δεκαετία του 80 ,όταν δημοσιεύονταν προκαλούσαν πολλά σχόλια από φανατικούς εχθρούς και φανατικούς φίλους. Το μόνο βέβαιο πάντως είναι ότι υπήρξε καλύτερος χορευτής από τον γιο του. Ποιος από τους δυο υπήρξε καλύτερος-ή χειρότερος- πρωθυπουργός θα το πει ο ιστορικός του μέλλοντος…

    http://www.protagon.gr

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Grigoris Siaterlis

    Ζεϊμπέκικο αργό! Σχεδόν τελετουργικό! Να φανεί ο χορευτής. Ν' αφήσει το ποτήρι και να σηκωθεί απ' τον σοφά αργά... Να μαζέψει το ζωνάρι μετά τον αργιλέ... Να σφίξει την χατζάρα στη μέση. Να κάνει τις στροφές του. Να μερακλωθεί, να πεταχτεί, να γονατίσει, να προσευχηθεί, να πετάξει...
    Ζεϊμπέκικο αργό! Γιατί αργός, μεγαλόπρεπος, μερακλίδικος και λεβέντικος χορός, ταίριαζε στους ονομαστούς γιά την παλληκαριά τους και την αψάδα τους Αϊβαλιώτες... Τόσο ονομαστοί όσο κι οι Βουρλιώτες που ήταν απόγονοι των στρατιωτών του Μεγαλέξανδρου.

    Χορεύονταν στις Μεγάλες Ταβέρνες τ' Αϊβαλιού! Έτσι λέγονταν!
    Ταβέρνες που δεν κλείνανε ποτέ, μέρα - νύχτα... Που είχαν και του πουλιού το γάλα... Που η φωτιά τους δεν έσβυνε ποτέ... Που οι τοίχοι τους ήταν ζωγραφισμένοι με γοργόνες, τοπία, ιστιοφόρα, νεράϊδες, ξωτικά...
    Που οι ορχήστρες παίζαν νύχτα μέρα... Γιά τους μερακλήδες!
    Που οι καυγάδες ψάχναν αφορμή κι οι ταβερνιάρηδες ήταν άνθρωποι σκληροί που δεν σηκώναν μύγα στο σπαθί τους. Μα ήταν και ήρεμοι και δίκαιοι, γιά να τους διαφεντεύουν σαν η ρακή περίσσευε κι ανάβανε

    ΑπάντησηΔιαγραφή