16/7/15

Berthold Brecht [Μπέρτολτ Μπρέχτ (1898-1956)]

Μπέρτολτ Μπρέχτ (10 Φεβ. 1898 - 14 Αυγ. 1956), Γερμανός δραματουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του αιώνα που μας πέρασε. Στην πατρίδα του θεωρείται ως ο πατέρας του "επικού θεάτρου" (Episches Theater). Επηρεάστηκε σημαντικά από το κινεζικό και το ρωσικό θέατρο. Ενώ το "διδακτικό" και "ανθρωπιστικό" θέατρο που για χρόνια υπηρέτησε απηχεί τη μαρξιστική ιδεολογία του. Τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο της ΛΓΔ το 1951 και με το Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη το 1954.

Το έργο του χαρακτηρίζονταν αρχικά από πνεύμα καταδίκης του πολέμου και του μιλιταρισμού, ενώ στη συνέχεια παρατηρείται αποφασιστική στροφή στη σκέψη και τη ζωή του, που εμπνέεται από τη μαρξιστική φιλοσοφία. Σημαντική ώθηση στη σχέση του με την εργατική τάξη και το κίνημά της έδωσε η μαζική εξαθλίωση που προκάλεσε η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η νέα ορμητική ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στη Γερμανία. Ενώ το 1933, με την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία, ο Μπρεχτ αυτοεξορίζεται μέχρι το έτος 1948. Έζησε πρώτα στη Δανία και τη Φινλανδία και μετά στις ΗΠΑ. Στην Αμερική, όπου έζησε το κύριο μέρος της ζωής του, δέχθηκε έντονες διώξεις από το Μακαρθικό καθεστώς. Μετά την επιστροφή του στη Γερμανία το 1949, ο Μπρεχτ αφιερώνεται στην ποίηση και τη σκηνοθεσία των έργων του. Έγραψε εκατοντάδες ποιήματα που αντανακλούν τη σταδιακή μεταστροφή του προς τη μαρξιστική-λενινιστική φιλοσοφία. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι: Άκουσα πως τίποτα δε θέλετε να μάθετε, Εγκώμιο στη μάθηση, Γερμανικό εγχειρίδιο πολέμου, Αυτό θέλω να τους πω, Να καταπολεμάτε το πρωτόγονο, Ποτέ δε σε είχα αγαπήσει τόσο πολύ, Απώλεια ενός πολύτιμου ανθρώπου, Εγκώμιο στον Κομμουνισμό, Εγκώμιο στη Διαλεκτική.

Το πιο γνωστό θεατρικό του έργο: Η Όπερα της Πεντάρας (Die Dreigroschenoper, 1928) σε στίχους του Μπ. Μπρεχτ και μουσική Κουρτ Βάιλ προκάλεσε μεγάλη αίσθηση στο Βερολίνο και ο αντίκτυπος του επηρέασε την παγκόσμια σκηνή Μιούζικαλ. Στην όπερα αυτή, ο Μπρεχτ στηλίτευε την καθώς πρέπει βερολινέζικη αστική τάξη που πρόσαπτε στο προλεταριάτο έλλειψη ηθικής. Η παγκοσμιότητα του έργου του αναγνωρίστηκε ευρέως μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Τα έργα του κλείνουν μέσα τους μια διάρκεια, καθώς αναδεικνύουν την ανθρώπινη υπόσταση. Έτσι, όχι μόνο δεν καταλύθηκαν από το χρόνο, αλλά τώρα προβάλλονται και τιμώνται περισσότερο παρά ποτέ.

Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου
https://www.youtube.com/watch?v=BvzTBhghcqQ
Στίχοι: Μπερτολτ Μπρεχτ / Απόδοση στα Ελληνικά: Μάριος Πλωρίτης
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Δίσκος: "Μουσική πράξη στον Μπέρτολτ Μπρέχτ" (1978)

 

Απεργία (Μπρέχτ) & Στη Διαδήλωση (Μάνος Λοΐζος)
https://www.youtube.com/watch?v=ar6-7f7GhGc 
Στίχοι: Φώντας Λάδης
Μουσική: Μάνος Λοΐζος
Πρώτη Εκτέλεση: Μπάμπης Αντωνίου

"Και τα δύο τραγούδια στο 45άρι που κυκλοφόρησε το 1981 με ερμηνευτή τον Μπάμπη Αντωνίου ("Άνεργος/Στη διαδήλωση") ήταν να συμπεριληφθούν στον κύκλο τραγουδιών "Τα τραγούδια μας" του 1976 με τον Νταλάρα αφού η θεματολογία είναι η πάλη της εργατικής τάξης, όμως ηχογραφήθηκαν το 1981. Το τραγούδι "Στη διαδήλωση" είναι το τελευταίο τραγούδι του Μάνου τον Απρίλιο του 1981."  alain 21-05-2010 23:12

Για το φτωχό Μπερτολτ Μπρεχτ
https://www.youtube.com/watch?v=cztK2Z6P4eI
Στίχοι: Μπερτολτ Μπρεχτ
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Δίσκος: "Μουσική πράξη στον Μπέρτολτ Μπρέχτ" (1978)

2 σχόλια:

  1. Γεννήθηκε το 1898 στο Άουγκσμπουργκ της Βαυαρίας και πέθανε το 1956 στο Ανατολικό Βερολίνο. Η μητέρα του ήταν Προτεστάντισα και ο πατέρας του Καθολικός διευθυντής εταιρείας χάρτου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου (1917 - 1921), επιστρατεύεται ως νοσοκόμος και υπηρετεί στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρχίζει να γράφει ποιήματα και θεατρικά. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων του ήταν το "Εγκόλπιο ευσέβειας" (Hauspostille).

    Κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, συνάντησε και δούλεψε με το συνθέτη Χανς Έισλερ και ανέπτυξαν φιλία ζωής. Γνώρισε και τη Χέλενε Βάιγγελ, τη δεύτερη γυναίκα του, που τον συνόδεψε αργότερα στην εξορία μέχρι το τέλος της ζωής του.

    Το 1922 παντρεύτηκε την τραγουδίστρια της όπερας Μαριάν Ζόφ. Η κόρη τους Ανν Χιόμπ γεννήθηκε ένα χρόνο μετά. Το 1923 προσλήφθηκε βοηθός σκηνοθέτη στο Γερμανικό Θέατρο του Βερολίνου υπό τη διεύθυνση του Μαξ Ράινχαρτ. Άρχισε να φοιτά στη Μαρξιστική Εργατική Σχολή και μελέτησε διαλεκτικό υλισμό. Το 1930 παντρεύτηκε την Χέλενε Βάιγγελ που στη συνέχεια απέκτησαν, αρχικά, έναν γιο και, κατόπιν, μια κόρη.

    Ο Μπρεχτ άρχισε την καριέρα του ως δραματουργός με μια σειρά πειραματισμούς, επηρεασμένος από τις εξπρεσιονιστικές τεχνικές, όπως στο έργο του "Βάαλ" (Baal, 1918). Με το αντιπολεμικό έργο του "Ταμπούρλα μες τη Νύχτα" (1922) κερδίζει το Βραβείο Κλάιστ (Kleist Prize). Ήταν θαυμαστής του Φρανκ Βέντεκιντ (Frank Wedekind, 1864 - 1918) κι επηρεάστηκε σημαντικά από το κινεζικό και το ρωσικό θέατρο. Το "διδακτικό" και "ανθρωπιστικό" θέατρο που για χρόνια υπηρέτησε ο Μπρεχτ απηχεί τη μαρξιστική ιδεολογία του. Ήταν τότε που έγραψε και το λιμπρέτο της όπερας (με μουσική του Κουρτ Βάιλ) " Η 'Ανοδος και η Πτώση της πόλης Μαχάγκονυ" (1930).

    Ανάμεσα στα έτη 1937 και 1945, ο Μπρεχτ έγραψε τα σπουδαιότερα έργα του: "Η Ζωή του Γαλιλαίου" (1937-39), "Μάνα Κουράγιο και τα Παιδιά της" (1936-39), "Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν" (1935-41), "Ο Κύριος Πούντιλα και ο Υπηρέτης του Μάττι" (1940), "Η 'Ανοδος του Αρτούρου Ούι" (1941), "Τα Οράματα της Σιμόνης Μασάρ" (1940-43), "Ο Σβέικ στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο" (1942-43) και "Ο Καυκασιανός Κύκλος με την Κιμωλία" (1943-45). Το 1944 γράφει το έργο "Η ιδιωτική ζωή της κυρίαρχης φυλής", μια άτεγκτη κριτική της ζωής στη Γερμανία υπό το καθεστώς του Εθνικοσοσιαλισμού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου

    Αυτοί που βρίσκονται ψηλά
    Θεωρούνε ταπεινό
    Να μιλάς για το φαΐ
    Ο λόγος; Έχουνε κι όλας φάει

    Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο
    Χωρίς να'χουνε δοκιμάσει κρέας της προκοπής

    Πώς ν'αναρωτηθούν πού'θε έρχονται
    Και πού πηγαίνουν
    Είναι τα όμορφα δειλινά τόσο αποκαμωμένοι
    Το βουνό και την πλατειά τη θάλασσα
    Δεν τά'χουν ακόμα δει
    Όταν σημαίνει η ώρα τους

    Αν δεν νοιαστούν οι ταπεινοί
    Γι'αυτό που είναι ταπεινό
    Ποτέ δε θα υψωθούν

    Το ημερολόγιο
    Δεν δείχνει ακόμα την ημέρα
    Όλοι οι μήνες, όλες οι ημέρες
    Είναι ανοιχτές
    Κάποια απ' αυτές θα σφραγιστεί
    Μ' έναν σταυρό

    Οι εργάτες φωνάζουν για ψωμί
    Οι έμποροι φωνάζουν γι'αγορές
    Οι άνεργοι πεινούσαν
    Τώρα πεινάνε κι όσοι εργάζονται

    Αυτοί που αρπάνε το φαΐ απ' το τραπέζι
    Κηρύχνουν τη λιτότητα
    Αυτοί που παίρνουν όλα τα δοσήματα
    Ζητάνε θυσίες
    Οι χορτάτοι μιλάνε στους πεινασμένους
    Για τις μεγάλες εποχές που θα'ρθουν
    Αυτοί που τη χώρα σέρνουνε στην άβυσσο
    Λες πως είναι τέχνη να κυβερνάς το λαό
    Είναι πολύ δύσκολη για τους ανθρώπους του λαού

    Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε
    Πόλεμος και ειρήνη
    Είναι δυο πράγματα ολότελα διαφορετικά
    Όμως η ειρήνη τους και ο πόλεμός τους
    Μοιάζουν όπως ο άνεμος κι η θύελλα
    Ο πόλεμος γεννιέται απ' την ειρήνη τους
    καθώς ο γιος από την μάνα
    έχει τα δικά της απαίσια χαρακτηριστικά
    ο πόλεμός τους σκοτώνει
    ό,τι άφησε όρθιο η ειρήνη τους

    Όταν αυτοί που είναι ψηλά
    Μιλάνε για ειρήνη
    Ο απλός λαός ξέρει
    Πως έρχεται ο πόλεμος
    Όταν αυτοί που είναι ψηλά
    Καταριούνται τον πόλεμο
    Διαταγές για επιστράτευση
    Έχουν υπογραφεί

    Στον τοίχο με κιμωλία γραμμένο
    Θέλουνε πόλεμο
    Αυτός που το'χε γράψει
    Έπεσε κι όλας

    Αυτοί που βρίσκονται ψηλά λένε
    Να ο δρόμος για τη δόξα
    Αυτοί που είναι χαμηλά
    Να ο δρόμος για το μνήμα

    Τούτος ο πόλεμος που έρχεται
    Δεν είναι ο πρώτος
    Πριν απ' αυτόν γίνανε κι άλλοι πόλεμος
    Όταν ετέλειωσε ο τελευταίος
    Υπήρχαν νικητές και νικημένοι
    Στους νικημένους ο φτωχός λαός
    Πέθαινε απ' την πείνα
    Τους νικητές ο φτωχός λαός
    Πέθαινε το ίδιο

    Σαν θα'ρθει η ώρα της πορείας
    Πολλοί δεν ξέρουν
    Πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους
    Η φωνή που διαταγές τους δίνει
    Είναι του εχθρού τους η φωνή
    Εκείνος που για τον εχθρό μιλάει
    Είναι ο ίδιος τους ο εχθρός

    Νύχτα
    Τ'ανδρόγυνα ξαπλώνουν στο κρεβάτι τους
    Οι νέες γυναίκες θα γεννήσουν ορφανά

    Στρατηγέ το τανκς σου
    Είναι δυνατό μηχάνημα
    Θερίζει δάση ολόκληρα
    Κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει
    Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
    χρειάζεται οδηγό

    Στρατηγέ το βομβαρδιστικό
    Είναι πολυδύναμο
    Πετάει πιο γρήγορα απ' τον άνεμο
    Κι απ' τον ελέφαντα σηκώνει βάρος πιο πολύ
    Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
    χρειάζεται πιλότο

    Στρατηγέ ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ
    Ξέρει να πετάει
    Ξέρει και να σκοτώνει
    Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
    ξέρει να σκέφτεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή