Δέσποινα Αχλαδιώτη "Η Κυρά της Ρω"

Η ξακουστή Κυρά της Ρω, η Δέσποινα Αχλαδιώτη που επί 40 χρόνια ύψωνε καθημερινώς την ελληνική σημαία στην ακριτική αυτή νησίδα δυτικά του Καστελλορίζου. Από το 1924 είχε εγκατασταθεί με τον άνδρα της Κώστα για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους μέχρι το 1940. Τη χρονιά εκείνη όμως αρρώστησε βαριά ο σύζυγος της και η φωτιά που άναψε η ίδια για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελλόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή και ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στο γιατρό του Καστελόριζου. Αφού φρόντισε μόνη της για την ταφή του ανδρός της, έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτή τη φορά με τη τυφλή γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της κατοχής. Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου και δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί της, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους το 1943. Μετά το τέλος του Β' Π.Π., τα Δωδεκάνησα και μαζί μ' αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, για πρώτη φορά Ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, όπου βομβαρδίστηκε μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1943 από Γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η Κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την Ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθεια της σε Ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου, ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες. Οι περιπέτειες για την Κυρά της Ρω δεν τελείωσαν με την απελευθέρωση. Τον Αύγουστο του 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, παρακολουθώντας τη Ρω και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ' ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους. Η Κυρά επέστρεψε στο σπίτι της και την κατέβασε αμέσως. Για 40 ολόκληρα χρόνια, αδιαλείπτως, η αξέχαστη εκείνη ηρωίδα γυναίκα έδειχνε στους ξένους ότι η σημαία μας θα παραμείνει στον ιστό και συνάμα στους υπόλοιπους Έλληνες το χρέος.

Η Κυρά απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο και η σορός της μεταφέρθηκε στην αγαπημένη της Ρω, κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία. Σήμερα η Ρω κατοικείται ουσιαστικά από μικρό απόσπασμα του Ελληνικού Στρατού, το οποίο έχει ως κύριο μέλημα να υψώνει κάθε μέρα και να προστατεύει την Ελληνική σημαία, συνεχίζοντας έτσι την παράδοση της Κυράς της Ρω.

Ένα τραγούδι για τη Κυρά της Ρω
https://www.youtube.com/watch?v=kAuLIMygVcQ
Εκτέλεση: Ευαγγελία Ξενοπούλου

Κυρά μου Καστελλοριζιά
Πανώρια και λεβοντονιά
Είσαι από ΄κείνη τη γενιά
Που αψηφούσε το χιονιά

Ήσουν της θάλασσας θεριό

Κυρά μου Δέσποινα της Ρω.

(ρεφρεν)

Ύψωνες σαν παλληκάρι
Της σημαίας το κοντάρι

Κυρά μου Δέσποινα της Ρω

Μα τώρα κι αν εγέρασες
Και τόσες μπόρες πέρασες
Μη σκιάζεσαι και μη θωρείς
Μια Δέσποινα παντού θα βρεις
Ήσουν της θάλασσας θεριο
Κυρά μου Δέσποινα της Ρω!!