«Το δε την πόλιν σοι δούναι ουκ εμόν εστί, ούτ’ άλλον των κατοικούντων ενταύθα, κοινή γαρ γνώμη άπαντες αυτοπροεραίτως αποθανούμε μη φειδόμενοι της ζωής ημών.» ΄
Στις 28 Μαΐου 1453, ο Μωάμεθ ο Β΄διατάσσει τη τελική επίθεση εναντίον της Πόλης. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, μάχεται δίπλα με τους άνδρες του. Οι υπερασπιστές της Πόλης αποκρούουν τη πρώτη επίθεση αλλά η αναπλήρωση των απωλειών της φρουράς ήτο δύσκολη. Η μάχη μαίνεται σκληρή ωστόσο οι λιγοστοί υπερασπιστές της Πόλης αποκρούουν τις επιθέσεις. Μία όμως ομάδα γενίτσαρων εισχωρεί μέσα από μια αφύλακτη πύλη, την Κερκόπορτα. Ακολουθεί πανικός και σύγχυση. Κάποιο φωνάζουν οι "Η πόλις Εάλω". Στις οκτώ το πρωί της 29ης Μαΐου, η περιοχή της Πύλης του Αγίου Ρωμανού, όπου μαχόταν ο Αυτοκράτορας δέχεται πλέον επίθεση από τα νώτα. Λίγο μετά έπεσε μεκρός, άγνωστος ανάμεσα στους εκατοντάδες πεσόντες, ο Κωνσταντίνος Δραγάτσης, ο έσχατος των Ελλήνων Αυτοκρατόρων, ο έβδομος των Παλαιολόγων, ο υπερασπιστής της πόλης του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Η Κωνσταντινούπολη πέφτει στον αλλόθρησκο κατακτητή, γίνεται όμως και πηγή θρύλων και παραδόσεων στη μνήμη τού λαού.
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ με το φρόνημα και την αυτοθυσία του, σημάδεψε χαρακτηριστικά το γεγονός της πτώσης. Ο αυλικός του Γεώργιος Φραντζής διηγείται με απλότητα τον θάνατο του:
«Ο βασιλεύς οὖν ἀπαγορεύσας ἐαυτόν, ἰστάμενος βαστάζων σπάθην και ἀσπίδα, είπε λόγον λύπης άξιον "οὐκ έστί τις τῶν χριστιανῶν τοῦ λαβεῖν τήν κεφαλήν μου ἀπ΄ ἐμοῦ;" ἦν γάρ μονώτατος ἀπολειφθείς. τότε είς τῶν Τούρκων δούς αὐτῷ κατά πρόσωπον καί πλήξας, καί αὐτός τῷ Τούρκῳ ἐτέραν ἐχαρίσατο' τῶν ὁπισθεν δ΄ἐτέρος καιρίαν δούς πληγήν, ἔπεσε κατά γῆς' οὐ γάρ ῄδεισαν ὃτι ὁ βασιλεύς ἐστιν, ἀλλ΄ ὡs κοινόν στρατιώτην τοῦτον θανατώσαντες ἀφῆκαν».Σύμφωνα με την περιγραφή του Φραντζή, οι κατακτητές, μετά το τέλος του αγώνα, αναζήτησαν το σώμα του αυτοκράτορα:
«πλείονας κεφάλας τῶν άναιρεθέντων ἔπλυναν, εἰ τύχοι καί τήν βασιλικήν γνωρίσωσι, καί οὐκ ἡδυνήθησαν γνωρίσαι αὐτήν, εἰ μή τό τεθνεώς πτῶμα τοῦ Βασιλέως εὐρόντες ὄ ἐγνώρισαν ἐκ τῶν βασιλικῶν περικνημίδων, ή και πεδίλων ένθα, χρυσοί ἀετοί ἦσαν γεγραμμένοι, ὡs ἔθος ὑπῆρχε τοῖς βασιλεύσι».
Η μήχανη του Χρόνου: Η Άλωση
https://www.youtube.com/watch?v=SvwDR7L3MeA
Θα έρθει σαν αστραπή
https://www.youtube.com/watch?v=jfVJkmZzOygΣτίχοι-Μουσική: Σταμάτης Σπανουδάκης
Χορωδία
Αλύτρωτες Πατρίδες (Έφτασε η στιγμή)
https://www.youtube.com/watch?v=IMKx27Icf4Q
Μια ιεραποστολική προσπάθεια του ΙΔ παρεκκλησίου Αγίου
Θεράποντος Επισκόπου Κύπρου στις Ερυθρές Αττικής (Κριεκουκι).
Ελεύθεροι-Παπαροκάδες: Η πόλις εάλω
https://www.youtube.com/watch?v=U06hD3QtEKo
Ο θάνατος του Κωνσταντίνου
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι σύγχρονες πηγές των γεγονότων της Άλωσης διαφέρουν ως προς την μαρτυρία τους σχετικά με την τύχη του Αυτοκράτορα. Μερικές δεν κάνουν καμία αναφορά στον θανάτό του, άλλες καταγράφουν απλώς ό,τι σκοτώθηκε μαχόμενος. Λίγες υποστηρίζουν ότι διέφυγε. Ο Αρχιεπίσκοπος Λεονάρδος της Χίου αναφέρει πως ο Κωνσταντίνος ζήτησε από τους αξιωματικούς του να τον σκοτώσει κι επειδή όλοι αρνούνταν ανακατεύτηκε μέσα στο στο γενικό μακελειό και σκοτώθηκε ποδοπατούμενος. Ο Βενετός Νικολό Μπάρμπαρο επαναλαμβάνει την ικεσία του Κωνσταντίνου για να τον θανατώσουν, αλλά αναφέρει πως το σώμα του εθέαθη μεταξύ των πτωμάτων και πως φημολογείτο πως κρεμάστηκε. Ο Καρδινάλιος Ισίδωρος αναφέρει πως έπεσε μαχόμενος στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού, ενώ το κεφάλι του αποκόπηκε και δωρήθηκε στον Μωέμεθ. Αυτό επανέλαβε οι Δούκας και Χαλκοκονδύλης, ενώ ο Βενετός Ιάκωβος Τεντάλι λέει πως το ίσως χάθηκε το κεφάλι του.[27] Ο Κωνσταντίνος Μιχαήλοβιτς της Οστρόβιτσα στα απομνημονεύματά του αναφέρει πως αφού σκοτώθηκε σε ρείγμα του τείχους, το κεφάλι του αποκόπηκε από ένα γενίτσαρο ονόματι Σαριέλλη που το δώρησε στον Σουλτάνο.[28] Για του Τούρκους χρονογράφους και ιστορικούς ο τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας πανικόβλητος τράπηκε σε φυγή, αλλά μετά από συμπλοκή τελικά αποκεφαλίστηκε.[29]Ο Βενετός Νικόλαος Σαγκουντίνο αναφέρει πως ο Ιουστινιάνη διαπιστώνοντας το μάταιο της άμυνας του ζήτησε να διαφύγει ασφαλώς, αλλά εκείνος αρνήθηκε θέλοντας να πεθάνει μαζί με την αυτοκρατορία του.[30] Γενικά ομοφώνως οι πηγές αναφέρουν πως σκοτώθηκε και το πτώμα του που βρέθηκε αποκεφαλίστηκε. Τρεις μόνο πηγές αναφέρουν πω διέφυγε από την πόλη: ο Σαμίλε ή Σαμουήλ, Έλληνας επίσκοπος, ο Αρμένιος ποιητής Αβραάμ Αγκύρας και ο Νίκολα ντελα Τούτσια.[31] Ο Αινείας Σύλβιος,κατοπινός Πάπας Πίος Β' αναφέρει πως εγκατέλειψε τη θέση του από δειλία, μα τελικά σκοτώθηκε. Ίσως αναπαράγει ψευδή πληροφορία από τους Σέρβους που την άντλησαν από τους Τούρκους, στο πλευρό των οποίων πολεμούσαν.[32] Για τον τόπο θανάτου του αναφέρεται το ρήγμα του τείχους,κοντά στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού, ή η Χρυσή Πύλη.[33] Όπως επισημαίνει και ο Ντόναλντ Νίκολ, «η αφθονία αλληλοσυγκρουόμενων μαρτυριών καθιστά αδύνατον το να βεβαιωθεί κανείς σχετικά με τον τόπο και τον τρόπο θανάτου του Κωνσταντίνου»