Σοφία Μαυροειδή Παπαδάκη (1898-1977)

Σοφία Μαυροειδή -Παπαδάκη, λογοτέχνης, ποιήτρια, πεζογράφος και κριτικός από την Κρήτη. Γεννήθηκε στις 26 Ιουνίου του 1898 στο χωριό Φουρνή και απεβίωσε στην Καλλιθέα στις 27 Ιουνίου του 1977.

Φοίτησε στο Παρθεναγωγείο της Φουρνής κι έπειτα στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο της Νεάπολης. Συνέχισε τις σπουδές της στο Ηράκλειο όπου έλαβε το πτυχίο του Διδασκαλείου. Υπηρέτησε για λίγο ως δασκάλα αλλά επιθυμώντας να συνεχίσει τις σπουδές της έφυγε για την Αθήνα.

Εκεί φοίτησε στο "Institut Superieur d’Etudes Francaises" και πήρε το πτυχίο της Γαλλικής Λογοτεχνίας. Έπειτα έκανε την εγγραφή της στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε το 1931. Παντρεύτηκε τον ποιητή και αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού Κώστα Α. Παπαδάκη και αφοσιώθηκε στην εκπαίδευση και τη λογοτεχνική. Πρωτοεμφανίστηκε στα Νεοελληνικά Γράμματα με το ποίημα "Δασκάλα", που δημοσιεύτηκε στην "Πνοή" και με μεταφράσεις από τη ρωσική Λογοτεχνία. Ιδιαίτερη επιτυχία σημείωσαν οι ποιητικές αναδημιουργίες μιας σειράς από τα «Πορτογαλικά Σονέτα» της Ελίζαμπεθ Μπάρεττ-Μπράουνιγκ που δημοσιεύθηκαν στη "Νέα Εστία" και άλλα λογοτεχνικά περιοδικά. Η πρώτη ποιητική συλλογή της "Ώρες Αγάπης"(1934) έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους κριτικούς και ιδιαίτερα από τον Κωστή Παλαμά. Ασχολήθηκε και με την πεζογραφία και, κυρίως, με το παιδικό βιβλίο και το παιδικό θέατρο. Είχε ασχοληθεί επίσης με την κριτική. Πολλά δοκίμια και κριτικά άρθρα της έχουν δημοσιευθεί σε Εγκυκλοπαίδειες και περιοδικά.

Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και η δεύτερη ποιητική συλλογή της "Της Νιότης και της Λευτεριάς" τιμήθηκε με το βραβείο της Εθνικής Αντίστασης το 1946. Από το 1928 ως την ημέρα του θανάτου της η παρουσία της στα Ελληνικά Γράμματα ήταν αδιάλειπτη. Υπήρξε μέλος της "Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών", του "Κύκλου παιδικού βιβλίου" και της "Academie de la balade Francaise".

Είχε εκδώσει 5 βιβλία με μεταφράσεις από τα αγγλικά και τα γαλλικά. Το έργο της εμπνέεται από τους αγώνες του Ελληνικού Λαού, την αγάπη για τον άνθρωπο και από τα προβλήματα της ζωής.
Ένας αισιόδοξος αγωνιστικός ρεαλισμός με στόχο την Ειρήνη και την Πανανθρώπινη ευτυχία χαρακτηρίζει την ποίησή της. Πολλά ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί και τραγουδιούνται και αρκετά έχουν ανθολογηθεί σε Ελληνικές αλλά και σε ξένες ανθολογίες, μεταφρασμένα στα Γαλλικά, Αγγλικά και άλλες Ευρωπαϊκές γλώσσες. Τιμήθηκε από διάφορους τοπικούς και πολιτιστικούς φορείς, συλλόγους, δήμους κλπ. Ολόκληρο το αρχείο της διατηρείται και φυλάσσεται από την Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ).

Εμπρός Ελλάς (Ο Ύμνος του ΕΛΑΣ)

https://www.youtube.com/watch?v=f4QlWzQA6bs
Ποίηση: Σοφία Μαυροειδή -Παπαδάκη
Μουσική: Νίκος Τσάκωνας
Εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη, Αφροδίτη Μάνου & Χορωδία
Πρώτη εκτέλεση: Μίκης Θεοδωράκης
Δίσκος: Τα Αντάρτικα ~ 1981,

Το ποίημα «Εμπρός Ελλάς» γράφτηκε τον Απρίλη του 1944 και έγινε ο ύμνος του ΕΛΑΣ.

Τη μουσική έγραψε ο Νίκος Τσάκωνας ο οποίος μελοποίησε και τα ποιήματα "Ανταρτοπούλες" και "Θρήνος".

Νιάτα (Ύμνος της ΕΠΟΝ)
https://www.youtube.com/watch?v=Tqa5iVXtjj0

Ο Ύμνος της ΕΠΟΝ γράφτηκε το 1943 σε στίχους Σοφίας Μαυροειδή - Παπαδάκη και μουσική του Αλέκου Ξένου. Αργότερα μελοποιήθηκε και τραγουδήθηκε αλλιώτικα σε κάθε περιοχή (υπάρχουν 7 διαφορετικές εκτελέσεις) και στην Αθήνα επικράτησε η εκδοχή του Φοίβου Ανωγειανάκη.

Νύχτα στο Αιγαίο
https://www.youtube.com/watch?v=qSM-26RhKtw
Ποίηση: Σοφία Μαυροειδή -Παπαδάκη
Μουσική: Μιχάλης Νικολούδης
Εκτέλεση: Γιάννης Χαρούλης

Το ποίημα «Νύχτα στο Αιγαίο» από την ποιητική συλλογή “Λουλούδι της Τέφρας” (Μαυρίδης 1966) μελοποιήθηκε από το Μιχάλη Νικολούδη και περιλαμβάνεται στο CD με τίτλο «Γύρω μου και εντός» (2003).

.