Ζωή Καρέλλη (1901-1998)

ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ: Φιλολογικό ψευδώνυμο της ποιήτριας, θεατρικής συγγραφέως, δοκιμιογράφου και μεταφράστριας Χρυσούλας Αργυριάδου, αδελφής του ποιητή Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη. Θεωρείται από τους σημαντικούς εκπροσώπους της υπαρξιακής ποίησης. Γεννήθηκε το 1901 στη Θεσσαλονίκη και πέθανε στη Θεσσαλονίκη το 1998.

Ασχολήθηκε με την εκμάθηση ξένων γλωσσών και τη μουσική και παρακολούθησε μαθήματα Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά το 1944 ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων το 1935 από τις στήλες του περιοδικού Το 3ο μάτι, όπου δημοσίευσε το πεζογράφημα «Διαθέσεις». Το 1937 πρωτοδημοσίευσε ποίημά της («Φετεπουρσικρί») στο περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες. Το 1940 εκδίδει την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο Πορεία. Εξέδωσε δώδεκα ποιητικές συλλογές, πέντε θεατρικά έργα και πολλά δοκίμια, ενώ πολλά κείμενά της βρίσκονται δημοσιευμένα σε λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Φιλολογικά Χρονικά, Νέα Εστία, Μακεδονικά Γράμματα, Μορφές, Ο Αιώνας μας, Σημερινά Γράμματα, Καινούρια Εποχή, Πνευματική Κύπρος, Νέα Πορεία. Υπήρξε μέλος του κύκλου του περιοδικού Κοχλίας της Θεσσαλονίκης. Ποιήματά της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση, κυρίως έργων του Τόμας Έλιοτ.

Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης και έλαβε τη διάκριση «Palmes Académiques» του Υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας (1956) για την ποιητική συλλογή Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα, με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1974) για τα Ποιήματα 1940-1973 και με το βραβείο ποίησης του Ιδρύματος Ουράνη (1978) για   το σύνολο του ποιητικού του έργου. Έγινε η πρώτη γυναίκα αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1982). Η Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ την αναγόρευσε σε επίτιμο διδάκτορα (1988) με έπαινο που διάβασε ο Γ. Π. Σαββίδης. Στις 26.10.1995 ο ΠτΔ Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος της απένειμε (καθώς και στους Γ. Θ. Βαφόπουλο και Γ. Βαρβιτσιώτη) το Μετάλλιο του Ταξιάρχη του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ως το 1981) και της Ακαδημίας Αθηνών (1982). Τα θεατρικά της έργα Σιμωνίς Βασιλόπαις του Βυζαντίου (1965) και Ορέστης (1971) παραστάθηκαν από το Κ.Θ.Β.Ε. το 1966 και το 1976, αντίστοιχα.

Πυρήνες της ποίησή της: η ζωή, ο θάνατος, η μοναξιά, η στέρηση, το σώμα, η ύπαρξη, ο χρόνος, οι αντιθέσεις και η σύνθεση τους. 

Νένα Βενετσάνου - Εστάμπα
https://www.youtube.com/watch?v=GquTZyNVsDM
Ποίηση: Ζωή Καρέλλη