Το φοιτητικό κίνημα στα χρόνια της Δικτατορίας και η Εξέγερση του Πολυτεχνείου

 «Εμείς οι φοιτηταί των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ορκιζόμαστε στo όνομα της ελευθερίας να αγωνισθούμε μέχρι τέλους για την κατοχύρωση: α) των ακαδημαϊκών ελευθεριών, β)του πανεπιστημιακού ασύλου,  γ) της ανακλήσεως όλων των καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων.»  Ο όρκος των Φοιτητών της Νομικής Αθηνών κατά την 21 Φεβρουαρίου 1973

Οι πρώτοι φοιτητές που αντέδρασαν κατά την επιβολή δικτατορικού καθεστώτος στην Ελλάδα ήταν οι ΈΛληνες φοιτητές του εξωτερικού (Δανία, Ιταλία). Η πρώτη αντίσταση κατά του δικτατορικού καθεστώτος εντός συνόρων έγινε από Κύπριους φοιτητές που σπούδαζαν εκεί. Συγκεκριμένα στις 11 Μαΐου 1972, η ΟΕΦΕΚ (Ομοσπονδία Εθνικών Φοιτητικών Ενώσεων Κυπρίων) εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία αξίωνε την αποκατάσταση των ακαδημαϊκών ελευθεριών στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα αυτής της ανακοίνωσης ήταν η ανάδειξη νέου συμβουλίου στην ΟΕΦΕΚ και η σύλληψη και η απέλαση έξι φοιτητών της φοιτικής οργάνωσης ΔΡΑΣΙΣ (η οποία υποστήριζε τον Στρ, Γρίβα και έλεγχε την ΟΦΕΚ). Οι 6 απελαθέντες φοιτητές ήταν οι: Κυριάκος Γιανόπουλος (Αντιπρόεδρος ΟΕΦΕΚ), Χριστόδουλος Ιωάννου, (Γραμματέας), Κυριάκος Βιολάρης (Ταμίας), Ιωάννης Κουλουντής (Ειδικός Γραμματέας), Σπυρίδωνας Καραολίδης (Γραμματέας Δημοσίων Σχέσεων), Λεωνίδας Λεωνίδου, (Σύμβουλος Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων). Ακόμη ο πρόεδρος της ΟΕΦΕΚ, Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, βρισκόταν εκείνη την περίοδο στην Κύπρο και του απαγορεύθηκε και αυτού η είσοδος στην Ελλάδα. Παράλληλα, το 1973 ακολούθησε νέα απέλαση Κυπρίων φοιτητών. Μετά ακολούθησε η κατάληψη της Νομικής Σχολής και τέλος η Εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου.

Η εξεγερσης του Πολυτεχνείου, θα ξεκινήσει στις 14 Νοεμβρίου 1973 όταν οι φοιτητές του Πολυτεχνείου αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματα τους και διαδηλώσεις εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος. Οι φοιτητές οχυρώνονται μέσα στο κτίριο της σχολής επί της οδού Πατησίων και ξεκινούν τη λειτουργία του ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού του Πολυτεχνείου. Ο πομπός κατασκευάστηκε μέσα σε λίγες ώρες στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών από τον Γιώργο Κυρλάκη. Εκφωνητές του σταθμού ήταν η Μαρία Δαμανάκη, ο Δημήτρης Παπαχρήστος και ο Λάμπρος Παπαδημητράκης. Το, πλέον ιστορικό, μήνυμά τους ήταν: «Εδώ Πολυτεχνείο! Λαέ της Ελλάδας το Πολυτεχνείο είναι σημαιοφόρος του αγώνα μας, του αγώνα σας, του κοινού αγώνα μας ενάντια στη δικτατορία και για την Δημοκρατία». Οι διαδηλώσεις, τα συλλαλητήρια και οι εκδηλώσεις ενάντια στο καθεστώς της Χούντας αυξάνονται κυρίως στην Αθήνα αλλά και σε σημεία της επαρχίας δημιουργούνται συνθήκες μικρές εστίες εξέγερσης. Από τις 14 Νοεμβρίου μέχρι και τις 17 Νοεμβρίου (και πιο περιορισμένα μέχρι τις 18 Νοεμβρίου) στήνονται οδοφράγματα και διεξάγονται οδομαχίες μεταξύ εξεγερμένων και αστυνομίας. Στις 3 π.μ. της 17ης Νοεμβρίου, και ενώ οι διαπραγματεύσεις για ασφαλή αποχώρηση των φοιτητών είναι σε εξέλιξη, αποφασίζεται από την μεταβατική κυβέρνηση η επέμβαση του στρατού και ένα από τα τρία άρματα που είχαν παραταχθεί έξω από τη σχολή, γκρεμίζει την κεντρική πύλη. Ο σταθμός του Πολυτεχνείου έκανε εκκλήσεις στους στρατιώτες να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους και στη συνέχεια ο εκφωνητής απήγγειλε τον Εθνικό Ύμνο. Η μετάδοση συνεχίστηκε ακόμα και μετά την είσοδο του άρματος στον χώρο της σχολής. Η πτώση της πύλης ακολουθήθηκε από την είσοδο μιας μονάδας ΛΟΚ που οδήγησαν τους φοιτητές, χωρίς βια, έξω από το Πολυτεχνείο, μέσω της πύλης της οδού Στουρνάρη. Οι αστυνομικές δυνάμεις που περιμένουν στα δυο πεζοδρόμια της Στουρνάρη επιτίθενται στους φοιτητές, την έξοδο των οποίων αποφασίζουν να περιφρουρήσουν κάποιοι από τους στρατιώτες, οι οποίοι σε ορισμένες περιπτώσεις επενέβησαν και εναντίον των αστυνομικών που βιαιοπραγούσαν στους φοιτητές. Πολλοί φοιτητές βρίσκουν καταφύγιο σε γειτονικές πολυκατοικίες. Ελεύθεροι σκοπευτές της αστυνομίας ανοίγουν πυρ από γειτονικές ταράτσες, ενώ άνδρες της ΚΥΠ καταδιώκουν τους εξεγερθέντες. Οι εκφωνητές του σταθμου του Πολυτεχνείου παρέμειναν στο πόστο τους και συνέχισαν να εκπέμπουν το ιστορικό μήνυμα για 40 λεπτά μετά την έξοδο, οπότε συνελήφθησαν. Οι τραυματίες, οι νεκροί και ο γενικός χαμός που επικράτησε εκείνες τις μέρες αποτέλεσαν την θριαλλίδα που θα διαλύσει την όποια αξιοπιστία του καθεστώτος αλλά δεν ήταν όμως αρκετή να επαναφέρει και την Δημοκρατία.

Έτσι οκτώ ημέρες μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, εκδηλώνεται νέο πραξικόπημα από τον Ταξίαρχου Δημ. Ιωαννίδη ο οποίος θα ανατρέψει την σκιώδη κυβέρνηση Μαρκεζίνη, εξαφανίζοντας, παράλληλα, τις όποιες προοπτικές υπήρχαν για τη σταδιακή έστω φιλελευθεροποίηση του χουντικού καθεστώτος, που είχε εξαγγείλει ο Γεώργιος Παπαδόπουλος. Ο τελευταίος, θα τεθεί σε κατ' οίκον περιορισμό στην οικία του, όπου και παρέμεινε εκεί μέχρι και την πτώση της δικτατορίας.

Με νέο, "αφανή δικτάτορα" τον διοικητή του ΕΑΤ-ΕΣΑ Δημήτριου Ιωαννίδη (καθώς στην Πρωθυπουργία ανήλθε ο οικονομολόγος Αδ. Ανδρουτσόπουλος και στην Προεδρία ο Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης), η Χούντα σκλήρυνε τη στάση της, επαναφέροντας σε ισχύ το σχετικό στρατιωτικό νόμο που απαγόρευε τις συγκεντρώσεις και την κυκλοφορία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ενώ πλήθυναν και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φιμώθηκε εκ νέου ο Τύπος. Η απορονησία ή προδοσία κατ΄άλλους του Ιωαννίδη να ανατρέψει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο θα δώσει την ευκαιρία στην Τουρκία να εισβάλει στην Κύπρο. Με το τέλος της πρώτης φάσης της Τουρκικής Εισβολής θα γίνει η παράδοση της διακυβέρνησης της χώρας σε πολιτικούς, από τον τότε χουντικό Πρόεδρο της Δημοκρατίας Φαίδωνα Γκιζίκη, στον Κωνσταντίνο Καραμανλή ως πρωθυπουργό κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Στις 14 Αυγούστου θα ξεκινήσει η δεύτερη φάση της Τουρκικής Εισβολής και ο εθνάρχης Καραμανλής θα πεί πως "Η Κύπρος κείται μακράν". Έτσι διχοτομείται το νησί και η Ελλάδα μπαίνει και επίσημα στην περίοδο της Μεταπολίτευσης.

Ο ύμνος των φοιτητών

https://www.youtube.com/watch?v=82fGpo_rm8I

Στίχοι: Ιωάννης Γρεβενιώτης (μέλος της συντονιστικής επιτροπής στο Πολυτεχνείο)

Μουσική-Εκτέλεση: Μίκης Θεοδωράκης

Ο δρόμος
https://www.youtube.com/watch?v=_xnFzF4ntfI
Στίχοι: Κωστούλα Μητρόπουλος
Μουσική-Εκτέλεση: Μάνος Λοΐζος

alain 13-07-2009 09:25		Οσο αφορά το τραγούδι: (από αφήγηση του Λευτέρη Παπαδόπουλου) Το 1964 βρίσκει τον Λοΐζο να τραγουδά σε μια ιδιότυπη μπουάτ του Κολωνακίου, τη Στοά, μαζί με τον Σαββόπουλο και την Φαραντούρη. Είναι η εποχή που όπως έλεγε ο Λοΐζος θα πάει στη "Στοά" ένα κορίτσι, η Κωστούλα Μητροπούλου, και θα του δώσει τους στίχους δύο τραγουδιών, που θα σημαδέψουν ανεξίτηλα τη καριέρα του. Τα τραγούδια αυτά είναι ο "Δρόμος" και ο "Σρατιώτης" που μαζί με το "Ακορντεόν" θα επιβάλουν τον Μάνο σε ένα ευρύτερο νεολαιίστικο κοινό και θα του ανοίξουν διάπλατα το δρόμο για μιά πανελλήνια αναγνώριση.
alain 12-07-2009 13:13		Για να τελειώνουμε με την πρώτη εκτέλεση γιατί θα γεμίσετε την ιστοσελίδα με ...... Η πρώτη εκτέλεση από την Σούλα Μπιρμπίλη το 1965 σε ρυθμό νέου κύματος και μετά από 9 χρόνια (1974) από τον Λοΐζο σε "εμβατηριακό" ρυθμό.