Τα πραγματικά ονόματα 34 ξακουστών κλεφτών, αρματολών, αγωνιστών και αγωνιστριών ηρώων του 1821

Τα πραγματικά ονόματα 34 αγωνιστών και αγωνιστριών ηρώων του 1821

(με αλφαβητική σειρά)

ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821

1. Ιωάννης Αβαρικιώτης = Ιωάννης Κωστόπουλος
2. Αναγνωσταράς = Χρήστος Αναγνώστης Παπαγεωργίου
3. Οδυσσέας Ανδρούτσος = Οδυσσέας Βερούσης (Μουτσανάς)
4. Αθανάσιος Διάκος = Αθανάσιος Γραμματικός (Μασσαβέτας)  
5. Δυοβουνιώτης = Γιάννης Ξύκης
6. Δημήτριος Ινδαρές = Δημητράκης Σπηλιόπουλος
7. Κωνσταντίνος Κανάρης = Κωνσταντίνος Κανάριος
8. Γεώργιος Καραϊσκάκης = Γεώργιος Ίσκος (Καραΐσκος)
9. Αθανάσιος Καρπενησιώτης = Αθανάσιος Φουλλίδας
10. Θεόδωρος Κολοκοτρώνης = Θεόδωρος Τζεργίνης (Μπιθεγκούρας) 
11. Νικόλαος Κριεζώτης = Νικόλαος Χαραχλιάνης
12. Λιάκος = Μήτρος (Δημήτρης) Λιακόπουλος
13. Γιάννης Μακρυγιάννης = Ιωάννης Τριανταφύλλου
14. Βάσος Μαυροβουνιώτης = Βάσος Μπράγιοβιτς
15. Ανδρέας Μιαούλης = Ανδρέας Βώκος
16. Ζαχαρίας Μπαρμπιτσιώτης = Ζαχαρίας Παντελάκος
17. Νικηταράς = Νικήτας Σταματέλος (Σταματελόπουλος)
18. Πανουργιάς = Δημήτριος Ξηρός
19. Πανουργιάς = Δημήτρης Ξηρός
20. Παπαφλέσσας = Γεώργιος Δικαίος (Γρηγόριος Φλέσσας)
21. Δημήτρης Πλαπούτας = Δημήτρης Κολλιόπουλος
22. Μπενιζέλος Ρούφος = Μπενιζέλος Κανακάρης
23. Ιωάννης Τουρκολέκας = Ιωάννης Σταματελόπουλος (ο μικρότερος αδελφός του Νικηταρά)
24. Φωτάκος = Φώτιος Χρυσανθόπουλο

ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΕΣ ΤΟΥ 1821

1. Γαλαξιδιώτισσα = Μαρία Αθανασοπούλου
2. Μαντώ Μαυρογένους = Αδαμαντία Μαγδαληνή Μαυρογένους
3. Μπουμπουλίνα = Λασκαρίνα Πινότση (Γάννουζα - Μπούμπουλη) 
4. Νταλιάνα = Ασημίνα Λιδωρίκη - Γκούρα
5. Ντελή Βοριά = Τρισεύγενη Δεληβοριά
6. Παπαδιά Κουρκουμέλη = Τασούλα Κουρκουμέλη
7. Μαρούσια Ιωάννου Πασχαλίτσα = Πασχαλιά Μαρούσια
8. Ρόζα Μπότσαρη = Αικατερίνη Καρατζά
9. Σπανομαρία = Μαρία Σπανού
10. Χατζηκώσταινα, γνωστή με το παρατσούκλι Ψωροκώσταινα = Πανωραία Χατζηκώστα 

Ψωροκώσταινα καημένη

https://www.youtube.com/watch?v=VFIdoRrYzk4

Στίχοι: Γιάννης Κακουλίδης

Μουσική: Γιώργος Κριμιζάκης

Εκτέλεση: Μιχάλης Βιολάρης

Η Πανωραία Χατζηκώστα ήταν Ελληνίδα Μικρασιάτισσα καταγόμενη από αρχοντική οικογένεια των Κυδωνιών (Αϊβαλί). Κατέφυγε στο Ναύπλιο, μετά την καταστροφή του Αϊβαλιού από τον τουρκικό στρατό, όπου έχασε και τα τέσσερα της παιδιά και τον άντρα της, που μπήκε στην πόλη στις 2 Ιουνίου 1821 για να εκδικηθεί την πυρπόληση τουρκικού δίκροτου στις 27 Μαΐου στην Ερεσό. Η Χατζηκώσταινα, γνωστή με το παρατσούκλι Ψωροκώσταινα ή Ψαροκώσταινα, καταγράφηκε στην ιστορική μνήμη, όταν, σύμφωνα με αναφορές της εποχής, προσέφερε τα ελάχιστα υπάρχοντά της στον έρανο που έλαβε χώρα στο Ναύπλιο για την ενίσχυση των πολιορκημένων του Μεσολογγίου, το 1826. Ο Ευάγγελος Δαδιώτης, αναφέρεται στην δήλωσή της: «Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι».  Έκτοτε χρησιμοποιούνται ή έκφραση "Ψωροκώσταινα" που αναφέρεται στο ελληνικό κράτος ως κράτος φτωχό, που βασίζεται το περισσότερο στην εθελοντική συνδρομή και προσπάθεια των κατοίκων του παρά στη σωστή και επιστημονική οργάνωση και διαχείριση των εσόδων του.