«Κάρμινα Μπουράνα» είναι ο τίτλος μιας χειρόγραφης συλλογής χιλίων και πλέον ποιημάτων και τραγουδιών που γράφτηκαν στις αρχές του 13ου αιώνα και βρέθηκαν στο αββαείο των Βενεδίκτων μοναχών, στο βαυαρικό χωριό Μπόιρεν, στους πρόποδες των Βαυαρικών Αλπεων αλλά σύμφωνα με τους μελετητές του δεν γράφτηκαν εκεί. Ο λατινικός τίτλος «Carmina Burana» ("τα ποιήματα του Μπόιρεν") δόθηκε το 1847 από τον Γιόχαν Σμέλερ. Είναι σχεδόν όλα γραμμένα στα Λατινικά, ενώ κάποια είναι γραμμένα σε διάλεκτο των Γερμανικών και λίγα στα Γαλλικά: ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με "μακαρονικούς στίχους", μια μίξη Λατινικών, γερμανικών και γαλλικών με τη δημώδη γλώσσα της εποχής εκείνης. Γράφτηκαν από σπουδαστές και κληρικούς γύρω στο 1230, όταν τα λατινικά αποτελούσαν τη lingua franca (τη κοινή γλώσσα) σε όλη την Ιταλία και τη Δυτική Ευρώπη, ενώ στα 45 από τα ποιήματα υπάρχουν μουσικές νότες που δείχνουν ότι είναι τραγούδια. Τα περισσότερα ποιήματα και τραγούδια φαίνεται να αποτελούν δημιουργία των Γολιάρδων δόκιμων κληρικών, που σατίριζαν τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Μεταξύ του 1935 και του 1936 ο Γερμανός συνθέτης Καρλ Ορφ χρησιμοποίησε 24 από τα περιεχόμενα ποιήματα στην ομώνυμη καντάτα του.
https://www.youtube.com/watch?v=QEllLECo4OM
Η συλλογή διαιρείται σε έξι ενότητες:
Η πρώτη ενότητα έχει χαθεί και δεν υπάρχει μαρτυρία για τα χαμένα ποιήματα. Η τελευταία ενότητα δεν ανήκε αρχικά στο χειρόγραφο, αλλά είναι μια ανακατασκευή κάποιων ποιημάτων από τους μελετητές, για τα οποία υπήρχαν διαφορές και διορθώσεις. Επίσης, πολλά από τα θρησκευτικά και τα ερωτικά ποιήματα συνοδεύονται από μουσικά σημεία, που δείχνουν ότι υπάρχει κάποια μελωδία, ενώ κάποια ποιήματα έχουν και κάποιες αντίστοιχες μελωδίες που ανακαλύφθηκαν σε μεταγενέστερα χειρόγραφα.
https://www.youtube.com/watch?v=EJC-_j3SnXk
όπως τύχει
τη φτώχεια,
τη δύναμη
τις λιώνεις σαν τους πάγους.
Μοίρα, τερατώδη
και κενή,
εσύ τροχέ που γύρω-γύρω σου γυρίζεις,
κακή,
άσκοπα όλα
τα πάντα ξεθωριάζεις,
κάτω από σκιά
κάτω από πέπλα
και εμένα βασανίζεις,
τώρα με τα παιχνίδια σου
φέρνω τη γυμνή μου πλάτη
στην αχρειότητά σου.
Μοίρα, στην υγεία μου
και στο πνεύμα μου
είσαι τώρα ενάντια,
που συγκινείς
και αποδιώχνεις,
πάντα στην αγγαρεία σου.
Σε αυτή την ώρα
χωρίς καθυστέρηση
χτύπα τις παλλόμενες χορδές
όπως η Τύχη
χτυπά τους δυνατούς
με μένα μαζί όλοι κλάψτε.
Text
ΑπάντησηΔιαγραφήO Fortuna
velut luna
statu variabilis,
semper crescis
aut decrescis;
vita detestabilis
nunc obdurat
et tunc curat
ludo mentis aciem,
egestatem,
potestatem
dissolvit ut glaciem.
Sors immanis
et inanis,
rota tu volubilis,
status malus,
vana salus
semper dissolubilis,
obumbrata
et velata
michi quoque niteris;
nunc per ludum
dorsum nudum
fero tui sceleris.
Sors salutis
et virtutis
michi nunc contraria,
est affectus
et defectus
semper in angaria.
Hac in hora
sine mora
corde pulsum tangite;
quod per sortem
sternit fortem,
mecum omnes plangite!
O Fortune,
ΑπάντησηΔιαγραφήlike the moon
you are changeable,
ever waxing
ever waning;
hateful life
first oppresses
and then soothes
playing with mental clarity;
poverty
and power
it melts them like ice.
Fate – monstrous
and empty,
you whirling wheel,
you are malevolent,
well-being is vain
and always fades to nothing,
shadowed
and veiled
you plague me too;
now through the game
I bring my bare back
to your villainy.
Fate is against me
in health
and virtue,
driven on
and weighted down,
always enslaved.
So at this hour
without delay
pluck the vibrating strings;
since Fate
strikes down the strong,
everyone weep with me!