Το βιβλίο είναι εν μέρει ένας παραδοσιακός «θρήνος της πόλης» που θρηνεί την εγκατάλειψη της Ιερουσαλήμ από τον Θεό, την καταστροφή της και την τελική επιστροφή της θεότητας, και εν μέρει ένα νεκρικό μοιρολόι στο οποίο ο πενθών θρηνεί και απευθύνεται στους νεκρούς. Ο τόνος είναι ζοφερός: ο Θεός δεν μιλάει, ο βαθμός του πόνου παρουσιάζεται ως συντριπτικός και οι προσδοκίες για μελλοντική λύτρωση είναι ελάχιστες. Παρ' όλα αυτά, ο συγγραφέας καθιστά επανειλημμένα σαφές ότι η πόλη (και ακόμη και ο ίδιος ο συγγραφέας) είχε αμαρτήσει κατάφορα εναντίον του Θεού, γεγονός στο οποίο ο Θεός απάντησε έντονα. Με τον τρόπο αυτό ο συγγραφέας δεν κατηγορεί τον Θεό, αλλά μάλλον τον παρουσιάζει ως δίκαιο, και μερικές φορές ακόμη και ως φιλεύσπλαχνο.
Θρήνοι Ιερεμία
https://www.youtube.com/watch?v=7lU3DT3D5M8
https://www.youtube.com/watch?v=7lU3DT3D5M8
1ος θρήνος (1ο Κεφ.): 1,1-22
Ερήμωση και δυστυχία της Ιερουσαλήμ. Η πόλης κάθεται και κλαίει για τις δυστυχίες της, σαν μια μοναχική χήρα.
Ερήμωση και δυστυχία της Ιερουσαλήμ. Η πόλης κάθεται και κλαίει για τις δυστυχίες της, σαν μια μοναχική χήρα.
2ος θρήνος (2ο Κεφ.): 2,1-22
Η καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Οι δυστυχίες της πόλης περιγράφονται σε σχέση με τις εθνικές αμαρτίες.
3ος θρήνος (3ο Κεφ.): 3,1-66
Θρήνος του προφήτη και αίτηση για εκδίκηση των εχθρών. Οι κάτοικοι ελπίζουν: Η τιμωρία είναι για το καλό τους. Μια καλύτερη μέρα θα ξημερώσει.
4ος θρήνος (4ο Κεφ.): 4,1-22
Δυστυχία της Ιερουσαλήμ και οι ένοχοι της. Θρήνος για τη λεηλασία της πόλης και την ερήμωση του ναού.
5ος θρήνος (5ο Κεφ.): 5,1-22
Δυστυχία του λαού, παράκληση προς αποκατάσταση. Προσευχή για έλεος.
Ο Προφήτης Ιερεμίας γεννήθηκε στην Αναθώθ κοντά στην Ιερουσαλήμ περί το 670π.χ. και καταγόταν από εύπορη ιερατική οικογένεια. Ως προφήτης έδρασε κυρίως στην Ιερουσαλήμ όπου και προφήτευσε τα επερχόμενα δεινά του Βασιλείου του Ιούδα που τελούσε υπό διαρκή απειλή τόσο της Αιγύπτου όσο και των Βαβυλωνίων, όπου και ζητούσε από τον λαό τη διατήρηση της πίστης προς τον Θεό και την ειλικρινή μετάνοια του. Οι προφητείες του όμως αυτές προκάλεσαν το εναντίον του μίσος από τους άρχοντες των Ιουδαίων όπου και τον φυλάκισαν μέχρι που απελευθερώθηκε από τους Αιγυπτίους μετά την πολιορκία και καταστροφή της Ιερουσαλήμ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν αποφυλακίσθηκε, όμως, συνέχισε να προφητεύει άλλες συμφορές οπότε και υπέστη νέους διωγμούς από τον Βασιλέα Ιωακείμ (που είχαν επιβάλλει οι Αιγύπτιοι) θεωρούμενος ως εχθρός των Αιγυπτίων. Αλλά και όταν οι Αιγύπτιοι νικήθηκαν από τον Ναβουχοδονόσορ το 605 π.Χ. και η Ιουδαία περιήλθε πλέον στους Βαβυλώνιους ο Ιερεμίας εξακολούθησε να κηρύττει προφητείες νέων ακόμη συμφορών οπότε και προκάλεσε την τελική εκδίωξή του από την Ιερουσαλήμ και την καταφυγή του στην Αίγυπτο. Από τότε η τύχη του προφήτη Ιερεμία παρέμεινε άγνωστη, από δε τις διάφορες εικασίες που αναπτύχθηκαν κυριότερη είναι εκείνη κατά την οποία ο προφήτης βρήκε οικτρό θάνατο όταν λιθοβολήθηκε στην Αίγυπτο από συμπατριώτες του. Η τραγική ζωή του προφήτη Ιερεμία ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες όπως τον Μιχαήλ Άγγελο, τον Ρέμπραντ, τον Ρούμπενς και τον Λεμάν των οποίων τα ομώνυμα έργα τους είναι αξιοθαύμαστα.
Στον προφήτη Ιερεμία ανάγεται το ομώνυμο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης που γράφτηκε από τον γραμματέα του Βαρούχ. Εκτός αυτού διασώθηκαν επίσης οι "Θρήνοι" του και μια απόκρυφη επιστολή των οποίων όμως η γνησιότητα δεν έχει εξακριβωθεί σε αντίθεση του προφητικού βιβλίου που ουδέποτε αμφισβητήθηκε.