 |
"Γεννήθηκα στα Ανώγεια της Κρήτης. Είμαστε έξι αδέλφια, τρία κορίτσια και τρία αγόρια, αλλά ιδιαιτέρα αδυναμία έχω στην αδελφή μου την Ευρυδίκη. Λύρα αρχίνησα να παίζω στα δώδεκα μου χρόνια. Λύρα έπαιζε ο παππούς μου, ο Καραμουζαντώνης, εγώ δεν τον έφτασα, αλλά ήτανε λέει ο καλύτερος λυράρης την εποχή εκείνη στην Κρήτη. Δεν ξέρω αν πήραμε απο ΄κεί. Πάντως δεν τον γνώρισα. Στο επάγγελμα μπήκα στα δεκαπέντε μου χρόνια, θυμάμαι στα Ανώγεια στο χωριό μου στους γάμους που ηρχόταν και πολιτικοί όπως ο Βενιζέλος ήτανε πάντα στο χωριό ο Σοφοκλής ο μακαρτίτης. Έχω ένα ξάδελφο το Γιώργη τον Ξυλούρη ή Μάγκα που τον έχουμε ονομάσει και έμαθε λαούτο και πηγαίναμε μαζί Βέβαια η ζωή μου άλλαξε, τότε ήμουν στο χωριό μου, τώρα είμαι σε πόλις, αλλά στο βάθος η ζωή μου δεν έχει αλλάξει καθόλου, όπως τότε, όπως τότε ήμουν ένα με τους ανθρώπους του χωριού μου έτσι αισθανομαι και τωρα ένα με τους ανθρώπους της πόλης."
Το 1971 ξεκίνησε τις κοινές του εμφανίσεις με το Γιάννη Μαρκόπουλο στη μπουάτ
"Λήδρα" και η φωνή του γίνεται σύμβολο αντίστασης. Συνεργάστηκε
στενά, εκείνα τα χρόνια, με τον Θρακιώτη τραγουδοποιό Θανάση Γκαϊφύλλια στις μπουάτ της Πλάκας και σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1973 τραγούδησε στο θεατρικό έργο «Το μεγάλο μας τσίρκο» με πρωταγωνιστές τον Κώστα Καζάκο και τη Τζένη Καρέζη στο θέατρο "Αθήναιον".
Ήτανε μια φορά
https://www.youtube.com/watch?v=m8HJ7o5WV0w
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Κώστας Φέρρης
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης
Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Ξυλούρης
Η μπαλάντα του κυρ Μέντιου"Μύθος της Κρήτης για τα τραγούδια που είπε, για την καθαρή και βροντερή φωνή του, για τον τρόπο που έζησε και για τον τρόπο που πέθανε "
https://www.youtube.com/watch?v=iAS4yKki5R0
Ποίηση: Κώστας Βάρναλης
Μελοποίηση Λούκας Θάνος
Ο Νίκος στην ακμή της καριέρας του αντιλήφθηκε ότι έχει καρκίνο. Μετά
από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία έχασε τη
μάχη στο Νοσοκομείο Πειραιώς στις 8 Φεβρουαρίου 1980
σε ηλικία μόλις 43 χρονών. Όλη η Κρήτη,ολόκληρη η Ελλάδα θρήνισε τον χαμό του γιατι με τη φωνή και το ήθος του σημάδεψε τα
χρόνια της χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, αλλά και τα πρώτα χρόνια της
μεταπολίτευσης.
Μαντινάδα για τον Νίκο Ξυλούρη
Φλεβάρη μήνα εις τσι οχτώ, κι απ'του Θεού το βόλι,
αφήνω πίσω το χωριό, αφήνω και την πόλη.
Αφήνω πίσω μουσικές, και λύρα και λαγούτο,
αφήνω πίσω μου χαρές, κι ούλο τον κόσμο ετούτο.
Κύρη μου χαμογέλασε, μανούλα μου στολίσου,
στην πύλη ήρθα και στέκομαι, όξω του παραδείσου
αφήνω πίσω το χωριό, αφήνω και την πόλη.
Αφήνω πίσω μουσικές, και λύρα και λαγούτο,
αφήνω πίσω μου χαρές, κι ούλο τον κόσμο ετούτο.
Κύρη μου χαμογέλασε, μανούλα μου στολίσου,
στην πύλη ήρθα και στέκομαι, όξω του παραδείσου
Ο Νίκος Ξυλούρης ή Ψαρονίκος, (7 Ιουλίου 1936 - 8 Φεβρουαρίου 1980) Γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου της Κρήτης από οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. Στα πέντε του χρόνια, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε από τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της κρητικής μουσικής ο Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) και ο Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης) .
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε νεαρή ακόμα ηλικία με τη βοήθεια του δασκάλου του κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λύρα και πολύ γρήγορα άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια. Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηράκλειο και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο "Κάστρο". Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη "μόδα" της Ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδα του μόλις και μετά βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές[
Γνώρισε την Ουρανία Μελαμπιανάκη, στις 21 Μαΐου του 1958 παντρεύτηκαν και τον ίδιο Σεπτέμβρη μετακόμισαν στο Ηράκλειο Κρήτης.
Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο "Μια μαυροφόρα που περνά". Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιος του Γιώργος και το [1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης τη κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν-Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα συρτάκι. Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηράκλειο το μουσικό κέντρο "Ερωτόκριτος" και πλέον δεν ανησυχεί για την επιβίωση του.
Το 1969 ηχογράφησε με μεγάλη επιτυχία το δίσκο "Ανυφαντού" και λίγους μήνες αργότερα εμφανίστηκε και πάλι σε Αθηναϊκό μουσικό κέντρο. Οι καταστάσεις όμως πλέον είχαν ωριμάσει και ο κόσμος τον υποστήριζε περισσότερο. Έτσι μετακόμισε και πάλι στην Αθήνα. Γνώρισε τον ποιητή και σκηνοθέτη Ερρίκο Θαλασσινό ο οποίος αποφάσισε να τον συστήσει στο Γιάννη Μαρκόπουλο και έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή συνεργασία με το δίσκο "Χρονικό" και τα "Ριζίτικα". Παράλληλα γνωρίστηκε με τον διευθυντή της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA και έγιναν κουμπάροι.
Για το ποιος «ανακάλυψε» το Νίκο Ξυλούρη, τα λεγόμενα της συζύγου του κ. Ουρανίας Ξυλούρη όπως δημοσιεύτηκαν σε σχετικά αφιερώματα των περιοδικών «Δίφωνο» και «Μονογραφίες» είναι διαφορετική από αυτήν που συνήθως επικρατεί σε αρκετές βιογραφίες του Νίκου Ξυλούρη, ότι τον ανακάλυψε ο Ερρίκος Θαλασσινός και τον ανέδειξε ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Η ανάδειξη του Ξυλούρη οφείλεται στο τραγούδι του «Ανυφαντού» και το πρόσωπο που τον ανακάλυψε και τον ανέδειξε ήταν ο διευθυντής της δισκογραφικής εταιρείας «Κολούμπια» Τάκης Λαμπρόπουλος, ο οποίος τον ηχογράφησε σε ένα γαμήλιο γλέντι στα Ανώγεια και έστειλε την κασέτα στον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο ο οποίος ήταν τότε στο Παρίσι, προκειμένου να ακούσει τη φωνή του Ανωγειανού Λυράρη. Οι εφημερίδες της εποχής έγραψαν ότι ο Λαμπρόπουλος πήγε στην Κρήτη όπου ανακάλυψε μια σπουδαία και σημαντική φωνή. Από εκεί πληροφορήθηκε ο Γιάννης Μαρκόπουλος για το Νίκο Ξυλούρη και του πρότεινε τα τραγούδια του «Χρονικού»[
Για τον Νίκο Ξυλούρη,είναι ευρέως γνωστό ότι η απεριόριστη αγάπη που έτρεφε για τον τόπο του φαινόταν σε όλες τις πτυχές της ζωής του.Έτσι λοιπόν ήταν οπαδός του Όμιλου Φιλάθλων Ηρακλείου,την μεγάλη ποδοσφαιρική ομάδα της Κρήτης.Μάλιστα έπερνε μέρος και σε αρκετές εκδηλώσεις του Συνδέσμου Φίλων ΟΦΗ Αθηνών Νίκος Ξυλούρης,του οποίου ήταν και ιδρυτικό μέλος το 1980.Επέλεξε να βοηθήσει αυτή τη προσπάθεια για να συσπειρώσει τους Κρητικούς Ομιλίτες της Αθήνας.
To «Ήτανε μια φορά», γράφτηκε για τις ανάγκες και ακουγόταν στους τίτλους της τηλεοπτικής σειράς «Οι έμποροι των εθνών» σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Αυτή ξεκίνησε να προβάλλεται τον Οκτώβριο του 1973, ωστόσο συνάντησε μεγάλα προβλήματα από τη λογοκρισία του - πνέοντος τα λοίσθια - δικτατορικού καθεστώτος, το οποίο απαγόρευσε ν' ακούγεται η φωνή του Ξυλούρη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο τραγούδι προτοεμφανήστικε στο άλμπουμ με τίτλο "Νίκος Ξυλούρης Συλλογή" (1972). Ο τίτλος του δίσκου αντικατοπτρίζει πλήρως το περιεχόμενό του, καθώς στην πρώτη πλευρά του περιλαμβάνονται σε δεύτερη εκτέλεση τραγούδια που είχε ερμηνεύσει λίγα χρόνια νωρίτερα ο αξέχαστος Νίκος Ξυλούρης και στη δεύτερη τέσσερις καινούργιες δημιουργίες του Σταύρου Ξαρχάκου και δύο που είχαν γραφτεί για τις ανάγκες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης όπου το ένα από αυτά ηταν το «Ήτανε μια φορά». Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχει ένα μίνι φωτογραφικό άλμπουμ με φωτογραφίες από τα παιδικά και νεανικά χρόνια του Νίκου Ξυλούρη στην Κρήτη, ενώ στο οπισθόφυλλο ένα σημείωμα του Σταύρου Ξαρχάκου γραμμένο στις 2 Απριλίου 1974. Παραγωγός ήταν ο Δημήτρης Μηλιόπουλος και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο και βοηθό τον Γιώργο Τζάννες.
Αργότερα, ηχογραφήθηκε και από το Μανώλη Λιδάκη, τη Μαρία Φαραντούρη, το Δημήτρη Υφαντή...
Σύμφωνα με τα λεγόμενα της ίδιας της κυρίας Ουρανίας Ξυλούρη: Ο Ξυλούρης ειδοποιήθηκε για αυτή την ηχογράφηση κυριολεκτικά τελευταία στιγμή: τον ξύπνησαν και τον κατέβασαν στο στούντιο χωρίς πρόβες, χωρίς τίποτα, για να ηχογραφήσει. Το έβγαλε με τη μία, είναι αυτή η εκτέλεση που γνωρίζουμε όλοι. Ένα-δυο λαθάκια (π.χ. όταν τραγουδά "κι εμένανε μ'αφήνεις", αντί "αφήνει" που έχει νόημα βάσει των προηγούμενων στροφών) οφείλονται στην κόπωση. Ο ίδιος ο Ξυλούρης τα πρόσεξε αργότερα και ζήτησε από το φίλο και συνεργάτη του να το ξαναηχογραφήσουν. Ο Ξαρχάκος όμως του απάντησε: "Όπως το είπες τώρα, δεν πρόκειται να το ξαναπείς"! Πόσο αλήθεια ήτανε... 35 χρόνια μετά κανείς δεν τον ακούει σε αυτό το τραγούδι χωρίς να ριγήσει.
http://sifneikotakimi.blogspot.com/2011/01/1936.html
Λίγα λόγια για το μυθιστόρημα "Οι έμποροι των εθνών" (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης -1882):
ΑπάντησηΔιαγραφή"Οι έμποροι των εθνών" (1882) είναι το δεύτερο από τα τρία μυθιστορήματα του συγγραφέα. Η δράση του τοποθετείται μεταξύ 1199 και 1207, δηλαδή λίγο πριν και λίγο μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας.
Πρόκειται άραγε για ιστορικό μυθιστόρημα, με θέμα τη σύγκρουση Βενετών και Ελλήνων στο Αιγαίο; Ή μήπως για ένα "μυθιστόρημα με θέση", το οποίο υπερασπίζεται την Ελληνορθόδοξη Ανατολή κατά της Ρωμαιοκαθολικής Δύσης; Πρόκειται κυρίως για μια οξυδερκή και διεισδυτική μελέτη του ερωτικού πάθους, της σαρκικής επιθυμίας, του πόθου. Η Αυγούστα εγκαταλείπει τον σύζυγό της Ιωάννη Μούχρα και ακολουθεί το Βενετό Μάρκο Σανούτο, όχι επειδή δυστυχεί με τον πρώτο και θέλει να ευτυχήσει με τον δεύτερο, αλλά γιατί είναι αιχμάλωτη μιας ακατανίκητης, κυριολεκτικά θανάσιμης ερωτικής επιθυμίας. Σε πλήρη ψυχική αδυναμία να κάνει οτιδήποτε άλλο, η Αυγούστα θα τραβήξει το δρόμο του πάθους της μέχρι τέλους, μέχρι θανάτου, του δικού της ασφαλώς θανάτου: καίγεται ζωντανή, μόνη, πάνω στη ναυαρχίδα του εραστή της.
Λίγα λόγια για την τηλεοπτική σειρά "Οι έμποροι των εθνών"
Είδος: Ιστορική περιπέτεια (37 επεισόδια Χ 45΄)
Πρεμιέρα ΕΙΡΤ: (Εθνικόν Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως) Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 1973
Παραγωγή: Δημήτρης Ποντίκας
Φωτογραφία: Περικλής Κόκκινος
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Σενάριο: Γιώργος Μπαλλής, Κώστας Δαρλάσης
Σκηνοθεσία: Κώστας Φέρρης
Ηθοποιοί: Νίκος Τζόγιας(Ιωάννης Μούχρας), Κατερίνα Αποστόλου(Αυγούστα), Ανδρέας Μπάρκουλης (Μάρκος Σανούτος 1973), Γιώργος Μπέλλος( Μάρκος Σανούτος 1974), Θόδωρος Μορίδης (Μέγας Δόγης), Αντώνης Αντωνίου( Μιρχάν), Μαρία Αλκαίου( καλόγρια), Στάθης Ψάλτης (γελωτοποιός), Ελένη Χαλκούση (παραμάνα), Σταύρος Αβδούλος, Νίκος Λυκομήτρος.
....Ο Ιωάννης Μούχρας, άρχοντας της Νάξου προς τα τέλη του 12ου αιώνα και παντρεμένος με την πανέμορφη Αυγούστα, έχει την υποχρέωση να πολεμά τους Γενοβέζους και τους πειρατές, κρατώντας το νησί κάτω από την εξουσία της Βενετίας. Σε μια ναυμαχία απελευθερώνει τον αιχμάλωτο από τους πειρατές τον βενετό ναύαρχο, Μάρκο Σανούτο και τον φιλοξενεί στον πύργο του. Ο Σανούτος όμως καταχράται τη φιλοξενία του και απάγει την όμορφη Αυγούστα, οδηγώντας την, στα παλάτια του στη Βενετία. Εκείνη τον ερωτεύεται, αλλά η ζωή κοντά του, είναι μαρτυρική. Τελικά τον εγκαταλείπει και κλείνεται σε μοναστήρι στη Πάτμο. Ο Μούχρας έρχεται μεταμφιεσμένος στη Βενετία και δολοφονεί τον Σανούτο. Αναζητά την Αυγούστα στο μοναστήρι, αλλά φτάνει αργά και πληροφορείται το θάνατάτης...
Το πρώτο σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης που διασκευάζει λογοτεχνικό έργο. Στο τραγούδι των τίτλων, ακούγεται η φωνή του Νίκου Ξυλούρη.
"Οι Έμποροι των Εθνών" ήταν η πρώτη μεταφορά λογοτεχνικού έργου στην Ελληνική τηλεόραση.
Από τα δημοφιλέστερα τηλεοπτικά προγράμματα της σεζόν 1973-74.
Η σειρά ήταν ασπρόμαυρη.
Η σειρά δεν προβλήθηκε ποτέ σε επανάληψη από την ΕΡΤ.
Η σειρά ΔΕΝ σώζεται στο αρχείο της ΕΡΤ, ούτε καν μία σκηνή της
http://sifneikotakimi.blogspot.com/2011/01/1936.html