4/8/25

Τυρταίος (7ος αι. π.Χ.)

Ο Τυρταίος ήταν αρχαίος Έλληνας ελεγειακός ποιητής, γιος του Αρχεμβρότου, καταγόμενος από τις Αφιδνές της Λακεδαίμονος και έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ.

Έγραψε πολεμικά ποιήματα με στίχους που βοηθούσαν στην εξύψωση του μαχητικού πνεύματος των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης. Με τις ελεγείες και τους παιάνες του τόνιζε τη στρατιωτική τιμή και την αγάπη προς την πατρίδαΣτο λεξικό Σουΐδα αναφέρεται ότι έγραψε για την σπαρτιατική πολιτεία και τον βασιλέα Θεόπομπο ελεγείες και παιάνες. Τα σωζόμενα αποσπάσματα είναι όλα ελεγειακά, γραμμένα στη δωρική διάλεκτο, και αναφέρονται στο σπαρτιατικό σύνταγμα και την πολεμική αρετή. Η απαγγελία της ελεγειακής ποίησης μάλλον συνοδευόταν με τον ήχο αυλού. Δώδεκα αποσπάσματα (3 ολοκληρωμένα ποιήματα) σώζονται στον Στράβωνα, τον Λυκούργο και τον Στοβαίο.

"Ο Τυρταίος συνέθεσε τις πολεμικές ελεγείες του σε περίοδο ύψιστου κινδύνου για τη Σπάρτη, όταν κατά τον Β᾽ Μεσσηνιακό πόλεμο (περ. 640-620 π.Χ.) οι υποταγμένοι και υποβιβασμένοι σε είλωτες Μεσσήνιοι επαναστάτησαν κατά των Σπαρτιατών. Με τις ελεγείες του - που ίσως τραγουδιόνταν από τους πολεμιστές με συνοδεία αυλού, όταν βάδιζαν για τη μάχη - ο Τυρταίος προτρέπει τους Σπαρτιάτες να αγωνιστούν μέχρι θανάτου πολεμώντας στην πρώτη γραμμή για την πατρίδα. Τα επιχειρήματα των πολεμικών του προτροπών ακολουθούν, όπως άλλωστε και η γλώσσα του, την ομηρική παράδοση. Όμως στον Τυρταίο δεν εξυμνείται απλώς η προσωπική ανδρεία αλλά ο ηρωικός θάνατος υπέρ του συνόλου. Πρώτη θέση στις αξίες που προβάλλονται κατέχει η ἀρετή, η οποία όμως τώρα δεν δηλώνει πια την "επιδεξιότητα (σε κάτι)" αλλά τη γενναιότητα στη μάχη. Το απόσπασμα που ακολουθεί αποτελεί πιθανώς μέρος μιας ελεγείας που καλούσε σε αγώνα και στην οποία η εικόνα του γέρου πολεμιστή που κείται νεκρός στο πεδίο της μάχης παρουσιαζόταν ως "άσχημη" σε αντίθεση προς την "ωραία" εικόνα του νεκρού νέου πολεμιστή." Πηγή:

Τυρταίος (28. - Απόσπασμα 10, 1-14 West) 
https://youtu.be/9Vx9joojYJ0?si=KmjIZPvk7qFDA6IJ


τεθνάμεναι γὰρ καλὸν ἐνὶ προμάχοισι πεσόντα 
ἄνδρ᾽ ἀγαθὸν περὶ ᾗ πατρίδι μαρνάμενον· 
τὴν δ᾽ αὐτοῦ προλιπόντα πόλιν καὶ πίονας ἀγροὺς
πτωχεύειν πάντων ἔστ᾽ ἀνιηρότατον, 
πλαζόμενον σὺν μητρὶ φίλῃ καὶ πατρὶ γέροντι 
παισί τε σὺν μικροῖς κουριδίῃ τ᾽ ἀλόχῳ. 
ἐχθρὸς μὲν γὰρ τοῖσι μετέσσεται οὕς κεν ἵκηται,
χρησμοσύνῃ τ᾽ εἴκων καὶ στυγερῇ πενίῃ, 
αἰσχύνει τε γένος, κατὰ δ᾽ ἀγλαὸν εἶδος ἐλέγχει,
πᾶσα δ᾽ ἀτιμίη καὶ κακότης ἕπεται. 
εἶθ᾽ οὕτως ἀνδρός τοι ἀλωμένου οὐδεμί᾽ ὤρη 
γίνεται οὔτ᾽ αἰδὼς οὔτ᾽ ὀπίσω γένεος. 
θυμῷ γῆς πέρι τῆσδε μαχώμεθα καὶ περὶ παίδων 
θνήσκωμεν ψυχέων μηκέτι φειδόμενοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Συνολικες Προβολες