Η ποίηση του Καρυωτάκη δεν έχει ίχνος φιλολογίας, αισθηματισμού και
φιλαρέσκειας, που υπάρχει σε αφθονία στους παλιότερους ποιητές. Αποπνέει
την αίσθηση του μάταιου, του χαμένου, η στάση του είναι αντιηρωική και
αντιδανική. Ο Καρυωτάκης γράφει ποιήματα για το άδοξο, το ασήμαντο,
ακόμα και το γελοίο, ως διαμαρτυρία, που φθάνει στο σαρκασμό.
(Ἰ. Μ.
Παναγιωτόπουλος)
Οι τελευταίες στιγμές και η αυτοκτονία:
Στην Πρέβεζα, ο Κώστας Καρυωτάκης έφτασε με καράβι στις 18 Ιουνίου 1928, μετά από δυσμενή μετάθεση. Η σπιτονοικοκυρά του Καρυωτάκη, Πηνελόπη Λυγκούρη, νεαρή κοπέλα το 1928, δήλωσε στο ντοκιμαντέρ του Φρέντυ Γερμανού ότι «στο
σπίτι ο Καρυωτάκης δεν είχε καθόλου βιβλία, παρά μόνο χειρόγραφα δικά
του, τα οποία μετά το θάνατό του δεν ήξερε ότι ήταν ποιήματα και τα
πέταξε!». Συνεχίζοντας αναφέρει ότι "ο
Καρυωτάκης ήρθε σε ρήξη με τον τότε Νομάρχη, ο οποίος πιθανώς
χρηματιζόταν με λίρες Μικρασιατών στο θέμα της μη ισότιμης και δίκαιης
παροχής αγροτεμαχίων". Στο ντοκιμαντέρ ο γιος του οπλοπώλη Ιωάννη Αναγνωστόπουλου, δηλώνει ότι «την
προηγουμένη ημέρα τής αυτοκτονίας (σ.σ 20 Ιουλίου 1928) ο Καρυωτάκης αγόρασε από το κατάστημα
του πατέρα του ένα περίστροφο» (Pieper Bayard 9mm). Τελικά, στις 21
Ιουλίου 1928, το απόγευμα 4.30 μ.μ., και σε ηλικία μόλις 32 ετών, ο
Κώστας Καρυωτάκης περπάτησε από το καφενείο «Ουράνιος Κήπος» προς τη θέση Βαθύ της Μαργαρώνας, μια απόσταση περίπου 400
μέτρων. Ξάπλωσε κάτω από έναν ευκάλυπτο και αυτοκτόνησε με πιστόλι στην
καρδιά. Η τότε χωροφυλακή τράβηξε φωτογραφία του πτώματος η οποία έχει
δημοσιευθεί και τον δείχνει κουστουμαρισμένο, με ψαθάκι και με το χέρι
με το πιστόλι στο στήθος. Στη θέση αυτή βρίσκεται σήμερα το στρατόπεδο
των καυσίμων της 8ης Μεραρχίας Πεζικού και υπάρχει εκεί αναμνηστική
μαρμάρινη επιγραφή. Η
πινακίδα γράφει: «Εδώ, στις 21 Ιουλίου 1928, βρήκε τη γαλήνη με μια σφαίρα στην καρδιά ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης».
Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες
https://www.youtube.com/watch?v=2p9HyeGDkWA
Ποίηση: Κώστας Καρυωτάκης
Μελοποίηση: Βασίλης Δημητρίου
Μελοποίηση: Βασίλης Δημητρίου
Εκτέλεση: Χρήστος Θηβαίος
Δίσκος. "Κ.Γ. Καρυωτάκης ", 2009
Δίσκος. "Κ.Γ. Καρυωτάκης ", 2009
Πρέβεζα
https://www.youtube.com/watch?v=_SaaOkBHIdM
Ποίηση: Κώστας Καρυωτάκης
Μελοποίηση: Γιάννης Γλέζος
Μελοποίηση: Γιάννης Γλέζος
Εκτέλεση: Θανάσης Γκαϊφύλλιας
Δίσκος: "Ατέλειωτη Εκδρομή", 1975
Δίσκος: "Ατέλειωτη Εκδρομή", 1975
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/kwstas_karywtakhs/
Νεκτάριος ἐλάχιστος® ἐποίει.
©2004.
Η τελευταία επιστολή
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην τσέπη του κουστουμιού του πτώματος του Κώστα Καρυωτάκη βρέθηκε επιστολή που γράφει τα εξής: «Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς τις περισσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι' αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική. Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξή τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περισσότεροι μαζί με τους αιώνες. Σ' αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές (!!!), είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τα αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ήμουν άρρωστος. Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας» Κ.Γ.Κ.
[Υ.Γ.] Και για ν' αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι να μην επιχειρήσουνε ποτέ να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης. Όλη νύχτα απόψε επί δέκα ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ήπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθεί η ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου». Κ.Γ.Κ. (Κώστας Γ. Καρυωτάκης).
Ακόμα και σήμερα υπάρχουν απορίες και αντιθέσεις στην ερμηνεία αυτής της επιστολής. Μέχρι σήμερα έρευνες για τη βιογραφία και το τέλος του Κώστα Καρυωτάκη έχουν πραγματοποιήσει οι εξής:
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιάννης Σαββίδης: Γιάννη Σαββίδης (επιμέλεια): Καρυωτάκη Κώστα «Ποιήματα και πεζά». Εκδόσεις Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1984
Φρέντυ Γερμανός: Ντοκιμαντέρ ΕΡΤ στην Πρέβεζα με τίτλο "Το τέλος του Κώστα Καρυωτάκη" , 1981
Χαράλαμπος Γκούβας: 3 συνεντεύξεις για τον Κώστα Καρυωτάκη, από Πρεβεζάνους της εποχής του: Από Κώστα Προβατά, από Ιωάννη Βούρβαχη, και από Γαλάτεια Κονταράτου, 1998.
Τάσος Ψαράς, σκηνοθέτης: Για το γύρισμα της τηλεοπτικής του σειράς έκανε έρευνα σε αρχεία Νομαρχιών, δημοτολόγια, Στρατιωτικά αρχεία κλπ, έτος 2009.
Ένας λόγος που φαίνεται να ώθησε τον Καρυωτάκη στην αυτοκτονία είναι και η σύφιλη από την οποία πιθανολογείται ότι έπασχε. Ο καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Γ.Π. Σαββίδης, ερχόμενος σε επαφή με φίλους και συγγενείς του ποιητή, αποκάλυψε ότι ο Καρυωτάκης ήταν συφιλιδικός, και, μάλιστα, ο αδελφός του, Θανάσης Καρυωτάκης, θεωρούσε ότι η ασθένεια συνιστούσε προσβολή για την οικογένεια. Ο Γιώργος Μακρίδης, στη μελέτη του για τον Καρυωτάκη, διατυπώνει την άποψη ότι "ο ποιητής αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα, όχι πιεζόμενος από τη μετάθεσή του εκεί, αλλά φοβούμενος να νοσηλευτεί σε ψυχιατρική κλινική, όπως συνέβαινε με όλους τους συφιλιδικούς στο τελικό στάδιο της νόσου την περίοδο εκείνη". Θέλοντας, μάλιστα, να ισχυροποιήσει το επιχείρημά του, τονίζει ότι "δεν είναι δυνατόν ένας βαριά καταθλιπτικός ασθενής να αστειεύεται στο επιθανάτιο γράμμα του". Σύμφωνα με τον σύγχρονο ορισμό της κλινικής κατάθλιψης, ο ποιητής είναι βέβαιο ότι έπασχε από τη νόσο. Το έργο, η ζωή και ο θάνατος του συνιστούν ακράδαντες αποδείξεις για αυτό. Το πως η πρώτη νόσος ουσιαστικά τον οδήγησε στη δεύτερη, περιγράφεται στο τελευταίο του σημείωμα.
Ο ρόλος που ενδεχομένως έπαιξε η γυναίκα και ο έρωτας στην αυτοκτονία του Καρυωτάκη δεν αναφέρεται ούτε ως υπαινιγμός στο τελευταίο του σημείωμα, αλλά δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η ωραία και χειραφετημένη ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη τον είχε ερωτευθεί και αυτός φάνηκε να ανταποκρίνεται. Κατά την Πολυδούρη μάλιστα ήταν εκείνος που πρώτος εξομολογήθηκε τον έρωτά του Του πρότεινε να παντρευτούν, μα εκείνος δεν θέλησε. Εκείνη το απέδωσε στο χρόνιο αφροδίσιο νόσημα από το οποίο έπασχε. Μαρτυρία του φίλου του Χ. Σακελλαριάδη, αλλά και το ημερολόγιο της Πολυδούρη, δείχνουν πως δεν είχαν οι δυο τους ολοκληρωμένες σεξουαλικές σχέσεις, αν και είχε ερωτικές επαφές με κοινές γυναίκες. Όπως παρατηρεί ο καθηγητής της Ψυχιατρικής Πέτρος Χαρτοκόλλης, «ήταν περισσότερο η αδυναμία ν΄αγαπήσει η αιτία που τον ώθησε στην αυτοκτονία παρά η στέρηση της γυναικείας αγάπης» Και συνεχίζει, «Το πρόβλημα του Καρυωτάκη ήταν ότι δεν μπορούσε να αγαπήσει τις γυναίκες που μπορούσαν να τον αγαπήσουν. Έχοντας μια πολύ κακήν ιδέα για τον εαυτό του την προέβαλλε στους άλλους-πολύ εύκολο για την φθονερή πραγματικότητα μέσα στην οποία ζούσε-πλάθοντας για τον εαυτό του μια ψεύτικη εικόνα ανωτερότητας, που κατέρρεε όταν μια γυναίκα τον απέρριπτε, ενώ τον έκανε να χάνει την εκτίμησή του, για μια γυναίκα που, σαν την Πολυδούρη, μπορούσε να τον αγαπήσει».
Κώστας Καρυωτάκης (30 Οκτωβρίου 1896 – 21 Ιουλίου 1928) Έλληνας ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα το απόγευμα της 21ης Ιουλίου 1928. Θεωρείται ως ο κυριότερος εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Η ποίησή του διδάσκεται σε αρκετά Πανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. Για το έργο του έχουν γραφεί εκατοντάδες εργασίες και βιβλία, πραγματοποιήθηκαν δε δεκάδες ειδικά συνέδρια. Εκτός από το ποιητικό του έργο, ο Καρυωτάκης έγραψε επίσης πεζά ενώ έδωσε και μεταφράσεις ξένων λογοτεχνών, όπως του Φρανσουά Βιγιόν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε τον όρο «Καρυωτακισμός» αναφερόμαστε κυρίως στο κλίμα της ποίησης της γενιάς του ’20. Μετά το τέλος του ποιητή πολλοί μιμήθηκαν την ποιητική του στάση: τη μελαγχολία, το σκεπτικισμό, το υπαρξιακό αδιέξοδο, το αίσθημα ανικανοποίητου και παρακμής. Η επίδραση που άσκησε ο ποιητής στους συγχρόνους του και η τάση μίμησης του ονομάστηκαν «καρυωτακισμός»
*Η Σύφιλη είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα που προκαλείται από το βακτήριο Ωχρά Σπειροχαίτη . Η βασική οδός μετάδοσης είναι μέσω της σεξουαλικής επαφής. Μπορεί επίσης να μεταδοθεί από την μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή κατά τον τοκετό, που έχει ως αποτέλεσμα την συγγενή σύφιλη. Άλλες ανθρώπινες νόσοι που προκαλούνται από την συγγενική Ώχρα Σπειροχαίτη περιλαμβάνουν το τροπικό θήλωμα, την πίντα, και την ενδημική σύφιλη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι ενδείξεις και τα συμπτώματα της σύφιλης ποικίλουν ανάλογα, με το σε ποιο από τα τέσσερα στάδια εμφανίζεται (πρωτογενής, δευτερογενής, λανθάνουσα και τριτογενής). Το αρχικό στάδιο κλασικά εμφανίζεται με ένα απλό συφιλιδικό έλκος (ένα διαρκές, ανώδυνο, χωρίς φαγούρα, δερματικό έλκος), η δευτερογενής σύφιλη με ένα διάχυτο εξάνθημα που συχνά προσβάλλει τις παλάμες των χρειών και τα πέλματα των ποδιών, η λανθάνουσα σύφιλη με ελάχιστα έως καθόλου συμπτώματα, και η τριτογενής σύφιλη με κομμίωμα, νευρολογικά ή καρδιακά συμπτώματα. Ωστόσο έχει χαρακτηριστεί ως "ο μέγιστος μιμητής" χάρη στις συχνές άτυπες εμφανίσεις της. Η διάγνωση γίνεται συνήθως μέσω αιματολογικών εξετάσεων. Εντούτοις τα βακτήρια μπορούν επίσης να ανιχνευτούν κάτω από ένα μικροσκόπιο. Η σύφιλη μπορεί να θεραπευτεί αποτελεσματικά με αντιβιοτικά, ειδικότερα η προτιμώμενη ενδομυϊκή πενικιλίνη G (που χορηγείται ενδομυϊκά για την νευρική σύφιλη), ή άλλως η κεφτριαξόνη, και σε όσους πάσχουν από σοβαρή αλλεργία στην πενικιλίνη, από του στόματος δοξυκυκλίνη ή αζυθρομυκίνη.
Εκτιμάται πως το 1999 η σύφιλη έχει προσβάλει 12 εκατομμύρια ανθρώπους, με περισσότερο από το 90% των περιστατικών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Μετά την δραματική μείωση από την στιγμή της ευρείας διάδοσης της πενικιλίνης τη δεκαετία του ’40, οι ρυθμοί μόλυνσης αυξήθηκαν σε πολλές χώρες από την αλλαγή της χιλιετίας, συχνά σε συνδυασμό με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV). Αυτό εν μέρει αποδόθηκε στις μη ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές μεταξύ ομοφυλοφίλων αντρών, καθώς και με την αύξηση της πολυμειξίας, της πορνείας και την μειωμένη χρήση φράγματος προστασίας.
Η ακριβής προέλευση της σύφιλης είναι άγνωστη. Μία από τις δύο επικρατέστερες υποθέσεις υποστηρίζει ότι η σύφιλη μεταφέρθηκε στην Ευρώπη από το πλήρωμα του Χριστόφορου Κολόμβου κατά την επιστροφή από το ταξίδι τους στην Αμερική, ενώ η άλλη υποστηρίζει ότι η σύφιλη προϋπήρχε στην Ευρώπη, χωρίς όμως να έχει αναγνωριστεί. Αυτές οι υποθέσεις αποκαλούνται «Κολομβιανή» και «προ-Κολομβιανή», αντίστοιχα. Τα διαθέσιμα στοιχεία στηρίζουν περισσότερο την Κολομβιανή υπόθεση. Οι πρώτες γραπτές καταγραφές ξεσπάσματος σύφιλης προέκυψαν το 1494/1495 στη Νάπολη, κατά τη διάρκεια μιας γαλλικής εισβολής. Λόγω της ευρείας μετάδοσής της από τα γαλλικά στρατεύματα που επέστρεψαν, ήταν αρχικά γνωστή ως η «γαλλική νόσος», όπως αποκαλείται παραδοσιακά και σήμερα. Το 1530, το όνομα «σύφιλη» πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Ιταλό γιατρό και ποιητή Τζιρόλαμο Φρακαστόρο ως τίτλος ενός ποιήματος που έγραψε στα λατινικά δακτυλικό εξάμετρο, το οποίο περιγράφει την καταστροφή που έφερε η ασθένεια στην Ιταλία. Η σύφιλη ήταν επίσης ιστορικά γνωστή ως «Μεγάλη Ευλογιά».
Ο νοσολογικός παράγοντας, Treponema pallidum, αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από τον Φριτς Σάουντιν και τον Έρικ Χόφμαν το 1905. Η πρώτη αποτελεσματική θεραπεία (η σαλβαρσάνη) παρασκευάστηκε το 1910 από τον Πάουλ Έρλιχ, και την ακολούθησαν δοκιμές με πενικιλίνη και η επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητάς της το 1943.Πριν τον ερχομό της αποτελεσματικής θεραπείας, χρησιμοποιούταν συχνά υδράργυρος και απομόνωση, παρ’ ό,τι η αντιμετώπιση είχε συχνά χειρότερες επιπτώσεις από την ίδια την ασθένεια.
Θεωρείται ότι πολλές διάσημες ιστορικές προσωπικότητες, όπως ο Φραντς Σούμπερτ, ο Άρθουρ Σοπενχάουερ, ο Εντουάρ Μανέ και ο Αδόλφος Χίτλερ, έπασχαν από την ασθένεια.