Ο Αναστάσιος-Παντελεήμων Λειβαδίτης ήταν σημαντικός Έλληνας ποιητής από την Αθήνα. Γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα, έχοντας καταγωγή από την Κοντοβάζαινα. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως τον κέρδισε η λογοτεχνία και συγκεκριμένα η ποίηση. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Λοΐζο, τον Γιώργο Τσαγκάρη, τον Μιχάλη Γρηγορίου και από το συγκρότημα Όναρ. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ρωσικά, Σερβικά, Ουγγρικά,
Σουηδικά, Ιταλικά, Γαλλικά, Αλβανικά, Βουλγαρικά, Κινεζικά και Αγγλικά. Ανέπτυξε έντονη πολιτική δραστηριότητα στο χώρο της αριστεράς με συνέπεια να εξοριστεί από το 1947 έως το 1951. Στο Μούδρο, στη Μακρόνησο και μετά στον Αϊ Στράτη κι από κει στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα, απ' όπου αφέθηκε τελικά ελεύθερος το 1951. Στο ελληνικό κοινό ο Τάσος Λειβαδίτης εμφανίστηκε το 1946, μέσα από τις στήλες του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα (τεύχ. 55,15-11-46) με το ποίημα «Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη». Το 1947 συνεργάστηκε στην έκδοση του περιοδικού «Θεμέλιο». Το 1952
εξέδωσε την πρώτη του ποιητική σύνθεση με τίτλο «Μάχη στην άκρη της
νύχτας» και εργάστηκε επίσης σαν κριτικός ποίησης στην εφημερίδα Αυγή, και το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης», όπου
δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια. Στο διάστημα της Χούντα των Συνταγματαρχών ο ποιητής για βιοποριστικούς λόγους μεταφράζει ή διασκευάζει
λογοτεχνικά έργα για λαϊκά περιοδικά ποικίλης ύλης με το ψευδώνυμο
Pόκκος. Πέθανε στην Αθήνα 30 Οκτωβρίου 1988, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο από
ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα
ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο «Χειρόγραφα του Φθινοπώρου».
Μερικά από τα ποιήματα του που μελοποιήθηκαν και έμεινα για πάντα είναι: η Δραπετσώνα, Βρέχει στη φτωχογειτονιά, Μάνα μου και Παναγιά, Για να σε συναντήσω, Σαββατόβραδο
Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου
https://www.youtube.com/watch?v=dKzCE251Gq0&spfreload=10
Ποίηση: Τάσος Λειβαδίτης
Μελοποίηση: Φίλιππος Πλιάτσικας
Εκτέλεση: Όναρ
Το «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου» θεωρήθηκε «κήρυγμα ανατρεπτικό»
και κατασχέθηκε. Τελικά το δικαστήριο (Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, 10
Φεβρουαρίου 1955) τον απάλλαξε λόγω αμφιβολιών. Τάσος Λειβαδίτης (ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΕΤ1) http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/tasos_leibadiths_poems.htm
Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου»), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του «Συμφωνία αρ.Ι»), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή «Βιολί για μονόχειρα»), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας»). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Εταιρείας Συγγραφέων». Έγραψε επίσης κι ένα μικρό τόμο με τίτλο: «Έλληνες ποιητές», ο οποίος αναφέρεται στις συλλογές που εκδόθηκαν την περίοδο 1978-1981, και αποτελεί μια απογραφή 74 ποιητικών συλλογών.
Όπως σημειώνει ο Τίτος Πατρίκιος, φίλος και συνεργάτης του Λειβαδίτη, ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε». Και παρακάτω: «άσκησε την κριτική με διεισδυτική ευαισθησία, με στοχασμό που δεν κατέληγε σε κάποια κανονιστικότητα, με άνοιγμα σε όλους τους τρόπους της ποίησης και αγάπη για όλους τους ποιητές, χωρίς εύνοιες και πατερναλισμούς». Έργα
Ποίηση:
«Μάχη στην άκρη της νύχτας». Αθήνα, Κέδρος, 1952. «Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας». Αθήνα, Κέδρος, 1952. «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου». Αθήνα, Κέδρος,1953. «Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο». Αθήνα, Κέδρος, 1956. «Συμφωνία αρ.Ι». Αθήνα, Κέδρος, 1957. «Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια». Αθήνα, Κέδρος, 1958. «Καντάτα». Αθήνα, Κέδρος, 1960. «25η ραψωδία της Οδύσσειας. Αθήνα, Κέδρος, 1963. «Ποίηση (1952-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1965. «Οι τελευταίοι». Αθήνα, Κέδρος, 1966. «Νυχτερινός επισκέπτης». Αθήνα, Κέδρος, 1972. «Σκοτεινή πράξη». Αθήνα, Κέδρος, 1974. «Οι τρεις». Αθήνα, Κέδρος, 1975. «Ο διάβολος με το κηροπήγιο». Αθήνα, Κέδρος, 1975. «Βιολί για μονόχειρα». Αθήνα, Κέδρος, 1976. «Ανακάλυψη». Αθήνα, Κέδρος, 1978. «Ποιήματα (1958-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1978. «Εγχειρίδιο ευθανασίας». Αθήνα, Κέδρος, 1979 «Ο Τυφλός με το λύχνο». Αθήνα, Κέδρος, 1983 «Βιολέτες για μια εποχή». Αθήνα, Κέδρος, 1985. «Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα». Αθήνα, Κέδρος, 1987. «Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου». Αθήνα, Κέδρος, 1990. «Απάνθισμα». Αθήνα, Κέδρος, 1997. Συγκεντρωτικές εκδόσεις: «Ποίηση 1» (1952-1966). Αθήνα, Κέδρος, 1985. «Ποίηση 2» (1972-1977). Αθήνα, Κέδρος, 1987. «Ποίηση 3» (1979-1987). Αθήνα, Κέδρος, 1988.
Πεζογραφία:
«Το εκκρεμές». Αθήνα, Κέδρος, 1966.[2]
Μετάφραση του έργου του
"THE BLIND MAN WITH THE LAMP", είναι η πρώτη ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή που μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα, μόλις το 2014 από τον Ν. Ν. Τρακάκη και εκδόθηκε από τις εκδόσεις "Denis Harvey", Limni, Evia, Greece.
Τιμές και διακρίσεις
ΑπάντησηΔιαγραφήΤιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του «Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου»), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του «Συμφωνία αρ.Ι»), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή «Βιολί για μονόχειρα»), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το «Εγχειρίδιο ευθανασίας»).
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της «Εταιρείας Συγγραφέων».
Έγραψε επίσης κι ένα μικρό τόμο με τίτλο: «Έλληνες ποιητές», ο οποίος αναφέρεται στις συλλογές που εκδόθηκαν την περίοδο 1978-1981, και αποτελεί μια απογραφή 74 ποιητικών συλλογών.
Όπως σημειώνει ο Τίτος Πατρίκιος, φίλος και συνεργάτης του Λειβαδίτη, ήταν τόσο αφοσιωμένος στην ποίηση ώστε όσα ποιήματα του έστελναν «τα διάβαζε όλα ως το κόκαλο και όσο μεγαλύτερη αξία τους έβρισκε, τόσο την αναγνώριζε και τη διακήρυσσε». Και παρακάτω: «άσκησε την κριτική με διεισδυτική ευαισθησία, με στοχασμό που δεν κατέληγε σε κάποια κανονιστικότητα, με άνοιγμα σε όλους τους τρόπους της ποίησης και αγάπη για όλους τους ποιητές, χωρίς εύνοιες και πατερναλισμούς».
Έργα
Ποίηση:
«Μάχη στην άκρη της νύχτας». Αθήνα, Κέδρος, 1952.
«Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας». Αθήνα, Κέδρος, 1952.
«Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου». Αθήνα, Κέδρος,1953.
«Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο». Αθήνα, Κέδρος, 1956.
«Συμφωνία αρ.Ι». Αθήνα, Κέδρος, 1957.
«Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια». Αθήνα, Κέδρος, 1958.
«Καντάτα». Αθήνα, Κέδρος, 1960.
«25η ραψωδία της Οδύσσειας. Αθήνα, Κέδρος, 1963.
«Ποίηση (1952-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1965.
«Οι τελευταίοι». Αθήνα, Κέδρος, 1966.
«Νυχτερινός επισκέπτης». Αθήνα, Κέδρος, 1972.
«Σκοτεινή πράξη». Αθήνα, Κέδρος, 1974.
«Οι τρεις». Αθήνα, Κέδρος, 1975.
«Ο διάβολος με το κηροπήγιο». Αθήνα, Κέδρος, 1975.
«Βιολί για μονόχειρα». Αθήνα, Κέδρος, 1976.
«Ανακάλυψη». Αθήνα, Κέδρος, 1978.
«Ποιήματα (1958-1963)». Αθήνα, Κέδρος, 1978.
«Εγχειρίδιο ευθανασίας». Αθήνα, Κέδρος, 1979
«Ο Τυφλός με το λύχνο». Αθήνα, Κέδρος, 1983
«Βιολέτες για μια εποχή». Αθήνα, Κέδρος, 1985.
«Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα». Αθήνα, Κέδρος, 1987.
«Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου». Αθήνα, Κέδρος, 1990.
«Απάνθισμα». Αθήνα, Κέδρος, 1997.
Συγκεντρωτικές εκδόσεις:
«Ποίηση 1» (1952-1966). Αθήνα, Κέδρος, 1985.
«Ποίηση 2» (1972-1977). Αθήνα, Κέδρος, 1987.
«Ποίηση 3» (1979-1987). Αθήνα, Κέδρος, 1988.
Πεζογραφία:
«Το εκκρεμές». Αθήνα, Κέδρος, 1966.[2]
Μετάφραση του έργου του
"THE BLIND MAN WITH THE LAMP", είναι η πρώτη ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή που μεταφράστηκε στην αγγλική γλώσσα, μόλις το 2014 από τον Ν. Ν. Τρακάκη και εκδόθηκε από τις εκδόσεις "Denis Harvey", Limni, Evia, Greece.