Τιμή και Δόξα προς τους γονείς και ειδικά τις μάνες των παλληκαριών της ΕΟΚΑ

ΗΡΩΩΝ ΓΕΝΝΗΤΟΡΕΣ

Στις 5 Ιουλίου 1958 στο χωριό Αυγόρου της επαρχίας Αμμοχώστου οι Άγγλοι συνέβαλαν ένα 15χρονο μαθητή τον Κυριάκο Μακρή και τον υποχρέωσαν να κατεβάσει τα συνθήματα που είχαν αναρτηθεί στην κεντρική πλατεία του χωριού. Στην άρνηση του μικρού όρμησαν οι γυναίκες να τον απελευθερώσουν και κτυπούν τις καμπάνες. Η 32χρονη Λουκία Λαουτάρη Παπαγεωργίου έγκυος και μάνα 6 παιδιών τρέχει να βοηθήσει τις άλλες γυναίκες που δέχονταν επίθεση. Οι Άγγλοι στρατιώτες ταμπουρώνονται στο τεθωρακισμένο όχημα τους και ανοίγουν πυρ αδιακρίτως. Απο τα πυρά των Άγγλων η Λουκία Λαουτάρη Παπαγεωργίου και ο Παναγιώτης Ζαχαρίου πέφτουν νεκροί και άλλοι 18 τραυματίζονται. Ο Στρατηγός Διγενής χαρακτήρισε την Λουκία Λαουτάρη ως την "σύγχρονη Μπουμπουλίνα της ΕΟΚΑ."   

Ο Γεώργιος και η Κατερίνα Κτωρή πρέπει να είναι διπλά και τριπλά περήφανοι για τον γιό τους Ανδρέα Γεωργίου, καθώς ο ήρωας στις 30 Οκτωβρίου 1956 στη γενέτειρα του Αναρίτα ετοίμασε ενέρδρα στην Αγγλική περίπολο που ερχόταν. Ο Ανδρέα πυροδότησε την βόμβα και ήταν έτοιμος να την ρίψει όταν ο Άγγλος στρατιώτης από το αυτοκίνητο έριξε καραμέλες στα παιδιά του δημοτικού σχολείου, τα οποία έτρεξαν προς το αυτοκίνητο να τις πάρουν. Ο Ανδρέας δεν έριξε την αναμμένη βόμβα προσπάθησε να την ρίξει σε άλλη κατεύθυνση σε ένα ερειπωμένο ακατοίκοιτο σπίτι. Η βόμβα όμως εξερράγει στο χέρι του και σκοτώθηκε. Η μάνα του ήρωα γιού της, είπε χαρακτηριστικά:

"Ευγνωμονώ τον Θεό, τόσο εγώ όσο και όλοι οι συγχωριανοί μου, που το παιδι μου προτίμησε να σκοτωθεί, παρά να σκοτώσει τα μωρά του κόσμου. Μη κακόν, αν έριχνε τη βόμβα του θα σκοτώνονταν πολλά παιδιά, μαζί και η μικρή του αδελφούλα, που τόσο την αγαπουσε ο Ανδρέας μου" 

 

Ο Αναξαγόρας Αναξογόρου και Μηνοδώρα Λουκά όταν άκουσαν πως γιός τους Κώστας σκοτώθηκε μαζί με άλλους τρεις συναγωνιστές του (Ανδρέα Πατσαλίδη, Αλέκο Κωνσταντίνου, Παναγιώτη Γεωργιάδη) στο χωριό Κούρδαλι στις 20 Ιουνίου 1947 φτιάχνοντας νάρκες δεν λυπήθηκαν. Ο πατέρας ακούγοντας το μαντάντο είπε: 

"Έχασα τον πρώτο. Έχω αμέσος άλλον, έτοιμο να πάρει τη θέση του στον αγώνα"

Ο Κυριάκος και η Φλουρέντζα Κάρυου προσέφεραν όλα τα παιδιά τους στον αγώνα. Ως γνωστόν ο Ανδρέας Κάρυος έπεσε στις 2 Σεπτεμβρίου 1958 στην Μάχη του Αχυρώνα. Ο αδελφός του Γιώργος Κάρυος παρότι χωλός, κατάφερε και απέδρασε από τα κρατητήρια Κοκκκινοτριμιθιάς και ενώθηκε με αντάρτικη ομάδα στον Τομέα Μόρφου. Ο Γιώργος Κάρυος πέθανε στις 28 Οκτωβίου 1958 στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας μετά από τραυματισμό του σε σύγκρουση με Άγγλους στρατιώτες. Η μητέρα ντυνόταν στα μαύρα για να αποχαιρετήσει και το άλλο παιδί της:

"Κάθε σαράντα τζ΄ ένα γυιό διώ εις την πατρίδα

τζ΄ εύχομαι πως γρήγορα θα έρθει Ελευθερία". 

"Καταραμένοι να ΄στε, καταραμένοι τζαι αιώνια
 τζι αν δεν κανήσουν τα παιθκιά ας πάσην τζαι τα αγγόνια"

Η μητέρα του Ευαγόρα Παλληκαρίδη Αφροδίτη ακούγοντας ότι οι Άγγλοι συνέλαβαν τον Ευαγόρα και ότι θα τον δικάσουν είπε στο σύζυγο της Μιλτιάδη:

"Εγώ εν εγέννησα παιδί να τον λαλούν προδότη,
χαλάλιν της πατρίδας μου το γαίμαν του παιδκιού μου!"

Ο Ιωάννης και η Ανδριανού Πεττεμερίδη προσέφερε για την απελευθέρωση της Πατρίδος με μεγαλύτερη όλων την θυσία του γιου τους Χαράλαμπου στις 6 Οκτωβρίου του 1958 στην τοποθεσία Μούττη του Σαράντι, μεταξύ των χωριών Σπήλια και Λαγουδερά νοτιοδυτικά των Κανναβιών. Η μητέρα του είπε κάποτε στην τηλεόραση

"Χαμπή μου που πολέμησες στης Μαδαρής τα μέρη,
το αίμα σου που χύθηκε Ελευθεριά να φέρει
τζαι τα βουνά της Μαδαρής Θεέ εχαμήλώσαν 

να δω τζαι τον Χαράλμπο τζαι πάλαι να αψηλώσαν. 

Χαμπή μου που σ΄ ανάγιωσα μέσα στις δκυο μου αγκάλες

 τζαι τώρα που ΄φυες π' όσσω μου τζαι έκαμες άλλες μάνες
τζι΄ αφού έφυες π' όσσω μου τζαι επήες μακριά μου

έχασα την νεότη μου τζαι ούλλην την χαρά μου.

Οκτώ παιθκιά στην πόρτα μου τζαι έχασα το ένα

τζαι κλαίω τζαι οδύνωμαι για λλόου σου εσένα.

Ξύπα Χαμπή Καραμανλή, ξύπνα να δεις το ήλιο.

Ξύνα να δεις το γαίμα σου που έγινε βασίλειο."

και η σύζυγος του ήρωος Ελένη τον αποχαιρετά 

"Χαμπή μου που πολέμησες στης Μαδαρής τα μέρη,

πέταξε η ψυχούλα σου σε μυρωμένα αγέρη. 

Χαμπή μου που πολέμησες τους Βρετανούς με θάρρος 

σαν Λεωνίδας έπεσες σαν Μαρανθωνομάχος. 

Χαμπή μου, σου ορκιζόμαστε ποτέ δε σε ξεχνούσε 

και το αγώνα π' άρχισες εμείς τον προχωρούμε."

Ο Παναγιώτης Συμεού είναι μαζί με τον Σάββα Ροτσίδη οι τελευταίοι νεκροί του αγώνα. Ο ήρωας Παναγιώτης Συμεού σκοτώθηκε από Άγγλους στρατιώτες την αυγή της 25ης Νοεμβρίου 1958 στην Λεμεσό, όταν αποπειράθηκε να δραπετεύσει. Οι γονείς του, ο Συμεών Δημητρίου και η Μυριάνθη Αθηνάκη στο πρώτο μνημόσυνο του παιδιού τους ήταν χαρούμενοι. Καθώς καθ΄ υπόδειξη της μάνας ζήτησαν όπως οι κοπέλες του χωριού να χορέψουν καλαματιανό, τραγουδώντας δικούς του στίχους, στίχους που τραγουδούσε και ο ίδιος όταν χόρευε με την μητέρα του.

"Αν μάθεις πως σκοτώθηκα, χαρές να ΄χετε όλοι

για της πατρίδας την τιμή, είναι γλυκό το βόλι..."  

Ο Ηλίας Λουκά και Παναγιώτα Ηλία από τον Αγρό, γονείς του αγωνιστή της ΕΟΚΑ Πέτρου Ηλιάδη καμάρωναν το γιο του για το ήθος και τον πατριωτισμό του εντούτοις γνώριζαν όμως και τους θανάσιμους κινδύνους που διέτρεχε ο γιος τους. Η κηδεία του νεαρού παλλικαριού έγινε στη γενέτειρά του και ο πατέρας του τον αποχαιρέτησε με ένα δάφνινο στεφάνι και  λέγοντας του 

"Έχει η δάφνη μυρωδιά, Πέτρο μου, μα έχει και πικράδα”

Ο Πιερής και η Αντωνού Αυξεντίου έδωσαν προς την πατρίδα το σμαραγδένιο στέμμα, δώρησαν το πιο όμορφο και πολίτμο πετράδι της. Τα λόγια της μάνας του ήρωα Γρηγόρη Αυξεντίου αποδεικνύουν περίτρανα πως μόνον τέτοιες μάνες γεννούν τέτοιους ήρωες.

Στο πρώτο μνημόσυνο του ήρωα στον Μαχαιρά η μητέρα του θα πει

"Έφκασ στην πορτα να σε δω 

με τ΄οπλο εις το σιερι 

τζαι το ονομα σου ακουστηκε 

σ΄ολην την οικουμενη "

Η ίδια σε κηδεία άλλου αγωνιστή στην Αμμόχωστο θα του πει

"Τζει πανω τζιει ψηλα που πας

αν δεις νεκρο με κοκκαλα κρουσμενα

δώσ΄ του πολλους σιεραιτισμους 

γιατέ εν γιος μου εμενα"

και το κορυφαίο όλων

"Χαλάλιν της πατρίδας μου, το φως μου, η ζωή μου,
τζι αφού εν επαραδόθηκεν ας έσιει την ευτζήν μου.

Τζιαι έτσι πάνω θα νικά, όπως τες Ελληνίδες
που επιάννασιν τα όπλα τους τζιαι τζείνες οι ιδίες
εχόγλασεν το γιαίμα μου όπλο να του πάρω 
πας τα βουνά του Μασιαιρά τζει πάνω να πεθάνω."

Η μητέρα του Γρηγόρη Αυξεντίου (Ζωντανό Ντοκουμέντο)

https://www.youtube.com/watch?v=UsY5IVdryRE

Ξύπνα Γληόρη για να δείς που κόντεψεν η Νίκη

https://www.youtube.com/watch?v=dbayWN8Zg_U

Ο επικήδειος λόγος της μάνας του ήρωα Γρηγόρη Αυξεντίου μελοποιημένος από τον Γιώργο Θεοφάνους και ερμηνευμένος εξαιρετικά από την Μαρινέλλα στην παράσταση ΤΡΑΓΟΥΔΩ ΤΟ ΝΗΣΙ ΜΟΥ"

 Οι γονείς του ήρωα Σάββα Ροτσίδη Γεώργιος και Αναστασία τον έντυσαν με γαμπρικό κοστούμι στο Σανατόριο της Κυπερούντας, απ' όπου τον παρέλαβαν μετά το θάνατό του και, δεχόμενοι στο σπίτι τους το πλήθος του κόσμου που μαζεύτηκε από όλη την Κύπρο να τον αποχαιρετήσει, παράγγειλαν να κτυπήσουν αναστάσιμα οι καμπάνες και πρόσφεραν κουραμπιέδες.

Πηγή: Οι ηρωομάρτυρες της ΕΟΚΑ, Παναγιώτα Ψιλλίτα-Ιωάννου, 
Συμβούλιου Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959