Λαχνίσματα ή κληρωσιές

Με τον όρο λαχνίσματα (από το ρήμα "λαγχάνω" και από το ουσιαστικό "λαχνός") ονομάζονται παιδικά κυρίως τραγούδια με μονότονο παραδοσιακό ρυθμό, που λέγονται πριν την έναρξη ομαδικών παιχνιδιών όπως το κρυφτό, προκειμένου να καθορισθεί με κλήρο είτε ο πρώτος, είτε ο τελευταίος από τον οποίο θ΄ αρχίσει το παιχνίδι. Όλα τα λαχνίσματα απαγγέλονται συλλαβιστά, ώστε σε κάθε συλλαβή να αντιστοιχίζεται καθαρά ένα προς ένα τα παιδιά που λαμβάνουν μέρος στην επιλογή-κλήρωση. Λαχαίνω σημαίνει συναντώ ή αποκτώ κάτι με τυχαία.

Οι ιδιαιτερότητες: Αν και τα λαχνίσματα είναι μέρος της προφορικής παράδοσης στον κόσμο των παιδιών, οι λέξεις λαχνίσματα, λαγχανίσματα και κληρωσιές αυτές καθαυτές δεν είναι μέρος της προφορικής αυτής παράδοσης και είναι σχεδόν άγνωστες στα παιδιά. Τα περισσότερα λεξικά/εγκυκλοπαίδειες αναφέρουν το ρήμα λαγχάνω, αλλά δεν περιέχουν τα λαγχανίσματα ούτε τα λαχνίσματα, ούτε τις κληρωσιές. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη συγγραφή του παρόντος κειμένου, οι λέξεις λαγχανίσματα και κληρωσιές δεν εμφανιζόταν να υπάρχουν ούτε μια φορά στο σύνολο των κειμένων που βρίσκεται αναρτημένο σε ελληνική γλώσσα στο διαδίκτυο, όταν ερευνήθηκε με τη βοήθεια των πιο γνωστών μηχανών αναζήτησης, ενώ η λέξη λαχνίσματα βρέθηκε σε χρήση, έστω και περιορισμένη (περίπου 300 αναφορές). Πιθανολογείται λοιπόν ότι οι όροι αυτοί είναι λόγιοι και πιθανότατα νεοπαγείς (νεολογισμοί), δημιουργημένοι από φιλόλογους κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Παρόμοια ποιηματάκια, συνήθως με έννοια, αλλά και ακατανόητα όπως και στα ελληνικά υπάρχουν και σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες, μια ένδειξη της παγκόσμιας γλώσσας των παιχνιδιών των παιδιών.

Σημαντικότερα λαχνίσματα είναι: Α μπε μπα μπλομ, Δεν περνάς κυρά Μαρία, Άκατα μάκατα, Κοπερτί, Άνα μετάβλα, Μαριάμ, Ο Καρακατσάνης, Έχω ένα αυτοκίνητο, Ένα δύο τρία, Ενι μένι, Το γουρούνι, Κινεζάκι, Το παπούτσι που βρωμάει κ.

Τα Ζουζούνια (Παιδικό Συγκρότημα)
https://www.youtube.com/watch?v=CJRPptHFCP4&index=2&list=PLTQqehdO8XqJvcihbjHsWv3KBhdQOhjTx&spfreload=1

Συνήθως τον κλήρο αποτελεί η τελευταία συλλαβή των τραγουδιών αυτών. Στα τραγούδια μπορεί να υπάρχουν και ερωτοαποκρίσεις, οπότε από τις συλλαβές αυτών καθίσταται πιο δύσκολο να βρεθεί εκ των προτέρων σε ποιόν θα τύχει η τελευταία συλλαβή. Μετά το πρωταρχικό ερώτημα "Να τα βγάλουμε;", κάποιο παιδί - συνήθως αυτό που έκανε την ερώτηση - κάνει τη "μάνα" και αφού όλα τα υπόλοιπα παιδιά (από δύο και πάνω) αποδέχονται τη πρόσκληση, κάνουν κύκλο και η μάνα αρχίζει το τραγούδι (λαγχάνισμα). Χαρακτηριστικό αυτών των τραγουδιών είναι ότι πολλές φορές ξεκινάνε με την αρχική λέξη μπουφ. Πολλά από τα λαχνίσματα είναι πραγματικά "καβαλιστικά" ή "μαγικά". Θα περιμέναμε φυσιολογικά, ότι ο παίκτης στον οποίο τυχαίνει η τελευταία συλλαβή θα έπαιρνε και το ρόλο για τον οποίο γινόταν λόγος. Όμως αυτό θα ήταν πολύ απλό, αντίθετα, αυτός ο παίκτης βγαίνει, και το λάχνισμα ξαναρχίζει μέχρι να μείνει ένας μόνο παίκτης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ίδιο το λάχνισμα είναι κι αυτό ένα παιχνίδι. Τα παιδιά που συμμετέχουν διασκεδάζουν με το λάχνισμα, επειδή κάθε φορά ανανεώνεται η συγκίνηση που νιώθουν πριν μάθουν σε ποιον θα πέσει η τελευταία συλλαβή. Τα λαχνίσματα είναι πολύ διαδεδομένα όχι μόνο στις πόλεις αλλά και στην ελληνική ύπαιθρο, και τα σημαντικότερα αυτών λέγονται πανελλαδικά. Πολλά από αυτά είναι ακατανόητα πλην όμως ακούγονται θαυμάσια από τα παιδιά που τα διαδίδουν στα μικρότερα.

Ήταν ένα μικρό καράβι
https://www.youtube.com/watch?v=i26UecU9BaM

Παιδικά Τραγουδάκια

http://mousikovlog.blogspot.com/2014/12/blog-post_17.html