10/8/14

Αλέκος Παναγούλης (1939-1976)

"Ενα Σπάνιο ρεπορτάζ-αφιέρωμα για τον Αλέξανδρο Παναγούλη"


Ο Αλέξανδρος Παναγούλης βασανίζεται καθημερινά, με τα πιο ευφάνταστα, σκληρά και αποκρουστικής σύλληψης βασανιστήρια καθ΄ όλη την διάρκεια της κράτησης του. Η αυτοκυριαρχία του, η αυτοπειθαρχία του, το πείσμα στο να υπερασπιστεί αυτό που πιστεύει και το χιούμορ που διέθετε λειτουργούν σαν ασπίδες χάρη στις οποίες κατορθώνει να επιβιώσει τον σωματικό και ψυχικό βιασμό. Κατά πολλούς, στις φυλακές του Μπογιατίου γράφει τα καλύτερα του ποιήματα στον τοίχο του κελιού του ή σε μικροσκοπικά παλιόχαρτα, με μελάνι συχνά το ίδιο του το αίμα. Πολλά από τα ποιήματα του δεν διασώθηκαν. Αρκετά όμως από αυτά είτε κατάφερε να τα βγάλει από την φυλακή με διάφορους τρόπους είτε να τα ξαναγράψει αργότερα χάρη στο ισχυρό μνημονικό του. Το 1972, ενώ ήταν ακόμη στη φυλακή, εκδίδεται στο Παλέρμο η πρώτη ποιητική του συλλογή στα Ιταλικά Altri seguiranno: poesie e documenti dal carcere di Boyati (Άλλοι θα ακολουθήσουν: ποίηση και ντοκουμέντα από τις Φυλακές του Μπογιατίου) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Ιταλό πολιτικό Φερούτσιο Πάρη και τον Ιταλό σκηνοθέτη και καλλιτέχνη Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Για το έργο του αυτό ο Α. Παναγούλης βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας Βιαρέτζιο (Premio Viareggio Internazionnale) τη χρονιά που ακολούθησε. Μετά την απελευθέρωση του ο Παναγούλης εξέδωσε στο Μιλάνο την δεύτερή του ποιητική συλλογή στα Ιταλικά Vi scrivo da un carcere in Grecia (Μέσα από Φυλακή σας γράφω στην Ελλάδα) με εισαγωγικό σημείωμα από τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι. Είχε προηγηθεί η έκδοση στα ελληνικά τετραδίων όπως η συλλογή με τίτλο "Η Μπογιά".

Η ζωή και το έργο του Αλέξανδρου Παναγούλη τροφοδότησε τους καλλιτεχνικούς κύκλους. Ο διάσημος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, κατατρεγμένος επίσης για τα πολιτικά του πιστεύω από την Χούντα των Συνταγματαρχών, μελοποίησε ποιήματα του. Ακόμη, η ποίηση και η ζωή του, έγινε αντικείμενο μελέτης για πολλούς ερευνητές. Σε αυτή την ομάδα εντάσσεται και το έργο "Un Uomo" που εκπονήθηκε από την Ιταλίδα δημοσιογράφο και σύντροφό του Οριάνα Φαλάτσι. Κατά πολλούς, ο Αλέξανδρος Παναγούλης, ο παραλίγο «τυραννοκτόνος», με την θαρραλέα του πράξη (την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα) έχει καθιερωθεί σαν σύμβολο της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών και χάρη στο πολιτικό του ήθος εμπνέει τις νέες γενιές στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.

Κόκκινος τριαντάφυλο (Για τον Αλέκο Παναγούλη)
https://www.youtube.com/watch?v=dVYPHZnhLT0 
Στίχοι-Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας

  
«Δεν επεδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Δεν είμαι ικανός να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Επεδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο.» 

"...Ο Παναγούλης ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον καιρό του, πολύ μεγαλύτερος από τα δικά μας μέτρα και σταθμά, πολύ μεγαλύτερος από τις μεταπολιτευτικές μας ανάγκες και προσδοκίες. Για αυτό και τον τυλίγουμε με την αμηχανία μας, για αυτό και τον παραδίνουμε στη σιωπή. Τον εξωθούμε στο περιθώριο του νου μας γιατί δεν τον αντέχουμε, τον διώχνουμε από μέσα μας γιατί δειλιάζουμε να τον συλλογιστούμε είναι η ίδια μοναξιά εκείνων των παλιών ηρώων του Σοφοκλή --σκέψου τον Οιδίποδα, την Αντιγόνη, τον Φιλοκτήτη, τον Ηρακλή. Ο Παναγούλης κάμποσες φορές στη σύντομη ζωή του, βίωσε τούτη την τραγική μοναξιά...." 
 Το υπόλοιπο άρθρο θα το βρείτε εδώ: http://www.24grammata.com/?p=5113

Εκείνος ήταν μόνος
https://www.youtube.com/watch?v=i7hrkoTkkmA
Στίχοι-Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας

"Με αφορμή την δολοφονία του την μέρα της Εργατιάς του 1976. Από τις ίδιες σκοτεινές δυνάμεις του παρακράτους είχε χάσει πιο πρίν τον πατέρα του και τον ένα αδελφό του, που τον "μπάρκαραν ", ένα βράδυ σε ένα καράβι και από τότε δεν ξαναβρέθηκε ποτέ. Ο Παναγούλης που άντεξε τόσα βασανιστήρια στην ΕΑΤ-ΕΣΑ και στα μπουντρούμια που τον μετέφεραν, δίκαια έγινε το ίνδαλμα, ο ηγέτης και ο εμψυχωτής της νεολαίας, αλλά και των μετέπειτα γενεών ως σήμερα."

"ΑΝ ΖΟΥΣΕ ΔΕ ΣΗΜΕΡΑ, ΘΑ ΕΔΙΝΕ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ, ΠΟΥ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗΣΕ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ, Ο ΙΔΙΟΣ ΚΑΙ ΟΛΗ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ. ΜΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΕΧΟΥΝ ΒΓΑΛΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ, ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΝΤΟΠΙΟΙ ΑΙΩΝΙΟΙ ΑΠΟ ΓΕΝΕΑ ΣΕ ΓΕΝΕΑ ΠΡΟΔΟΤΕΣ.
ΜΑΚΑΡΙ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ, ΝΑ ΞΑΝΑΦΕΡΕΙ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΜΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ." konstantakopoulos1

6 σχόλια:

  1. Ο Αλέξανδρος Παναγούλης (2 Ιουλίου 1939 – 1 Μαΐου 1976) υπήρξε πολιτικός και ποιητής. Δραστηριοποιήθηκε στον αγώνα κατά της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Παγκόσμια γνωστός, ιδιαίτερα για την θαρραλέα του πράξη, την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου στις 13 Αυγ 1968. Στην μεταπολίτευση εκλέχθηκε βουλευτής με την Ένωση Κέντρου.

    Ο Α. Παναγούλης γεννήθηκε στην Γλυφάδα. Δευτερότοκος γιος της Αθηνάς Κακαβούλη και του Βασιλείου Παναγούλη, αξιωματικού του στρατού ξηράς. Αδερφός του Γεωργίου Παναγούλη, θύματος του καθεστώτος των Συνταγματαρχών, και του Ευσταθίου Παναγούλη, μετέπειτα πολιτικού. Εξαιτίας της κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα, ο Α. Παναγούλης πέρασε μέρος της παιδικής του ηλικίας στη Λευκάδα. Σπούδασε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων.

    Πνεύμα ελεύθερο και δημοκρατικό, ο Α. Παναγούλης συμμετείχε ενεργά στον αγώνα για την επαναφορά της δημοκρατίας και εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος του Γ. Παπαδόπουλου. Λιποτάκτησε από το στράτευμα και ίδρυσε την οργάνωση Εθνική Αντίσταση. Αυτοεξορίστηκε στην Κύπρο για να καταστρώσει σχέδιο δράσης. Εκεί έρχεται σε επαφή με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη και άλλους. Επανέρχεται στην Ελλάδα και μαζί με στενούς του συνεργάτες σχεδιάζει την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου την 13η Αυγ 1968 κοντά στη Βάρκιζα. Αποτυγχάνει και συλλαμβάνεται.

    Μετά από μερόνυχτα συνεχούς βασανισμού, οδηγείται ημιθανής στο νοσοκομείο και κατόπιν δικάζεται από το Στρατοδικείο και καταδικάζεται δις εις θάνατον, μαζί με άλλα μέλη της Εθνικής Αντίστασης, στις 17 Νοε 1968. Μεταφέρεται στην Αίγινα για την εκτέλεση η οποία όμως ματαιώθηκε χάρη στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας και αφού προσπάθησαν να πείσουν τον Παναγούλη να υπογράψει για να του δοθεί χάρη. Στις 25 Νοε 1968 ο Παναγούλης μεταφέρθηκε από την Αίγινα στις Στρατιωτικές Φυλακές του Μπογιατίου (Σ.Φ.Μ.), όπου και του επιβλήθηκε η "ποινή του εντοιχισμού". Από εκεί δραπετεύει στις 5 Ιουν 1969, συλλαμβάνεται όμως εκ νέου και οδηγείται προσωρινά στο στρατόπεδο στου Γουδή για να μεταφερθεί μετά από ένα μήνα και πάλι στις φυλακές Μπογιατίου. Εκεί τον περιμένει η απομόνωση σε κελί που το έφτιαξαν ειδικά για τον Παναγούλη και ήταν σαν αντίγραφο τάφου. Επιχειρεί να δραπετεύσει αρκετές φορές ανεπιτυχώς. Γράφει ποιήματα ως διέξοδο. Συνεχίζει να γράφει ακόμα και όταν του κατάσχουν κάθε γραφική ύλη χρησιμοποιώντας για μελάνι το αίμα του και για χαρτί τους τοίχους του κελιού του.

    Τον Αύγουστο του 1973 – μετά από 4,5 σχεδόν χρόνια φυλάκισης – απελευθερώθηκε βάση της γενικής αμνηστίας που απένειμε το καθεστώς των συνταγματαρχών στους πολιτικούς κρατούμενους. Αυτοεξορίζεται εκ νέου, αυτή τη φορά στην Φλωρεντία, για να επαναδραστηριοποιηθεί στην αντίσταση, ουσιαστικά όμως συνεχίζει την αντίσταση στην Ελλάδα ερχόμενος κρυφά όπου και οργανώνει ομάδες αντίστασης.

    Στην μεταπολίτευση εκλέγεται βουλευτής Β΄ Αθηνών. Επιδιώκει την απομόνωση των πολιτικών που συνεργάστηκαν με το δικτατορικό καθεστώς της Χούντας και εξαπολύει σωρεία καταγγελιών. Λίγο μετά την εκλογή του έρχεται σε ρήξη με την ηγεσία του κόμματος του γιατί είχε συγκεντρώσει στοιχεία για τη συνεργασία του Δημήτρη Τσάτσου με το χουντικό καθεστώς, με συνέπεια να αρνηθεί να συνυπάρξει με τον "προδότη" στο ίδιο κόμμα και παραιτείται. Παρέμεινε ως ανεξάρτητος βουλευτής. Επιμένει στις καταγγελίες του και έρχεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης, Ευάγγελο Αβέρωφ και τον Δ. Τσάτσο. Δέχθηκε πολιτικές πιέσεις αλλά και απειλές για τη ζωή του για να αποσύρει τις καταγγελίες του, όπως διαρρήξεις στο πολιτικό του γραφείο, μηνύματα που του άφηναν άγνωστοι. Σκοτώνεται την πρωτομαγιά του 1976 σε ηλικία 36 ετών κατόπιν τροχαίου ατυχήματος στην λεωφόρο Βουλιαγμένης (το αυτοκίνητό του πήγε και έπεσε σε υπόγειο κατάστημα επί της λεωφόρου κάθετα στην πορεία), λίγες μέρες πριν την αποκάλυψη των φακέλων σχετικά με τα όργανα ασφαλείας της Χούντας (Φάκελος ΕΣΑ). Η αποκάλυψη των φακέλων, που δεν έλαβε χώρα ποτέ, λέγεται ότι περιείχε αδιαμφισβήτητες αποδείξεις εις βάρος ορισμένων πολιτικών που συνεργάστηκαν με την χούντα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η πρόοδος..

    Υπήρχαν σκλάβοι κάποτε
    Σάρκιν’ αντικείμενα
    Δίποδα ζώα
    Που γεννιόνταν και πεθαίναν’
    Δίποδα χτήνη υπηρετώντας

    Ναι
    Υπήρχαν σκλάβοι κάποτε
    Που στη ζωή τους κράταγε η ελπίδα
    Της λευτεριάς

    Χρόνια και χρόνια πέρασαν
    Και τώρα τέτοιοι σκλάβοι δεν υπάρχουν

    Γεννήθηκε όμως
    Ένα καινούργιο είδος σκλάβων
    Σκλάβοι αμειβόμενοι
    Σκλάβοι χορτάτοι
    Σκλάβοι που γελούν
    Σκλάβοι που θέλουν σκλάβοι να μένουν

    Αυτή είναι η πρόοδος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ποιήματα

    Υπόσχεση
    Τα δάκρυα που στα μάτια μας
    θα δείτε ν' αναβρύζουν
    ποτέ μην τα πιστέψετε
    απελπισιάς σημάδια.
    Υπόσχεση είναι μοναχά
    γι' Αγώνα υπόσχεση

    (Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, Φεβρουάριος 1972)

    Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974


    Διεύθυνσή μου
    Ένα σπιρτόξυλο για πέννα
    αίμα στο πάτωμα χυμένο για μελάνι
    το ξεχασμένο περιτύλιγμα της γάζας για χαρτί
    Μα τι να γράψω;
    Τη Διεύθυνσή μου μονάχα ίσως προφτάσω
    Παράξενο και πήζει το μελάνι
    Μέσ’ από φυλακή σας γράφω
    στην Ελλάδα

    (Στρατιωτικές Φυλακές Μπογιατίου, 5 Ιουνίου 1971 – Μετά ξυλοδαρμό)

    Vi scrivo da un carcere in Grecia, 1974.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Συνολικες Προβολες