Δημητρίου και Καραολής: Οι πρωτομάρτυρες της Αγχόνης

"Τα Ελληνόπουλα δεν ξέρουν
μόνο πως πρέπει να ζουν

ξέρουν πως να πεθαίνουν

και την πατρίδα να τιμούν." Μ.Κ.

"Λυπούμαι που δεν θα δώ την Κύπρο μας ελεύθερη. Όμως δε με φοβίζει ο θάνατος, γιατί η ζωή είναι περιττή μέσα στη σκλαβιά." Α.Δ

Ο Μιχαλάκης Καραολής (Παλαιχώρι 13 Φεβρουαρίου 1934 - Κεντρικές Φυλακές 10 Μαΐου 1956), εντάχθηκε από τους πρώτους στη Ε.Ο.Κ.Α. πολύ πριν από την 1η Απριλίου 1955 και ήταν μέλος της ομάδας του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Προσέφερε ποικίλες υπηρεσίες στον αγώνα και έλαβε μέρος στη διανομή της πρώτης προκήρυξης του Διγενή. Δούλεψε στο τμήμα πληροφοριών της Οργάνωσης, στη μεταφορά και απόκρυψη οπλισμού και ανέλαβε βομβιστικές επιθέσεις εναντίον του εχθρού. Στις 28 Αυγούστου 1955 ανέλαβε μαζί με το συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου την εκτέλεση του αστυνομικού Ηρόδοτου Πουλλή, ενός χαφιέ των Εγγλέζων που παρακολουθούσε στενά τις διάφορες συγκεντρώσεις. Η απόπειρα πέτυχε, όμως λόγω της σύγχυσης και της αναστάτωσης που προκλήθηκε, οι Ακελικοί νομιζόμενοι ότι πυροβολισμοί ήταν κατά του Εζ. Παπαϊωάννου του αρχηγού του κόμματος τους, προσπαθούν να συλλάβουν τον Καραολή ρίχνοντας τον κάτω από το ποδήλατο του. Ο Παναγιώτου που πυροβόλησε τον Πουλλή διέφυγε ενώ ο Καραολής του οποίου προδόθηκε η ταυτότητα του στους Άγγλους καταζητήθηκε και συνελήφθη σε ενέδρα από τις αγγλικές δυνάμεις ενώ ετοιμαζόταν να ενωθεί με την αντάρτικη ομάδα του Αυξεντίου. Καταδικάστηκε σε θάνατο παρόλο που η σφαίρα που σκότωσε τον Πουλλή προερχόταν από το όπλο του Παναγιώτου. Και αυτό το γνώριζαν οι Άγγλοι. Ο Διγενής σε πολλά μηνύματα του έγραφε: «κάντε το αδύνατο δυνατό, ελευθερώστε τον Καραολή». Ο νομπελίστας Αλμπέρ Καμύ αρθρογραφεί κατά της καταδίκης και ζητά να "Αποδωθεί η Κύπρος στον Καραολή" . Μαζικές διαδηλώσεις υπέρ του Καραολή, την παραμονή της εκτέλεσης του . [1] Με τον τίτλο ο "τελευταία νύχτα" ο Καραολής γράφει τους κάτωθι στίχους. "Έχε γειά γλυκειά Πατρίδα / δουλομένο μου νησί / τρανή πουχες και μεγάλη / την αδούλωτη ψυχή. /Έχετε γειά λαγκάδια /κάμποι βουνά βρυσούλες / έχετε γειά Κυπριόπουλα / και σεις Κυπριοπούλες.   

ΤΟΝ ΕΙΔΑ ΤΟΝ ΚΑΡΑΟΛΗ / Από το cd ΚΥΠΡΟΣ ΑΕΙΖΩΗ

https://www.youtube.com/watch?v=vfEqksIH_9U
Μουσική-Στίχος: Αντρέας Αντρέου
Ερμηνεία: Κώστας Σμοκοβίτης, Γιάννης Δημητράς
Απαγγελία: Γιάννης Παπαϊωάννου
Ηχογράφηση από Αντικατοχική Εκδήλωση Καταδίκης του ψευδοκράτους Νοέμβριος 1994

Ο Ανδρέας Δημητρίου καταγόταν από τον Άγιο Μάμα Λεμεσού. Γεννήθηκε το 1934. Η δράση του Δημητρίου στην ΕΟΚΑ ήταν πολυσήμαντη. Μια από τις επιχειρήσεις στις οποίες πρωταγωνίστησε ήταν και η αρπαγή όπλων από τις στρατιωτικές αποθήκες Αμμοχώστου, στις οποίες εργαζόταν. Η επιχείρηση πέτυχε απόλυτα και η Ε.Ο.Κ.Α. ενισχύθηκε σημαντικά. Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο έχοντας κατηγορηθεί για την εκτέλεση ενός Άγγλου στην Αμμόχωστο στις 28 Νοεμβρίου 1955. Έκανε έφεση η οποία απορρίφθηκε, όπως απορρίφθηκε και η αίτηση για χάρη, την οποία υπέβαλαν οι δικηγόροι στον Κυβέρνητη Χάρνιγκ. Απαγχονίστηκε μαζί με τον συναγωνιστή του Μιχαλάκη Καραολή την πέμπτη μετά το Πάσχα στις 10 Μαΐου 1956 με το ίδιο παράπονο.

Ο Μιχαλάκης Καραολής μαζί μαζί με τον Αντρέα Δημητρίου στις 3 το πρωι της 10ης Μαϊου 1956 οδηγούνται στην αγχόνη. «Παίρνουν τους!... Αυτή η ανώνυμη φωνή, έσκισε τη σιωπή. Ακούστηκε σαν μαχαιριά. Και αμέσως μετά, μια άλλη, μοναξιασμένη, μελωδική, αλλά συνάμα παράφωνη φωνή, υψώθηκε μέσα στο μεσονύκτιο σκοτάδι και μέσα στη νεκρική σιγή...

...Σε γνωρίζω από την όψη...

Ανδρέας Δημητρίου
https://www.youtube.com/watch?v=Rjhxhc8JJJU&spfreload=10

Στίχος-Μουσική Αντρέας Αντρέου
Ερμηνεία Μιχάλης και Ξένια Χατζημιχαήλ

CD "Ηρωομάνα ΕΟΚΑ"

Οι Άγγλοι δεν επέτρεψαν στις οικογένειες των δύο ηρώων να πάρουν τα σώματά τους και να τα θάψουν, αλλά αντ' αυτού τα έθαψαν οι ίδιοι σε ένα περιφραγμένο χώρο εντός των φυλακών, τα λεγόμενα Φυλακισμένα Μνήματα. Η εκτέλεση αυτών των Κυπρίων αγωνιστών προκάλεσε εντονότατο ρεύμα αγανάκτησης σ΄ ολόκληρο τον κόσμο. Στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν ξανά συγκεντρώσεις και πορείες. [2] 

"Χείμαρρος ο Αθηναϊκός λαός στην λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας για να πορευθεί προς την Αγγλική Πρεσβεία, προς την πρεσβεία των δημίων της Κύπρου, των βασανιστών. Πόσοι θυμούνται ότι εκείνο το βράδυ από πυρά της Ελληνικής Αστυνομίας είχαμε 5 νεκρούς και 200 τραυματίες. Βάφτηκαν οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια από το αίμα του Αθηναϊκού λαού που βγήκε να διαδηλώσει για τα αδέλφια του που απηγχονιζοντο. Και κάτω από την θηλιά της αγχόνης τραγουδούσαν τον Ελληνικό Εθνικό Ύμνο, δεν είχαν και δεν έχουν, δεν είχαν ποτέ δικό τους Κυπριακό εθνικό ύμνο. Για την Ένωση πολεμούσαν και με το "σε γνωρίζω από την όψη" πέθαιναν δεν είναι μύθος δεν είναι εθνικισμός είναι η πραγματικότης. " Σπύρος Παπαγεωργίου  [3].

https://www.youtube.com/watch?v=5x-CIjzpWXg