 |
| "Το αηδόνι της Κούλουρης" |
Ο συλλέκτης δίσκων και συνεργάτης διαφόρων εταιρειών, Δημήτρης Ράνιου αναφέρει ότι "Το δημοτικό τραγούδι βρήκε στη φωνή και την τέχνη του Γιώργου Παπασιδέρη, τον ιδανικό και τέλειο ερμηνευτή του. Θεωρείται ο διαπρεπέστερος απόλους τους παλαιότερους αλλά και τους νεώτερους δημοτικούς τραγουδιστές. Πριν απαυτόν και μετά απαυτόν κανείς δεν μπόρεσε, να τραγουδήσει τα δημοτικά τραγούδια όπως ο Παπασιδέρης. Η ερμηνεία του ήταν και θα παραμείνει υποδειγματική και δεν αφήνει περιθώρια για μίμηση ή για σύγκριση. Είχε τεράστιες φωνητικές δυνατότητες, με εντυπωσιακά εύστροφη φωνή, προικισμένη με θαυμαστή ευελιξία και γνήσιο παραδοσιακό ηχόχρωμα. Φωνή ζεστή, ρωμαλέα που, ανάλογα με την περίσταση, γινόταν εκφραστική ή δυναμική. Τραγουδούσε από δύσκολους, υψηλούς τόνους και ελάχιστοι, ακόμη και σήμερα, μπορούν να τραγουδήσουν από τους ίδιους τόνους. Η αναπνοή του ήταν τεράστια και η άρθρωσή του τέλεια.
Έχει ηχογραφήσει περισσότερα από 2000 τραγούδια, περισσότερα από κάθε άλλον τραγουδιστή του είδους του. Τα περισσότερα απ΄αυτά είναι παλαιά παραδοσιακά και τα υπόλοιπα δικές του δημιουργίες συμπληρώνοντας, με δικούς του στίχους, ξεκομμένα δίστιχα. Η φωνητική του αντοχή ήταν πράγματι εκπληκτική. Όπως διηγούνται οι παλαιότεροι πολλές φορές, μετά από τριήμερα γλέντια, με ελάχιστη διακοπή 2-3 ωρών ανάμεσα στα 24ωρα, παράγγελνε άλλη ορχήστρα ξεκούραστη για να συνεχίσει, γιατί οι μουσικοί της πρώτης είχαν πάθει υπερκόπωση. Η φωνή του έμεινε αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου, γιαυτό και τραγουδούσε μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Η τελευταία φορά που τραγούδησε ήταν στα Τρίκαλα της Κορινθίας, την ημέρα του Σταυρού 14 Σεπτεμβρίου 1977 στο πανηγύρι. Μετά από 24 μέρες στις 8 Οκτωβρίου, ο κορυφαίος του δημοτικού τραγουδιού, άφησε την τελευταία του πνοή στο νησί που γεννήθηκε και έζησε."
Με δόξα να γυρίσετε
https://www.youtube.com/watch?v=7UXzzBGRN_Y
Μες της Κλεισούρας τα βουνά
https://www.youtube.com/watch?v=aXPiaPkY8xY
Το Νοέμβρη του 1940
ο Γιώργος Παπασίδερης, συμβάλλει κι αυτός στην εμψύχωση του Ελληνικού
στρατού, που πολεμά στην Αλβανία γράφοντας τα τραγούδια: «Μες της
Κλεισούρας τα βουνά» και «Μέρα και νύχτα με το ντουφέκι». Κατά τη
διάρκεια της Κατοχής
τραγουδά κι άλλα, όπως τα: «Με δόξα να γυρίσετε», «Να’ μουν πουλί να
πέταγα ψηλά στην Αλβανία», «Και σεις βουνά της Κορυτσάς». Για τα
τραγούδια αυτά τον κατάτρεχαν οι Ιταλοί. Αυτά τα ηχογράφησε σε δίσκους
αργότερα, το 1947. Κάποια στιγμή συναντήθηκε με τη σπουδαία Σοφία Βέμπο και συζήτησαν για τη φυγή τους στην Αίγυπτο.
Η Βέμπο διέφυγε ενώ ο Παπασίδερης έμεινε. Οι Ιταλοί τον είχαν στο μάτι, ένα
βράδυ τον ξυλοκόπησαν άγρια.
Γεννήθηκε στη Σαλαμίνα στις 14 Σεπτεμβρίου του 1902. ΄Ηταν το πέμπτο από τα εννέα παιδιά της οικογένειας του Χρήστου Παπαϊσιδώρου και της Αικατερίνης Μπούνταλη. Τελείωσε το Δημοτικό σχολείο και στη συνέχεια απασχολήθηκε σε βαριές εργασίες όπως: αγρότης, ναύτης σε εμπορικά καϊκια και καραγωγέας, έως ότου δόθηκε εξ’ ολοκλήρου στο τραγούδι. Το 1923 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό. Το 1928 ο συνεργάτης της «Columbia» Λαμπρούλιας συναντήθηκε με τον Παπασίδερη, ύστερα από μεσολάβηση του Σαλαμίνιου λαουτιέρη Σιδέρη Ανδριανού, επαγγελματία μουσικού από οικογένεια μουσικών, που ήταν κουμπάρος του Λαμπρούλια και φίλος αγαπητός του Παπασίδερη. ΄Εκατσαν ώρες μαζί, συζήτησαν, τραγούδησαν. Ο έμπειρος Λαμπρούλιας ενθουσιάστηκε και του πρότεινε να συνεργαστεί με την «Columbia». ΄Ετσι κι έγινε. Ο Γιώργος Παπασίδερης βρέθηκε να ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι σε ηλικία 26 ετών, το 1928. Αφού έγινε η ηχογράφηση η «μήτρα» μεταφέρθηκε στην Αγγλία όπου έγινε η αναπαραγωγή σε δίσκους 78 στροφών οι οποίοι ήλθαν στην Ελλάδα μετά από έξι μήνες, το 1929, οπότε κυκλοφόρησε ο πρώτος του δίσκος. Το τραγούδι αυτό ήταν αμανές και οι στίχοι του ήταν:
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό τότε μέχρι το 1972 τραγούδησε αδιάκοπα δεκάδες τραγούδια σε δίσκους. Στην αρχή ηχογράφησε ορισμένους αμανέδες. Επίσης, τραγούδησε και ρεμπέτικα τραγούδια των Μάθεση, Τούντα, Περιστέρη, Σκαρβέλη, Μπαρούση, Ψυριώτη. Επειδή οι φωνητικές του δυνατότητες το επέτρεπαν ηχογραφούσε πολλά τραγούδια σε μια μέρα. ΄Ετσι κάποια φορά παρουσία του αδελφού του Δημήτρη ηχογράφησε σε μια μέρα τριάντα τραγούδια παίρνοντας το μυθικό, για την εποχή αυτή μεροκάματο, των τριάντα χιλιάδων δραχμών (χίλιες δραχμές το τραγούδι).
Το 1931 παντρεύτηκε την Αφροδίτη (Βίτα) θυατέρα του Ισιδώρου Τσεβά. Το 1932 απέκτησαν το μοναδικό τους παιδί. Στη διάρκεια της καριέρας του, πήγε σε κάθε γωνιά της Κεντρικής Ελλάδας από Ήπειρο, Θεσσαλία, Ρούμελη, Εύβοια, Αττική, Πελοπόννησο και σε αρκετά νησιά. Το 1972 πήγε στο Σικάγο της Αμερικής για ένα μήνα. Από τα μισά περίπου τραγούδια που ηχογράφησε τα μισά είναι δικά του (στίχοι) και τα άλλα μισά παλιά δημοτικά τραγούδια (στίχοι-μουσική) που άλλα τραγούδησε όπως ήταν και άλλα συμπλήρωσε με στίχους του γιατί ήταν ξεκομμένα δίστιχα. ΄Εχει γράψει επίσης στίχους για τραγούδια που έχουν ερμηνεύσει άλλοι τραγουδιστές.
Ο Παπασίδερης διέσωσε δεκάδες παλιά δημοτικά από βέβαιο θάνατο και τα ξαναπαρήγαγε δίνοντάς τους «ζωήν αιώνιoν». Σε κάθε χωριό που πήγαινε και ιδιαίτερα στ’ απομακρυσμένα, επειδή δεν υπήρχαν ξενοδοχεία για να μείνει, συνήθως τον φιλοξενούσαν άνθρωποι του τόπου που είχαν τη δυνατότητα. Τις ώρες της ανάπαυλας συζητούσε με τους ντόπιους και κατέγραφε παλιά τραγούδια ολόκληρα ή ελλιπή τα οποία ηχογραφούσε και διέσωζε. Στις περιοχές που πήγαινε να τραγουδήσει πολλές φορές έπρεπε να μείνει μέρες για τις εκεί γιορτές, γάμους κ.λ.π. Στις περιοδείες που έκανε γνώριζε νέους μουσικούς και τραγουδιστές και σε όσους διέβλεπε ταλέντο τους έφερνε στην «Columbia» σαν συνεργάτες του, που ξεκινούσαν την καριέρα τους κάνοντας δίσκο μαζί του. ΄Ετσι πολλοί απ’ αυτούς που βοήθησε ο Παπασίδερης στα πρώτα τους βήματα είναι σήμερα αναγνωρισμένοι και μερικοί κορυφαίοι στο είδος τους. Αναφέρουμε τον Γιώργο Κόρο, τον Γιάννη Βασιλόπουλο, τη Σοφία Κολλητήρη και την Τασία Βέρρα.
Χαρακτηριστικά και ανάλογα του μεγέθους του έργου του Γιώργου Παπασίδερη είναι τα σχόλια δύο σημαντικών προσώπων στο χώρο του δημοτικού τραγουδιού, της Δόμνας Σαμίου και του Γιώργου Κόρου. Συγκεκριμένα σε τηλεφωνική συνέντευξη που είχαμε το Μάρτιο του 1994 με τη Δόμνα Σαμίου, μας είπε για τον Παπασίδερη: "Ο Γιώργος Παπασίδερης και η Γεωργία Μητάκη είναι δύο μεγάλοι ερμηνευτές του δημοτικού τραγουδιού, ιδιαίτερα των τραγουδιών της Κεντρικής Ελλάδος με τα οποία ασχολήθηκαν και χαρακτήρισαν μια εποχή 30 - 40 χρόνων. Ο Γιώργος Παπασίδερης τραγούδησε με τέτοιο τρόπο αυτά τα τραγούδια που και σήμερα λέμε «αυτό είναι του Γιώργου» εν- νοώνας ότι, είτε ήταν δικό του είτε παλιό δημοτικό, ο Παπασίδερης το ζωντάνεψε και το έκανε κλασσικό και αθάνατο. Το Γιώργο δεν τον γνώριζα προσωπικά αλλά επειδή 50 χρόνια ασχολούμαι με τη συλλογή και αναπαραγωγή δημοτικών τραγουδιών, από εμπειρία μου μπορώ να πω ότι ήταν κορυφαίος ερμηνευτής και έγινε μέτρο σύγκρισης της ικανότητος των άλλων".
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπίσης σε τηλεφωνική συνέντευξη που είχαμε και με τον Γιώργο Κόρο τον Ιούνιο του 1994 για τον Γιώργο Παπασίδερη, μας είπε τα εξής: «Ο Γιώργος Παπασίδερης κατ’ αρχάς ήταν πολύ καλός άνθρωπος, άξιος, δυναμικός και εργατικός. Στο χώρο του δημοτικού τραγουδιού άφησε εποχή. Πολλοί νέοι καλλιτέχνες σήμερα προσπαθούν να τον μιμηθούν». Μας είπε επίσης ότι η γνωριμία του με τον Γιώργο Παπασίδερη υπήρξε σταθμός στη δισκογραφική του καριέρα. Ο Γιώργος Παπασίδερης γνώρισε το νεαρό Γιώργο Κόρο σε συνεργασίες τους σε γάμους και πανηγύρια. Με το βέτο που είχε τότε απαίτησε να γίνει η πρώτη δισκογραφική δουλειά του Κόρου σ΄ ένα απ’ τα τραγούδια του, το 1952 στην «Columbia». ΄Ετσι τον βοήθησε να ξεκινήσει την καριέρα του.