Cesária Évora [Σεζάρια Έβορα (1941-2011)]

Η Σεζάρια Έβορα κατάγεται από το Πράσινο Ακρωτήριο και γεννήθηκε στις 27 Αυγούστου του 1941 στην πόλη Μιντέλο του νησιού Σάο Βισέντε. Σε ηλικία 7 ετών έμεινε ορφανή από πατέρα. Μετά το θάνατό του, η μητέρα της αγωνίστηκε να την μεγαλώσει με τα πενιχρά της εισοδήματα που εξασφάλιζε από την εργασία της ως μαγείρισσα. Η φτώχεια όμως την οδήγησε σε ορφανοτροφείο και στη χορωδία του ιδρύματος εκείνου έμαθε να τραγουδά. Σε ηλικία 16 ετών έναν ναυτικό από το Πράσινο Ακρωτήριο, επ΄ ονόματι Εντουάρντο, της δίδαξε τα παραδοσιακά μουσικά στιλ των coladeiras και mornas. Η Σεζάρια ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία. Την εποχή εκείνη ήταν γνωστή στο νησί της, άγνωστη όμως διεθνώς. Ο θείος, ο οποίος ήταν μουσικός και τραγουδοποιός, της έγραψε πολλά τραγούδια. Η δυσχερής οικονομική και πολιτική κατάσταση στη νησιωτική της χώρα, σε συνδυασμό με τα προσωπικά και οικονομικά της προβλήματα, την οδήγησαν στην απόφαση να σταματήσει το τραγούδι, ώστε να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά της. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε ενώ την ίδια περίοδο πάλεψε με τον αλκοολισμό. Η ίδια τα περιέγρφε την περίοδο αυτή ως "σκοτεινά χρόνια". Ένας μουσικού και προστάτη των τεχνών που ζούσε στην Πορτογαλλία αλλά καταγόταν από το Πράσινο Ακρωτήριο την έσπρωξε και πάλι στο τραγούδι. Ο άνθρωπος αυτός προσκάλεσε τη Σεζάρια να τραγουδήσει σε συναυλίες στην πορτογαλλία, με τη χρηματοδότηση μιας τοπικής οργάνωσης γυναικών. Τελικά ο Ζοζέ ντα Σίλβα, ένας Γάλλος με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι, όπου ηχογράφησε το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) το 1988. Είχε το προσωνύμιο «ξυπόλητη ντίβα» εξαιτίας της προτίμησής της να τραγουδά χωρίς να φορά τα παπούτσια της να νοιώθει ένα με τη γη. Το τραγούδι "Sodade" ήταν η πρώτη της διεθνής επιτυχία και η πρώτη της επιτυχία στη Γαλλία που δεν ήταν στα γαλλικά. Αυτό σηματοδότησε την απαρχή της παγκόσμιας φήμης της τραγουδίστριας. Το 1992 κυκλοφόρησε το άλμπουμ της, Miss Perfumado, το οποίο σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Έτσι, η τραγουδίστρια έγινε διεθνές αστέρι σε ηλικία 47 ετών ταξιδεύοντας σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου κουβαλώντας στην ψυχή την μουσική παράδοση της χώρας της.

Τον Σεπτέμβριο του 2011 ανακοίνωσε πως θέτει τέλος στη μουσική της καριέρα, ακυρώνοντας τις προγραμματισμένες συναυλίες της, καθώς βρισκόταν «σε κατάσταση μεγάλης εξάντλησης». Η βασίλισσα της Μόρνα είχε υποβληθεί το 2010 σε επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, στο Παρίσι, έπειτα από σοβαρά προβλήματα που παρουσίασε στην στεφανιαία αορτή. Έφυγε τελικά από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011 ενώ νοσηλευόταν στην εντατική σε κρίσιμη κατάσταση.

Cesaria Evora & Ελευθερία Αρβανιτάκη - Sodade

https://www.youtube.com/watch?v=_dv1Ok_4FQU
Στίχοι: A. Cabral
Μουσική: Α. Cabral, L. Morais
Ελληνικοί Στίχοι: Μιχάλης Γκανάς

Τα mornas αποτελούν τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας. Το τραγούδι "Sodade"  και ο πορτογαλικός όρος saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί απόλυτα. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της "sodade" αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου.

Bésame Mucho

https://www.youtube.com/watch?v=LLsg_Lk819s

Το "Bésame Mucho" (Kiss me much) είναι τραγούδι του 1940 από τον Μεξικάνο στιχουργό Consuelo Velázquez.