Allen Ginsberg [Άλλεν Γκίνσμπεργκ (1926-1997)]

Ο Αμερικανός ποιητής Ίργουιν Άλλεν Γκίνσμπεργκ (Irwin Allen Ginsberg, 3 Ιουνίου 1926 – 5 Απριλίου 1997) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς των μπητ (beat generation). Τα πιο γνωστά του ποιήματα ήταν το Ουρλιαχτό (Howl), το Μπλουζ του πορθμού του Μπέρινγκ και το Καντίς (Kaddish).

Γενικά με τον όρο μπιτ γενιά αναφερόμαστε στο λογοτεχνικό κίνημα που έδρασε στην Αμερική τις δεκαετίες του ΄50 και ΄60 και αντιτάχθηκε στο "αμερικανικού ονείρου" δηλ. την απόκτηση υλικών αγαθών σαν την απόλυτο αξία ή και το ψυχροπολεμικό κλίμα που ευνοούσε την καταδίκη κάθε μη συμβατικής συμπεριφοράς. Ο Μπίτκανς ήταν μια ολιγομελής ομάδα λογοτεχνών που συνδέονταν φιλικά μεταξύ τους και είχαν όπως αποδείκτηκε σημαντική επιρροή στα μεταγενέστερα κινήματα των χίππις και του πανκ.

Ο Γκίνσμπεργκ γεννήθηκε το 1926 στο Νιού Αρκ του Νιου Τζέρσεϊ και μεγάλωσε στο Πάτερσον. Ο πατέρας του, Λουίς Γκίνσμπεργκ, ήταν δάσκαλος και ποιητής και η μητέρα του, Ναόμι Λεβί Γκίνσμπεργκ ήταν επίσης δασκάλα και παράλληλα μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Το 1932, η Ναόμι Γκίνσμπεργκ εμφάνισε για πρώτη φορά στοιχεία νευρικού κλονισμού και τα επόμενα χρόνια η ψυχική της υγεία παρέμεινε ασταθής συνοδευόμενη από μακροχρόνιες παραμονές της σε ψυχιατρικές κλινικές, με κρίσεις επιληψίας και συμπτώματα παράνοιας. Η προβληματική σχέση του Γκίνσμπεργκ με τη μητέρα του, αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά στο ποίημα του Καντίς. Σε ηλικία περίπου έντεκα ετών, ο Γκίνσμπεργκ επέδειξε πρώιμα δείγματα ευαισθητοποίησής του σε πολιτικά ζητήματα, αποστέλοντας σχετικές επιστολές του στην New York Times. Στο γυμνάσιο, ήρθε σε επαφή με το έργο του Ουώλτ Ουίτμαν, γεγονός που ο ίδιος ο Γκίνσμπεργκ αναφέρει ως μία από τις πιο ξεχωριστές στιγμές των σχολικών του χρόνων. Το 1943 αποφοίτησε από το γυμνάσιο και άρχισε νομικές σπουδές με υποτροφία στο Columbia University. Εκεί γνώρισε τον Lucien Carr και μέσω αυτού αρκετούς από τους μελλοντικούς συγγραφείς της μπητ γενιάς, όπως τον Τζακ Κέρουακ και τον Γουίλιαμ Μπάροουζ. Η περίοδος αυτή υπήρξε ταραχώδης για τον Γκίνσμπεργκ, περιλαμβάνοντας μια προσωρινή αποβολή του από το πανεπιστήμιο καθώς και πειραματισμούς του με ψυχοτρόπες ουσίες που συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια. Παράλληλα, φαίνεται πως αποφάσισε οριστικά να αφοσοιωθεί στην ποίηση. Τον Ιούνιο του 1949 συννελήφθη για συμμετοχή σε κλοπές τις οποίες είχαν διαπράξει φίλοι του. Ως ενναλακτική επιλογή στην φυλάκισή του, δύο πρώην καθηγητές του, φρόντισαν να εκτίσει την ποινή του στο ψυχιατρικό ινστιτούτο του πανεπιστημίου, όπου παρέμεινε για συνολικά οκτώ μήνες και στο διάστημα αυτό συνδέθηκε φιλικά με το συγγραφέα Καρλ Σόλομον, ο οποίος ακολουθούσε θεραπεία για την κατάθλιψη. Τον Οκτώβριο του 1955, ο Γκίνσμπεργκ απήγγειλε δημόσια ένα μέρος του ποιήματός του Ουρλιαχτό στην περίφημη Six Gallery του Σαν Φρανσίσκο. Η ανάγνωση των ποιητών αποτέλεσε τον καταλύτη που συγκέντρωσε το λογοτεχνικό ύφος της ανατολικής ακτής και των ποιητών των δυτικών ακτών της Αμερικής. Ο εκδότης Λώρενς Φερλινγκέττι, ο οποίος παρευρέθηκε στην εκδήλωση, προσφέρθηκε άμεσα να δημοσιεύσει το έργο του, στον εκδοτικό του οίκο City Lights. Το Ουρλιαχτό δημοσιεύτηκε τελικά το 1956 με μία εισαγωγή του William Carlos Williams. Πολύ σύντομα απαγορεύτηκε ως άσεμνο, αλλά έπειτα από μια σειρά δικών επετράπη τελικά να συνεχιστεί η κυκλοφορία του. Τα επόμενα χρόνια, μαζί με τον ποιητή Πίτερ Ορλόφσκυ, πραγματοποίησε ταξίδια στο Παρίσι, στην Ταγγέρη, στο Μεξικό, στην Ελλάδα, στην Αφρική και στην Ινδία. Η παραμονή του στην Ινδία είχε διάρκεια περίπου δεκαπέντε μήνες και συνδυάστηκε με μία ευρύτερη πνευματική και θρησκευτική αναζήτηση του, που κατέληξε στο να ασπαστεί το βουδισμό. Επέστρεψε στην Αμερική το 1963 συμμετέχοντας στο Συνέδριο Ποίησης του Βανκούβερ μαζί με αρκετούς ακόμα σύγχρονους πειραματικούς ποιητές. Στην περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ συμμετείχε ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις ενώ σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και 1980 είχε γενικά έντονη πολιτική δράση, με συμμετοχή σε κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, κατά της κατοχής πυρηνικών όπλων ή για την προστασία του περιβάλλοντος. Αποτέλεσε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων, ιδιότητα με την οποία προσπάθησε να προωθήσει το σύνολο της μπητ λογοτεχνίας, ενώ το 1986 έγινε επίτιμος καθηγητής φιλολογίας στο Brooklyn College. Το 1993 τιμήθηκε με το μετάλλιο Τεχνών και Γραμμάτων Chevalier des Arts et des Lettres. Πέθανε το 1997 στη Νέα Υόρκη.

Στην Ελλάδα ο Λάκης Παπαδόπουλος, οι αδελφοί Κατσιμίχα και ο Φοίβος Δεληβορίας έχουν μελοποιήσει γνωστά ποιήματά του.

Το ουρλιαχτό (Howl)
https://www.youtube.com/watch?v=Mxzm4hjP5aY

Στίχοι: Allen Ginsberg

Μουσική-Εκτέλεση: Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας
Από τον δίσκο: "Beat Poetry", 2012

 

Μολώχ, βασισμένο σε ποίηση του Αλλεν Γκίνσμπεργκ, Πάνος Κατσιμίχας

https://www.youtube.com/watch?v=yZjaLrB5ly8 

Επιστροφή στην Τάιμς Σκουέαρ (Allen Ginsberg)
https://www.youtube.com/watch?v=YZ-GNeyL_RA

Απόσπασμα από το ποίημα του Allen Ginsberg "Back on Times square".

Μουσική-Εκτέλεση: Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας
Από τον δίσκο: "Beat Poetry", 2012