20/5/17

Jorge Luis Borges [Χόρχε Λουίς Μπόρχες (1899-1986)]

Γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, στις 24 Αυγούστου 1899. Έζησε τυφλός τα περισσότερα χρόνια της ενήλικης ζωής του όπως συνέβη και με τον πατέρα του. Έγραψε διηγήματα, ποιήματα, δοκίμια, μεταφράσεις, κριτικές και σενάρια. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Δεν τιμήθηκε ποτέ με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Πέθανε στη Γενεύη, στις 14 Ιουνίου 1986.

Το έργο του έχει χαρακτήρα κοσμοπολίτικο. Υπήρξε εκπρόσωπος του Ουλτρϊσμού ενός λογοτεχνικού και κοινωνικού ρεύματο το οποίο γεννήθηκε το 1918 στην Ισπανία (μία χώρα στην οποία έζησε και ο συγγραφέας) και είχε ως στόχο να αντιπαρατεθεί στο κίνημα του Μοντερνισμού, το οποίο είχε μονοπωλήσει την ισπανική ποιητική παραγωγή από τα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Μπόρχες από το 1921 ξεκινά την καριέρα του ως συγγραφέας δημοσιεύοντας ποιήματα και δοκίμια σε λογοτεχνικά περιοδικά. Ο θάνατος του πατέρα του όμως το 1938 υπήρξε πλήγμα ενώ εξαιτίας και κάποιου σοβαρού τραυματισμού του κόντεψε να πεθάνει από σηψαιμία. Χωρίς δουλειά και με την όρασή του να μειώνεται εξαιτίας του γλαυκώματος βρέθηκε ανήμπορος να στηρίξει πλήρως τον εαυτό του ως συγγραφέας έτσι ξεκίνησε μια νέα καριέρα δίνοντας δημόσιες διαλέξεις. Καθώς η όρασή του μειωνόταν, επικεντρώθηκε όλο και περισσότερο στην ποίηση, καθώς μπορούσε να αποστηθίσει ολόκληρο το κείμενο. Μέχρι το 1955 είχε τυφλωθεί εντελώς και μη μπορώντας πλέον να διαβάσει και να γράψει (αφού δεν έμαθε ποτέ του το Σύστημα Μπράιγ), εξαρτιόταν από τη μητέρα του, με την οποία είχε πάντοτε στενή σχέση και η οποία άρχισε να δουλεύει ως προσωπική του γραμματέας. Το γεγονός ότι τυφλώθηκε επηρέασε πολύ και τα μετέπειτα γραπτά του έργα και χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πως «Η τυφλότητα μ' έμαθε να σκέφτομαι περισσότερο, να αισθάνομαι περισσότερο, να θυμάμαι περισσότερο, να διαβάζω και να γράφω πιο πολύ». Την δεκαετία του 1940 και του 1950 τα διηγήματα του Μπορχές αποκτούν μεγάλη απήχηση στο κοινό και το 1956 κερδίζει το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας της πατρίδας του και ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτορας από το Πανεπιστήμιο του Κούγιο. Από το 1956 μέχρι το 1970, ο Μπόρχες ήταν επίσης καθηγητής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες, ενώ προσκλήθηκε και από άλλα πανεπιστήμια για σύντομες χρονικές περιόδους. Η φήμη του όμως εκτός Αργενινής ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και σύντομα θα ακολουθήσουν νέες βραβεύσεις του αλλά και οι πρώτες μεταφράσεις των έργων του. Ο Μπόρχες έζησε σχεδόν σε όλη του τη ζωή με τη μητέρα του, με την οποία έζησε μέχρι τον θάνατό της, στα 99 της χρόνια ενώ μετά έζησε μόνος στο ίδιο μικρό διαμέρισμα τους και τον φρόντιζε η οικιακή βοηθός την οποία είχαν για δεκαετίες.

Ο Μπόρχες εκτός από τα διηγήματά του για τα οποία είναι περισσότερο γνωστός, έγραψε επίσης ποίηση, δοκίμια, διάφορα σενάρια, και σημαντικό όγκο λογοτεχνικής κριτικής, προλόγους και βιβλιοκριτικές, επιμελήθηκε πολλές ανθολογίες, και μετέφρασε στα ισπανικά πολλά έργα από αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά (ακόμη και από αρχαία αγγλικά και αρχαία σκανδιναβικά). Ιδιαίτερη θέση στα πνευματικά του ενδιαφέροντα έχουν στοιχεία από τη μυθολογία, τα μαθηματικά, τη θεολογία, τη φιλοσοφία. Μεταφράζει μάλιστα στα ισπανικά έργα των Όσκαρ Ουάιλντ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Φραντς Κάφκα, Έρμαν Έσσε, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Χέρμαν Μέλβιλ, Αντρέ Ζιντ, Γουίλιαμ Φόκνερ, Γουόλτ Γουίτμαν, Βιρτζίνια Γουλφ, Τόμας Μπράουν και Γ. Κ. Τσέτσερτον. Η πληθώρα του μη λογοτεχνικού έργου του συνίσταται σε κριτικές ταινιών και βιβλίων, σύντομες βιογραφίες, και φιλοσοφικά κείμενα σε θέματα όπως τη φύση του διαλόγου, της γλώσσας και της σκέψης, καθώς και τις σχέσεις μεταξύ τους.

Συνήθεις Ύποπτοι -Περικοπές ενός απόκρυφου Ευαγγελίου
https://www.youtube.com/watch?v=4HWiRTRe1rg
Από το βιβλίο του Χόρχε Λουις Μπόρχες "Εγκώμιο στη σκιά" (In Praise of Darkness) σε μετάφραση του Δημήτρη Καλοκύρη.
Μουσική-Εκτέλεση: Χρήστος Θηβαίος


Σαβίνα Γιαννάτου -Και η μνήμη ενός ήλιου 
https://www.youtube.com/watch?v=gsSU3JV-nnE
Ποίηση: Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Μετάφραση στα Ελληνικά: Δημήτρης Καλοκύρης
Από το cd  "Μουσική Δωματίων" (2007)  
Τις απαγγελίες συνοδεύουν μουσικά οι: Ηρακλής Βαβάτσικας (ακορντεόν), Διονύσης Βερβιτσιώτης (βιολί), Νίκος Βελιώτης (βιολοντσέλο) και Μιχάλης Σιγανίδης (κοντραμπάσο).


Σαβίνα Γιαννάτου -Εγώ
https://www.youtube.com/watch?v=3MV-LIz9t0U
Ποίηση: Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Μετάφραση στα Ελληνικά: Δημήτρης Καλοκύρης
Από το  cd "Μουσική Δωματίων" (2007)  


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Συνολικες Προβολες