Γιάννης Ψυχάρης (1854-1929)

Οδησσός, 15 Μαΐ 1854- 29 Σεπ 1929

"Γλώσσα και πατρίδα είναι το ίδιο."

Ο δημοτικιστής Γιάννης Ψυχάρης είχε πλούσιο συγγραφικό έργο με ποιήματα, διηγήματα, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα αλλά και δοκίμια πάνω στο γλωσσικό ζήτημα. Σπούδασε φιλολογία στην Σορβόνη και τη Γερμανία, δίδαξε σε σπουδαία Πανεπιστήμια της Ευρώπης και αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής σαν της μόνης επίσημης γλώσσας του ελληνικού κράτους. Μέσα από το σημαντικότατο έργο του το πεζογράφημα "Το ταξίδι μου" (1988), θεμελίωσε επιστημονικά την αξία της δημοτικής γλώσσας και την αντέταξε με την καθαρεύουσα σαν την μόνη γνήσια γλώσσα του Έθνους. Ο Ψυχάρης μελετήσει την γλώσσα του λαού, τα τραγούδια, τους μύθους και τις παραδόσεις του και αποτύπωσε με σαφήνεια το σύστημα που λειτουργεί η λαϊκή μας γλώσσα, απορρίπτει συγχρόνως την καθαρεύουσα ως "τεχνητή γλώσσα", που καταστρέφει και την αρχαία και την δημοτική γλώσσα του λαού και επικρίνει τους δασκάλους που επιμένουν στην χρήση της, ενίοτε με κωμικοτραγικά αποτελέσματα. Το βιβλίο ξεσήκωσε τόσο μεγάλο σάλο που αμέσως ο Ψυχάρης απέκτησε πολλούς οπαδούς και άλλους τόσους εχθρούς. Το συγκεκριμένο έργο έλαβε ιδιαίτερα αρνητικές κριτικές τόσο από τους υπερασπιστές της καθαρεύουσας και γενικά των συντηρητικών κύκλων αλλά ακόμη και από τους δημοτικιστές εκείνους οι οποίοι ήταν αντίθετοι με τη μορφή του δημοτικισμού που υποστήριζε ο ίδιος.

Άλλα έργα του Ψυχάρη είναι "Το όνειρο του Γιαννίρη" (1897), "Ζωή κι αγάπη στη μοναξιά" (1904), "Αγνή" (1913 6 τόμους με αναμνήσεις, κριτικές και επιστημονικές μελέτες, κάτω από τον γενικό τίτλο "Ρόδα και μήλα" κ.α..

Τραγουδάκι σε μια χωριατοπούλα

https://www.youtube.com/watch?v=GPgT_Fx89PA
Ποίηση: Γιάννης Ψυχάρης
Μουσική Σάκης Βαργεμτζίδης
Χορωδία Κομοτηνής "ΕΥΜΟΛΠΟΣ"