Μαρίκα Παπαγκίκα (1890-1943)

Η Μαρίκα Παπαγκίκα (Κως, 1 Σεπτ. 1890 - Νέα Υόρκη, 2 Οκτ. 1943) ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια, η οποία θεωρείται η σπουδαιότερη ελληνική φωνή στην Αμερική των αρχών του 20ου αιώνα (από όσες τουλάχιστον ηχογραφήθηκαν σε δίσκους). Απο την Κω μετέβη στην Αίγυπτο το 1913 και το 1915 στις Η.Π.Α. Εκεί παντρεύεται τον Κώστα (Gus) Παπαγκίκα που ήταν επαγγελματίας οργανοπαίκτης (τσέμπαλο) και μαζί θα ανοίξουν το δικό τους νυκτερικό κέντρο στης Νέα Υόρκη κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1920. Την ίδια περίπου περίοδο συνεργάστηκε πολλές φορές με τον γνωστό βιολιστή Αθανάσιο Μακεδόνα. Το ρεπερτόριο της ήταν πλούσιο και περιελάμβανε δημοτικά, ελαφρά λαϊκά και ευρωπαϊκά τραγούδια. Παρόλα αυτά έμεινε περισσότερο γνωστή ως αντιπρόσωπος του ρεμπέτικου τραγουδιού και ειδικότερα για το Σμυρναίικο ύφος με το οποίο ερμήνευε τα ρεμπέτικα. Στις Η.Π.Α. ηχογράφησε το πρώτο της τραγούδι το 1918 με τίτλο «Με ξέχασες» για να ακολουθήσει το «Σμυρναίικο μινόρε». Ως το 1929, ηχογράφησε γυρω στα 250 τραγούδια, κλείνοντας τη δισκογραφική της παρουσία με 4 τραγούδια το 1937. Είχε σπουδαία διαδρομή στο πάλκο και στη δισκογραφία μέχρι το Κραχ του 1929, οπότε και καταστράφηκε οικονομικά. Η Μαρίκα και ο Κώστας έχασαν το κέντρο τους κατά την σφοδρή οικονομική κρίση του 1929. Η σπουδαία αυτή ρεμπέτισσα έφυγε από τη ζωή το 1943 στην Νέα Υόρκη αφού, όπως λέγεται, δεν άντεξε την δυστυχία των τελευταίων της χρόνων. 

Κορυφαίες εκτελέσεις: Τα παιδιά της γειτονιάς σου, Τί σε μέλλει εσένανε, Μανάκι μου, Μπαγλαμάδες, Θα σπάσω κούπες, Σε καινούρια βάρκα μπήκα, Έμαθα πως είσαι μάγκας

Σάλα Σάλα
https://www.youtube.com/watch?v=9_qxW7BRkXw
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ερμηνεία από τη Μαρίκα Παπαγκίκα του παραδοσιακού μικρασιάτικου τραγουδιού με παραλλαγές στους στίχους. Ηχογραφήθηκε στη Ν. Υόρκη στις 17/11/1926.
Ορχήστρα με βιολί (Αλέξης Ζούμπας), τσέλο (Μάρκος Σιφνιός) και τσίμπαλο (Κώστας Παπαγκίκας). Δίσκος Victor V-68785. MARIKA PAPAGIKA, SALA, SALA

Το Σμυρνεϊικο Μινόρε (Νέα Υόρκη, 1919)

https://www.youtube.com/watch?v=Ux_whsihlM0

Αν μ΄ αγαπάς κι είν όνειρο, ποτέ να μην ξυπνήσω,
μες τη γλυκιά τη χαραυγή, Θέε μου ας ξεψυχίσω

.