Αλέκος Ξένος (1912-1995)

Ο Επτανήσιος συνθέτης Αλέκος Ξένος γεννήθηκε το 1912 στην Ζάκυνθο και πέθανε στη Αθήνα το 1995. Έμεινε ορφανός από την τρυφερή ηλικία των δύο ετών ωστόσο, κατάφερε να πραγματοποιήσει σημαντικές μουσικές σπουδές. Πρώτος του δάσκαλος υπήρξε ο αρχιμουσικό Ιωάννη Πήλικα ενώ έπειτα συνέχισε σαν τρομπονίστας συμμετέχοντας στις ορχήστρες μελοδραματικών θιάσων που επισκέπτονταν τακτικά το νησί. Όταν έφθασε στην ηλικία των 20 ετών κατατάχθηκε στη Μουσική Φρουρά Αθηνών. Την ίδια εποχή γράφτηκε στο Ωδείο Αθηνών (μελέτησε τρομπόνι) όπου και σπούδασε θεωρητικά με τους Δημήτρη Μητρόπουλο, τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη και τον Γεώργιο Σκλάβο. Από το 1936 υπήρξε ενεργή η συμμετοχή του σε συνδικαλιστικούς αγώνες και στην ίδρυση της ΚΟΑ. Το 1941 εντάσσεται στο ΕΑΜ και ορίζεται γραμματέας στην "Αχτίδα Διανοουμένων - Καλλιτεχνών του ΚΚΕ". Σε όλη τη διάρκεια της κατοχής συμμετέχει ενεργά στην αντίσταση, συμβάλλει έμπρακτα στη δημιουργία ΕΑΜίτικων μουσικών ομάδων και στην έκδοση της παράνομης εφημερίδας του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου «Ο Μουσικός». Συλλαμβάνεται δυο φορές, αλλά ξεφεύγει. Μελοποίησε πολλά αντιστασιακά τραγούδια. Το 1947 απολύθηκε από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και το 1950 από την Ορχήστρα του ΕΙΡ. Συνέγραψε το συμφωνικό του ποίημα «Ο Διγενής δεν πέθανε», έργο εμπνευσμένο από την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη. Η πρώτη εκτέλεση του έργου έγινε από τη Συμφωνική Ορχήστρα του ΕΙΡ (1952), σε διεύθυνση Ανδρέα Παρίδη. Ο ίδιος αρχιμουσικός το διηύθυνε στο Λένινγκραντ (1958), όπου απέσπασε ενθουσιώδη σχόλια. Το 1963 έγραψε τον «Σπάρτακο» και το 1964 το «Κύπρος - Ελλάδα μας», για να τιμήσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, τις θυσίες των ανθρώπων του νησιού. Μέχρι το τέλος της ζωής του ήταν μέλος του ΚΚΕ και στρατευμένος στο λαϊκό κίνημα.

Το 2003 εκδόθηκε ο κατάλογος έργων του Αλέκου Ξένου, εκπονημένος από το συνθέτη Διονύση Μπουκουβάλα, στο τεύχος 18 του περιοδικού Μουσικολογία και το 2014 κυκλοφόρησε η αυτοβιογραφία και το αρχείο του Αλέκου Ξένου σε επιμέλεια του μουσικολόγου Αλέξανδρου Χαρκιολάκη.

Του μικρού χωριού

https://www.youtube.com/watch?v=U9NCw0A_aZ4

Διασκευή, Ενορχήστρωση & Διεύθυνση Ορχήστρας: Θάνος Μικρούτσικος
Μουσική: Αλέκος Ξένος
Ερμηνεία: Αφροδίτη Μάνου
Δίσκος: Τα Αντάρτικα ~ 1981, Lyra, Cd 3341