Μ. Καραγάτσης (1908-1960)

 Μ. ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ (23 Ιουνίου 1908 - 14 Σεπτεμβρίου 1960): σπουδαίος πεζογράφος της Γενιάς του ΄30, διηγηματογράφος, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Τα γνωστότερά του έργα είναι: «Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν» [1933], «Γιούγκερμαν», [1940] , "Βασίλης Λάσκος" [1948], «Η μεγάλη Χίμαιρα» [1953].

Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτρης Ροδόπουλος και το ψευδώνυμο Καραγάτσης προήλθε από το δέντρο πτελέα ή καραγάτσι στο εξοχικό της οικογένειάς του στη Ραψάνη Θεσσαλίας, όπου περνούσε τα περισσότερα εφηβικά καλοκαίρια του. Εκεί συνήθιζε να διαβάζει καθισμένος κάτω από ένα καραγάτσι που βρισκόταν στον περίβολο της εκκλησίας του χωριού. Το «Μ.» όμως αποτέλεσε μέγα φιλολογικό ερώτημα με τους περισσότερους να θεωρούν ότι προέκυψε από το ρωσικό όνομα «Μίτια» (δηλ. τη ρωσική εκδοχή του Δημήτρης), με το οποίο τον αποκαλούσαν φίλοι και συμφοιτητές του, λόγω της μεγάλης του αγάπης για τον Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και ιδιαίτερα για το έργο Αδερφοί Καραμάζοφ. Σπούδασε Νομικά και Πολικές και Οικονομικές Επιστήμες και εργάστηκε σε ασφαλιστική εταιρεία στο Πειραιά, στη εφ. Βραδυνή σαν κριτής θεατρικών έργων και τέλος σαν διαφημιστής.Ο Καραγάτσης πρωτοεμφανίστηκε στα νεοεελληνικά γράμματα το 1927 με το διήγημα «Η κυρία Νίτσα», το οποίο υποβλήθηκε στο διαγωνισμό της Νέας Εστίας και βραβεύτηκε με έπαινο. Τα πρώτα του έργα είναι διηγήματα ενώ από το 1933 και έπειτα ακολουθεί ένας χείμαρρος μυθιστορημάτων και διηγημάτων. Τα τρία πρώτα μυθιστορήματά του, Συνταγματάρχης Λιάπκιν, Χίμαιρα» [Αθήνα, πρώτη έκδοση το 1936 στην Νέα Εστία και αναθεωρημένο με τίτλο «Η μεγάλη Χίμαιρα», Αθήνα, Εκδόσεις «Μαυρίδης», 1953] και Γιούγκερμαν, αποτελούν μία τριλογία με κοινό τους θέμα: την αποτυχημένη προσπάθεια τριών ξένων που βρέθηκαν στην Ελλάδα να προσαρμοστούν στην ελληνική πραγματικότητα. Γενικά τα χαρακτηριστικά της γραφής του Καραγάτση διαπνέονται από μία κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα με έντονα νατουραλιστικά στοιχεία ενώ ένα άλλο μόνιμο χαρακτηριστικό ης πεζογραφίας του είναι ο σεξουαλισμός, για τον οποίο και επικρίθηκε. Μετά τη νουβέλα το "Χαμένο νησί" ο συγγραφέας επιχείρησε να γράψει μια ευρεία, ιστορικού περιεχομένου σύνθεση, με γενικό τίτλο Ο κόσμος που πεθαίνει. Η σειρά θα περιελάμβανε 10 βιβλία που θα αναφέρονταν στην ιστορία μιας οικογένειας από το 1821 ως τη σύγχρονη εποχή. Από αυτά έγραψε τελικά μόνο τρία: "Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου", "Αίμα χαμένο και κερδισμένο", "Τα στερνά του Μίχαλου". Ο συγγραφέας συνέχισε να ενδιαφέρεται για ιστορικά θέματα και να εμπνέεται από αυτά: Αποπειράθηκε να γράψει ένα τρίτομο ιστορικό έργο, την Ιστορία των Ελλήνων, από το οποίο έγραψε τελικά μόνο τον πρώτο τόμο για την αρχαία Ελλάδα αλλά και τη μυθιστορηματική βιογραφία του Βασίλη Λάσκου, τον ήρωα πλοίαρχο του υποβρυχίου «Κατσώνης». Το τελευταίο έργο του σχετικό με την ιστορία έχει τελείως διαφορετικό χαρακτήρα: το Σέργιος και Βάκχος, ήταν μία σατιρική και καυστική κριτική και απομυθοποίηση της Ιστορίας. Ασχολήθηκε και με το θέατρο αλλά και με την πολιτική ενώ προς το τέλος της ζωής του σχεδίαζε άλλη μια ενότητα τεσσάρων έργων, από την οποία πρόλαβε να ξεκινήσει μόνο "Το 10" το οποίο όμως και έμεινε ανολοκλήρωτο αφού στις 14 Σεπτεμβρίου 1950 ο Καραγάτσης πεθαίνει προδομένος από την καρδιά του. Στοχασμός https://www.youtube.com/watch?v=o_kWDFedie8 Στίχοι: Μ. Καραγάτσης Μελοποίηση: Δημήτρης Παπαδημητρίου Απόδοση: Φωτεινή Δάρρα

Η Μεγάλη Χίμαιρα - La Grande Chimère https://www.youtube.com/watch?v=IKur3odWSzI

Στίχοι: Στρατής Πασχάλης  Μουσική: Κατερίνα Πολέμη Εκτέλεση: Νένα Βενετσάνου