Ήταν ένα μικρό καράβι (Frigate "Méduse", 1816)

Το "Il était un petit navire" είναι ένα παραδοσιακό γαλλικό ναυτικό τραγούδι που πλέον θεωρείται παιδικό, πάρα τον μακάβριο τόνο του. Το τραγούδι είναι γνωστό και σε άλλες γλώσσες όπως τα Αγγλικά, τα Γερμναικά και τα Ελληνικά. Η ελληνική έκδοση του τραγουδιού "Ηταν ένα μικρό καράβι", διηγείται την ιστορία ενός μικρού καραβιού που παραμένοντας επί μακρόν στη Μεσόγειο θάλασσα δεν έχει πλέον άλλα τρόφιμα. Τότε οι ναύτες τραβώντας κλήρο αποφασίζουν ότι ο μικρότερος ανάμεσά τους θα φαγωθεί. Στην γαλλική του έκδοση, το τραγούδι συνεχίζει την εξιστόρηση και εκεί οι υπόλοιποι ναύτες συζητούν για το πώς θα μαγειρέψουν τον μικρό και τι σος θα χρησιμοποιήσουν. Ο μικρός προσεύχεται στην Παναγία και έτσι με τρόπο θαυμαστό σώζεται. Χιλιάδες μικρά ψάρια πηδούν στο κατάστρωμα, οι πεινασμένοι νάυτες τα πιάνουν και τα μαγειρεύον έτσι ο μικρός σώζεται.

Από διάφορους εικάζεται ότι το τραγούδι αυτό μπορεί να αναφέρεται στο διάσημο Ναυάγιο της γαλλικής φρεγάτας "Μέδουσα" που τον Ιούλιου του 1816 ναυάγησε στα ανοιχτά της Μαυριτανίας και οι επιζήσαντες έκαναν πράξη το συγκεκριμένο αθώο φαινομενικά στίχο. Ακόμη ο Γάλλος ζωγράφος Jean-Louis-Théodore Gericault  (Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ), επηρρεασμένος από την τραγωδία δημιούργησε σε ελαιογραφία ένα τεραστίων διαστάσεων πίνακα (491 x 716 εκ.) "Le Radeau de la Méduse" (Η Σχεδία της Μέδουσας) φέρνοντας σε αμηχανία τους καλλιτεχνικούς κύκλους των Παρισσίων τόσο για μοντερνισμό του θέματος που επέλεξε όσο και για τους αιχμηρούς πολιτικούς υπαινιγμούς του.

Ήταν ενά μικρό καράβι

https://www.youtube.com/watch?v=fCgaP9HEziQ 
Διασκευή: Ίαν Στράτης & Madstreet

Το Ναυάγιο της Μέδουσας

Το 1816 η γαλλική κυβέρνηση αποφάσισε να στείλει ένα μικρό στόλο στο λιμένα του Πορ Λουί της Σενεγάλης για να αναλάβει, όπως είχε συμφωνηθεί, την διακυβέρνηση της χώρας. Ο στολίσκος αποτελείτο από τέσσερα σκάφη, το μπρίκι Αργό, το ανεφοδιαστικό Loire, την κορβέτα Ηχώ και την φρεγάτα Μέδουσα. Το Μέδουσα μετέφερε τους επιβάτες, μεταξύ των οποίων ήταν και ο νέος Γάλλος κυβερνήτης της Σενεγάλης και της σύζυγό του. Συνολικά στο σκάφος αυτό επέβαιναν 400 άτομα, συμπεριλαμβανομένων και των 160 μελών του πληρώματος. Κυβερνήτης του "Μέδουσα" διορίστηκε ο 53 χρονός ευγενής Υγκ Ντυρουά ντε Σωμερύ (Hugues Duroy de Chaumereys), ένας ευνοούμενος του αδελφού του βασιλιά Λουδοβίκου του 18ου που δεν είχε ούτε καν τα απαραίτητα προσόντα για να αναλάβει ένα τέτοιο μακρινό θαλάσσιο απόπλου. Ο ίδιος είχε να ταξιδέψει στη θάλασσα για περισσότερα από είκοσι χρόνια χωρίς ποτέ να έχει αναλάβει την διεύθυνση πλοίου. Η επιλογή του ντε Σωμερύ πράγματι προκάλεσε πολλές δυσαρέσκειες στους καπετάνιους και το πλήρωμα, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί κλίμα έντασης σε ολόκληρο τον στολίσκο. Στις 17 Ιουνίου 1816 ο στολίσκος απέπλευσε από το Ροσφόρ με προορισμό το Πορ-Λουί αλλά ο ντε Σωμερύ αποφάσισε να χαράξει δική του πορεία ώστε να φτάσει πρώτος στον προορισμό του. Λόγω κακής όμως πλοήγησης, όχι μόνο δεν ακολούθησε τους κυβερνήτες των άλλων πλοίων, που ήταν έμπειροι αξιωματικοί, αλλά βασίστηκε στις συμβουλές ενός απλού επιβάτη, ο οποίος τον έπεισε ότι γνώριζε καλά τις θάλασσες και τους χάρτες της περιοχής έτσι βρέθηκαν περίπου 100 μίλια εκτός πορείας με συνέπεια στις 2 Ιουλίου 1816 το πλοίο να προσαράξει σε ύφαλλο δυτικά της Αφρικής, κοντά στην σημερινή Μαυριτανία. Όλες οι προσπάθειες αποκόλλησης του σκάφους απέβησαν άκαρπες έτσι αποφασίστηκε η εγκατάλειψή του με τις σωσίβιες λέμβους. Η εγκατάλειψη όμως του πλοίου με σωσίβιες λέμβους, ήταν ανεπαρκείς για να χωρέσουν όλους τους επιβάτες. Έτσι, αποφασίστηκε η κατασκευή μιας μεγάλης σχεδίας, η οποία θα προσδενόταν στις λέμβους προκειμένου να ρυμουλκηθεί από αυτές ως την ακτή. Η σχεδία κατασκευάστηκε και επιβιβάστηκαν περίπου 150 άτομα σε αυτήν, αλλά όταν έπεσε στο νερό όλα τα σχοινιά πρόσδεσής της στις λέμβους κόπηκαν μυστηριωδώς, (πάντως σύμφωνα με άλλες πηγές ο ίδιος ο Σωμερύ αποφάσισε να κοπούν τα σχοινιά, γιατί η ρυμούλκηση της σχεδίας από τις λέμβους ήταν αδύνατη). Τα 150 άτομα που επέβαιναν στη σχεδία διέθεταν ελάχιστα τρόφιμα και νερό, κανένα μέσο πλοήγησης και ήταν τόσο στριμωγμένοι στη σχεδία που σχεδόν δεν είχαν χώρο να μετακινηθούν. Πολλοί από αυτούς δεν άντεξαν και πέθαναν από την πείνα, τη δίψα και τις κακουχίες. Κάποιοι άλλοι παρασύρθηκαν από τα κύματα κατά τη διάρκεια καταιγίδων, άλλοι πέθαναν κατά τη διάρκεια μιας βίαιης εξέγερσης, ενώ από την τρίτη ημέρα άρχισαν να παρατηρούνται φαινόμενα κανιβαλισμού αφού μέσα στην απελπισία τους και την ανάγκη για επιβίωση αναγκάστηκαν να φάνε ορισμένα πτώματα τα οποία πρώτα ξέραιναν στον ήλιο. Την έκτη ημέρα οι τραυματίες και όλοι οι άρρωστοι ρίχτηκαν στη θάλασσα για να εξοικονομηθούν τα ελάχιστα εφόδια που απέμεναν. Η σχεδία παρασύρθηκε από τα θαλάσσια ρεύματα και εξακολούθησε να πλέει για μια ακόμη εβδομάδα, συνολικά δηλ. επί 13 ημέρες, πριν βρεθεί μισοκατεστραμμένη κατά τύχη, και περισυλλεγεί από το πλοίο "Αργό". Από τους 150 περίπου επιβαίνοντες περισυνελέγησαν ζωντανοί μόνον δέκα. Τα περιστατικά κανιβαλισμού που εκτυλίχθηκαν πάνω στη σχεδία έγιναν γνωστά από τις μαρτυρίες των επιζώντων. Η υπόθεση τάραξε τα νερά της γαλλικής κοινωνίας και η νέα «κυβέρνηση» του Λουδοβίκου του ΧVIII δέχτηκε δριμεία κριτική.