Παναγιώτης Τουμάζος (1939-1958) "Πολεμούμε για την ειρήνη"

Ο ήρωας της ΕΟΚΑ Παναγιώτης (Γιώτης) Τουμάζος γεννήθηκε στην Αμμόχωστο στις 12 Ιουλίου 1939. Γονείς του ήταν ο Θεόφιλος και η Αρτεμισία Τουμάζου. Ήταν απόφοιτος του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου και εργάσθηκε για λίγο σαν εκτελωνιστής προτού καταζητηθεί από τους Άγγλους για την δράση του στην ΕΟΚΑ. Ήταν αθλητής στον δρόμο 1500 μέτρων και καλός κολυμβητής. Προγραμμάτιζε να εγγραφεί στην σχολή Ευελπίδων μετά το τέλος του αγώνα και να γίνει στρατιωτικός. Την δράση του στην ΕΟΚΑ άρχισε από τα μαθητικά του χρόνια και ήταν μέλος της ομάδας του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου με τον Πετράκη Γιάλλουρο -τον ήρωα σημαιοφόρο του Ελληνικού Γυμνασίου, που δολοφονήθηκε από τους Άγγλους όντας επικεφαλής διαδηλώσεως φέροντας την σημαία του Έθνους-. Ο Τουμάζος ξεκίνησε την δράση του με ρίψεις φυλλαδίων και αναγραφή συνθημάτων και συνέχισε σε ομάδες κρούσεως και από εκεί σε αντάρτικη ομάδα στην περιοχή Κακοπετριάς. Το Δεκέμβριο του 1955 έλαβε μέρος σε βομβιστική επίθεση εναντίον στρατιωτικού οχήματος. Κατά την περίοδο των τουρκικών επιθέσεων, στις 20 Ιουλίου του 1958, με εντολή της Οργάνωσης επιτέθηκε μαζί με ένα συναγωνιστή του εναντίον Τούρκου πράκτορα των Άγγλων στο Κάτω Βαρώσι. Προδόθηκε από γυναίκα του ΑΚΕΛ και καταζητήθηκε. Κατέφυγε σε μια ανταρτική ομάδα του τομέα Σολέας με το ψευδώνυμο "Ονήσιλος". Έπεσε ηρωικά μαχόμενος στις 22 Οκτωβρίου 1958, σε ηλικία μολις 19 ετών σε ενέδρα  κατά των Άγγλων παρά την Κακοπετριά.

Παναγιώτης Τουμάζος (Τραγούδι)
https://www.youtube.com/watch?v=7F9NqTt54Gs
Στίχος-Μουσική: Γιάννης Δημητράς , Ερμηνεία: Εύη Καπάταη
Απαγγέλλουν στίχους του Νίκου Παπακλεοβούλου, η Μαρία Δρακοπούλου και Γιάννης Παπαϊωάννου 

"Τον Οκτώβριο του 1958", αφηγείται ο συναγωνιστής του Αντωνάκης Σολομώντος, "ενεδρεύαμε για δεκατρείς νύκτες στο δρόμο Κακοπετριάς-Καρβουνά, με εντολή του Τομεάρχη μας να κτυπήσουμε. Τη δέκατη τρίτη μέρα ο Γιώτης, όπως φωνάζαμε τον Τουμάζο, έκοψε ένα κλαδί αγριελιάς, την έβαλε στην τσέπη και μας είπε: ‘Αν πέσω, να το βρούνε οι Άγγλοι και να μάθουν ότι πολεμούμε για την ειρήνη’. Ήμαστε τρεις. Μαζί μας ήταν και ο Ανδρέας Αγγελή. Ήταν η ώρα 7.15΄ το βράδυ, στις 22 Οκτωβρίου 1958, όταν εμφανίστηκαν δυο μεγάλα αυτοκίνητα με στρατιώτες. Επιτεθήκαμε, εγώ με το αυτόματο και ο Γιώτης πάτησε το διακόπτη της νάρκης. Ήμουν δίπλα του. Ο μηχανισμός της νάρκης δεν λειτούργησε και δεν εξερράγη. Ο Γιώτης ανασηκώθηκε να κτυπήσει με χειροβομβίδα. Τότε μια σφαίρα των Άγγλων τον πέτυχε στο κεφάλι. Δοκίμασα να τον σηκώσω. Οι φλόγες όμως, που προκάλεσαν οι Άγγλοι με τα φλογοβόλα, με ζώσανε από παντού. Δεν μπόρεσα να τον μεταφέρω. Οπισθοχώρησα. Εκείνος έμεινε εκεί με το κλαδί της ελιάς στην τσέπη."